“ ‘Η ποίηση έχει αλλάξει αντικείμενο ” (Η τέχνη δεν ξεπερνιέται όπως η επιστήμη και οι τεχνικές της.Το να γράφεις με το πληκτρολόγιο του Γκέητς δεν σημαίνει πως απαιτείται λιγότερο επιδέξιο χέρι από εκείνο που πελέκαε με καλέμι και σφυρί τα σφηνοειδή του Χαμουραμπί ή τα γοτθικά του Γκέτε. Άν αμφιβάλλετε ανατρέξτε στις πηγές εκείνες και κάνετε μια στοιχειώδη σύγκριση. Ένας αδιαμφισβήτητος δείκτης για την πρόοδο της ποίησης :Ξέρουμε ότι όσο κι αν προχώρησε μπροστά η τέχνη του ποιητή,ακόμη παραμένει μεγαλύτερος των ποιητών όλων των εποχών ο Όμηρος,ο και Ιδρυτής του δυτικού πολιτισμού,και χωρίς καμιά πιθανότητα να τον ξεπεράσουν.Η ακαταμάχητη ενότητα που όλα τα συνέχει.Ήδη ο λαός των Ελλήνων ήταν με κατεύθυνση και γλώσσα.Και πολιτισμό.(Μόνο οι πιο μεγάλοι ποιητές έγραφαν και γράφουν με το στόμα.Αρχέτυπο της ποίησης είναι το έπος-είπα και ελάλησα-).

Ποιά είναι η Τομή,πρέπει να το διερευνήσουμε.Γιατί τομή υπάρχει.Όμως ποιά ,πού έγκειται.Το ερώτημα αφού τέθηκε.Οι απαντήσεις έρχονται σωρηδόν. Ένα κρατούμενο,η θέση που παίρνει ο Μπωντλέρ ώστε μέσα στα συγχρονικά συμφραζόμενα να μπει στο χώρο του αρχαίου και να μας γνέφει.Ακόμα η θέση του Χέλντερλιν:Πώς να τη δούμε την αρχαιότητα.

Άρα κοιτάζουν από ένα σημείο εκτός,όπως ο Γκαλιλέι με το τηλεσκόπιο κοιτάει γή και άστρα τοποθετημένος σε σημείο σαν έξω απ τη γη. Αυτό το σημείο που εκλέγει και ο φαουστικός άνθρωπος.

Οι μέσοι αιώνες θα μας το δείξουν.

Η ανθρώπινη νοημοσύνη πιέζεται να διαλέξει τελειότητα της ζωής ή του έργου(Γήτς)

“Το δίλημμα είναι ψεύτικο.Η τελειότητα είναι ανέφικτη και στις δύο περιπτώσεις”. -Αυτά είναι διλήμματα του Όντεν,και δεν είναι τα μόνα.Με αυτά έκοψε καρπό.

*

Γιατί το πνευματικά ωραίο υπάρχει όταν γίνεται αντιληπτό,η αντίληψη είναι εκείνη που το επισημαίνει και το προάγει . Στο ζωγραφισμένο άνθος η ομορφιά είναι πνευματική. Για κάθε άγαλμα που θαυμάζουμε πολλά άλλα θαμμένα ή απωλεσμένα για πάντα,μετέχουν στην ομορφιά του.Όπως μετέχει ο χαμένος κόσμος στη λάμψη του υπάρχοντος.Τόσοι άνθρωποι πρόγονοι στα θεμέλια του ανθρώπου,που κι εκείνοι είχαν άλλα θεμέλια. Η ομορφιά είναι στο βίωμα. Το άγριο ρόδο γίνεται ωραίο,η ομορφιά του λαβαίνει υπόσταση μόλις το δεί ένα μάτι,αλλιώς η ομορφιά του παρότι δεν πάει στράφι αφού μετέχει σε κάθε ρόδο ειδωμένο έχει και το προνόμιο να λείπει από όλα τα μπουκέτα. Έχει την πρωτοκαθεδρία της απουσίας,που ως γνωστόν αγκαλιάζει την παρουσία όπως η αγριοτριανταφυλιά τον κορμό της ελιάς σε ποίημα του Ρίλκε.

Δεν μπορείς να αγαπάς χωρίς να αγαπάς,επειδή το ποίημα μπορεί να δουλέψει και έτσι.Μόνο όταν είναι δικό σου πάθος το ενσωματώνει ο στίχος .Γιατί στο ποίημα μπορεί να μην ενσαρκώνεται ο ποιητής, αλλά το πάθος όπως αστραπή μέσα σε σύννεφο καταφλέγει το στίχο.Αλλιώς μόνο καπνό αναθρώσκοντα θα δεί ο αναγνώστης από τη μακρινή πατρίδα της συγκίνησης.Η Ιθάκη πρέπει να υπάρχει πάντα εκεί.Με τους μνηστήρες και την ενσαρκωμένη ιδεατή του πάθους

Περί ηθικολογίας.Κρατά μέχρι να στρίψεις στη γωνία ,κάθε επιτίμηση του ιερέα.Ο πλανόδιος έμπορος , ο γυρολόγος ,μπορούν να σου πλασάρουν κι ένα σκάρτο πράμα μαζί με δυό γνήσια,ο παπάς δεν μπορεί να σου αποσπάσει μήτε μια λειτουργιά αφότου ο διαφωτισμός τον έθεσε εκτός μάχης.Αυτά η συγκίνηση τα κατέχει καλά .Επειδή η συγκίνηση σπάει πρώτη το καλούπι της μπάμπουσκας γιατί τα χέρια της είναι παιδικά σαν του ποιητή.

Η εμπροσθοφυλακή, αβανγκάρντ,είναι κάτι που δεν το παραγγέλνεις και θερίζεται πρώτη.Είναι το μόνο κοινό που έχει με το στράτευμα. Τί είναι οι πρωτοπόροι;Μήπως όχι αυτοί που μας ζητούν επίμονα να τους δίνουμε το θαυμασμό μας ,όχι για το έργο τους, αλλά για τα τρικ του έργου τους λες και είναι θαυματουργοί,ταχυδακτυλουργοί.“Η πόζα δεν κάνει καλό ούτε καλή την πρόζα”. (Πώς το είχε πρωτοπεί; Ά,ναί! Να φτιάχνω κι εγώ τέτοιες φράσεις.Σαν του Σοπενάουερ) Κάποτε όμως τα θαύματα τελειώνουν,και τα ταχυδακτυλουργικά τρικ αποκαλύπτονται,τότε μένει μόνο του το έργο,κι άν είναι τσίγκος ,όσο να κουδουνίζει χρυσάφι δεν τον κάνεις.

Κι έτσι,εντρυφώντας,παίρνεις κι ανάλογους δρόμους που δεν τους έχει στιγματίσει η ορθοέπεια,αυτοί οι δρόμοι έχουν παράδοξο όνομα είναι αήθεις.Κάπως πέρα των τετριμμένων ηθών,πέραν του συνήθους ήθους,στη χώρα του δικού σου δαίμονα,που δεν του ταιριάζουν οι εντιμότητες . Σαν να λέμε. -Ήθος; Ξεχωριστό.Αδέσμευτο.‘Υφος; Λίγο έξω απ τις γραμμές.- Επί του παραδόξου,έχουν πει πως αν δεν είναι λίγο παράδοξο δεν έχει ενδιαφέρον,(άρα όσους περιλαμβάνει ο κατάλογος δεν είναι πολύ μεγάλοι).

Το να βαριέσαι να τελειώσεις στις λεπτομέρειές του ένα έργο,μπορεί να σημαίνει ότι αδιαφορείς για τα δευτερεύοντα ,εκείνα που ο κριτικός θεωρεί απαραίτητα. Άν θα τα ξαναπιάσεις είναι ζήτημα συνείδησης κι όχι κρίσης.Μάλλον μια ευφυής πρόσθεση μπορεί νάχει να ρίξει άλλο φως.Για να μπείς στη φράση,ενός αξιομνημόνευτου έργου,πρέπει να τη στύψεις .Όπως τα λεμόνια. Μόνο τότε βγάζουν το ξινό τους μαζί με το πικρό κουκούτσι.

Κάνε την πέτρα λέξη την λέξη πέτρα έτσι όπως βλέπω να λάμπουν σαν από σίδερο οι πλάκες στη διάβαση και αντηχούν τα πέταλα των αλόγων διαβαίνω ο Ρόβας με ασημοπέταλα το νερό λιωμένο μολύβι με λέπια στοιχειού πέρασε μετά από εκατόνπενήντα χρόνια ,νίκησε τον πέτρινο χαλινό του αφηνίασε, δράκος σελωμένοςΉρθε ο καιρός του,έργα των ανθρώπων έργα της αγάπης,και δε φτουράνε στο κάλεσμα της άγριας φύσης.πήρε το τόξο,το βέλος μένει στη φαρέτρα των ανθρώπων

–σπίτι από μαύρο χαλάζι χτυπημένο χάλκινη ασπίδα

-όλη του καλοκαιριού η φλόγα σε μια ρώγα

*

όλα τα αδέξια ποιήματα γυρνούν σε μένα πάλι σαν να γυρεύουνε αρωγή μού μιλούν και αντέχω

————

κοίτα, μπορεί το ποίημα να είναι μονόστιχο,Τότε έχεις την ευκαιρία να δεις με τι ποσότητες ιδρύονται οι ποιότητες

-όλη του καλοκαιριού η φλόγα σε μια ρώγα , στίχος που κρύβει τη δύναμη της ποίησης όπως η ρώγα τη φλόγα γι αυτό αυτά τα σημαντικά χρειάζεται να τα ανασύρει η ποίηση κι όχι οποιαδήποτε φλόγα,αλλά του καλοκαιριού όλη τη φλόγα

το κλήμα την έκανε ρώγα ο ποιητής το είδε το έκανε στίχο η ρώγα ,των κοριτσιών έρεβος, σκίρτησε

αν το ποίημα είναι πλινθόχτιστο αυτός ο στίχος θα είναι ένας πλίνθος του

κι αν είναι το γεφύρι που έπεσε,μια πέτρα πελεκημένη που να ταιριάζει στη μορφή που λέγαμε από που πήρε ο μάστορας τη μορφή;για το μονότοξο;από το ουράνιο τόξο

κοίτα τις φωτογραφίες και θα το δεις,θα το καταλάβεις τώρα ξέρεις κι εσύ να το φτιάξεις αλλά ποιητής είναι εκείνος που το φτιάχνει για πρώτη φορά
έτσι είναι και με τις μεταφορές αυτός που θα το δει πρώτος ,είναι ποιητής,παιδί της ελευθερίας

αυτός που θα το επαναλάβει είναι μιμητής,μίζερος αντιγραφέας

————————————

«κόκκινα ρόδια σαν καρδιές»(δάνειο) με χαρακιές από επιδέξιο νυστέρι

θητεία στο χρώμα
θητεία στο χρώμα Σου πετάω βιολέτες απ το παράθυρο πλημμυρίζουν τα μάτια σου θάλασσες

*

αργόσυρτο το μεσημέρι λιώνει σα βούτυρο το φως όλα καπνός

*

νύχτα ,μέρωμα Νυκτιφαές περί γαῖαν ἀλώμενον ἀλλότριον φῶς.ξένο περιπλανώμενο γύρω απ τη γη τι άλλο Σελήνη δεν έχει δικό της φως κι αυτό που έχει είναι νυχτερινό ξένο απόκοσμο πλανερό
γι αυτό λέμε ξενάκι είμαι και θα’ ρθώ κι ας δαρθώ το ίδιο είναι,μαζί ,ερωτευμένα

λουσμένα στη ίδια θάλασσα που λούζεται η νύχτα και το φεγγάρι.δεν είναι άλλη από τη μουσική
αυτό βλέπει η Σαπφώ και λέει γλυκύπικρον ἀμάχανον ὄρπετον την πιο φοβερή συμπλοκή επιθέτων όλων των αιώνων και μετά έρχεται ο Πίνδαρος με ένα εξίσου δυναμικό χτύπημα επιθέτων,γιατί εκεί έχουμε έρωτα και άθληση και νίκες.
την πιο φοβερή συμπλοκή επιθέτων όλων των αιώνων και μετά έρχεται ο Πίνδαρος με ένα εξίσου δυναμικό χτύπημα επιθέτων,γιατί εκεί έχουμε έρωτα και άθληση και νίκες.
Έρος δ ηύτε μ’ ο λυσιμέλης δόνει γλυκύπικρον αμάχανον όρπετονΈρωτας φτάνει λύνει τα μέλη με δονεί γλυκόπικρος ακατανίκητος τέρας ποιά φύση και μαλ. κιες αυτά είναι για να έχουμε δικαιολογίες στη χλιαρότητα μας που θα’λεγε ο Ιησούς ο Ναζωραίος ο ωραίος σαν Έλληνας που ήταν έαρ θα πει ανοιχτό ανοίγουν τ αυτιά των άγγλων΄…..αγγέλων πες; σπάνε οι βάνες και ξεχύνονται οι πηγές
φως φαίνω φάν γι-ω φυάδες φώτα φάος φαεινόν φαίδρος φαιδρόν ώμμα αναφύεται φωτάδι φοίβος
είδος ιδέα ορώ όραση όπωπα ώμμα ούς έαρ-λέμε πολλά που δεν ξέρουμε αλλά ωστόσο είναι όμορφο που υπάρχουν μέσα στην γλώσσα
-νεκτάρεα,καλά,όπως τα κόκαλα στο μετρό ο αναγνώστης δεν χαριεντίζεται θέλει να ακούσει την αρρενωπή καρδιά του στο στίχο του ποιητή

Ο ποιητής ,ρουφάει με πλησμονή,κάθε γόνιμη πτυχή,το ουσιώδες βάθος του κάθετου ρυθμού,πρωθόρμητα. Γίνεται όμηρος,που μιλούν μέσα στο έργο του όλες οι περιπλανώμενες στα πελάγη φωνές,σε μιά επιφάνεια λεία, τα θριαμβικά εξάμετρα πολύστιχα τραγούδια ο χυμένος πλίνθος των καστροπόλεων τ’ άπληστα των αχαιών καράβια η χιμαιρική περιπέτεια και τ’ άσπρο φώς.

__________________
έτριξε η μονότοξη χορδή κι από το τέντωμα της φύσης έσπασε.έσπασε η αρχέγονη συμφωνία των ανθρώπων με τα στοιχειά της φύσης Γιατί το μονότοξο αν το κοιτάξεις από μια απόσταση θα δεις πως ο πρωτομάστορας αντέγραψε του ουράνιου τόξου το σχήμα ,τη συμφωνία με τους θεούς του!Με αυτή τη συμφιλίωση πορεύτηκε ο παλιός Έλληνας ως εδώ.Μα δε θα σταματήσει την επικοινωνία μας με το παρελθόν αυτό.Τα κομμένα μέλη είναι ζωντανά στο ζων σώμα.(Τράβα καλέ μ’ τον άλυσσο!) Της φύσης τα στοιχεία το ξέρουν.τα πήρε ο σκοπός θρηνεί ένα βιολί.https://www.youtube.com/watch?v=Wgctbz8sjTw&feature=youtu.be

Το λευκό φως του πρωιού

κατάγεται από τη νύχτα.

Μές στους καθρέφτες

βλέπεις κάθε ξημέρωμα,

την Αντιγόνη

που χτενίζει του μύθου τα μαλλιά,

την ιαχή των ναυτών

το χτύπο των κουπιών

τη βοή των κυμάτων,

να πλέκονται στο έια μόλα.

Στεριανό σκοτεινό νησί

εγώ κι εσύ.

# Τρίπτυχο Michalis Kokoris (Στο ζεστό κουκούλι του κόκκινου και του κίτρινου)

Αυτή εδώ είναι στην Αριζόνα,έτσι κλείνεις κι εσύ μέσα στο κόκκινο σου στόμα έναν θερμό ουρανό.

Είσαι κάτω από το ξανθό σου χαμόγελο ένα θερμό επεισόδιο νυχτερινό.

Δίνω μάχες με τα χίλια αστέρια που αστράφτουν στα μάτια σου. Το σώμα σου πεδίο μάχης.

Σε φιλώ στη ρίζα των ξανθών σου μαλλιών κι η νύχτα λάμπει.

Ρίξε με στο γκρεμό σου.

Στην απόκρημνη ομορφιά σου.

Τώρα η νύχτα έχει τα μυστικά της, σε έχει σε περιέχει,μας κατέχεις προφανώς.

Στάζει δ’ ἀνθ’ ὕπνου πρὸ καρδίας

μνησιπήμων πόνος. Αι.

2

κάλβιο μέλος

Όταν το είναι μου γίνει τρόπος να είμαι

τότε η ελεύθερη τροπή του είναι μου με αναγεννά

είναι η αρμονία μου,είμαι η αρμονία μου,

ευδαιμονία μου μόνη

Λύρα πολεμιστήριος,των παλληκαριών,βροντάουν τα άρματα στα όρη ξεχύνονται ακούσματα αστραπής,το στερέωμα σχίζουν ουρανομήκη.Αμετακίνητο πάθος τρέχει τους ύμνους τρέχει τα ύψη τα βάθη.Ως στενά πολιορκημένος δίνει τον τόνο οξύ θέλει με αυτό να νικήσει σκλαβιά και θάνατο,ανεβαίνει τα κρημνά της αρετής κινδυνώδη ποίηση,γυρνά στην εν εγέρσει πατρίδα του με το στίχο όντας σε έξαρση αναζήτησης ιδεών.

Ο τόνος προστακτικός δίκην προσευχής,η επίμονη προσφώνηση με επαναλήψεις είναι χτύπος στη φλέβα, ελευθερίας πόθος και αρετής η μορφή είναι τρόπος του υψηλού.Ακατάπαυστη ενεργός ιδέα,τεντωμένες χορδές δηλώνουν τα υπερθετικά, οι παρακείμενοι, η γλώσσα οργά ,του γένους πάνδημη έγερση, πάλλει η καρδιά χτυπά με βία. Με μονάδες συνθέσεως τις στροφές ως πεντάκτινο αστέρι μέσα στο ευρύ σκότος,ανυπόταχτος στα φιλολογικά συμπαρομαρτούντα,έχει η γραφή του αγέρωχο φρόνημα,απαράμιλλο σφρίγος.

Παρακάμπτω τους αλαζόνες του σήμερα, αυτούς όσους μασάνε φύλλα δάφνης και μυρίκης,κλαίνε χήρες κι ορφανά.Με επίκληση στη μορφή του ο Καρυωτάκης απομαγεύει τα αισθήματα για πατρίδα οπού οι αλλόφρονες σκυλεύουν το πτώμα της,αυτήν την πεσμένη χώρα ,που άν τη μισεί ,βαθιά τον θέλγει έστω μισή,αυστηρός κι αυτός σαν από ατσάλι.

Εικάζω ότι ο Κάλβος διδάχτηκε την αρχαία ελληνική σε πανεπιστημιακό επίπεδο(λελυπημένα τετριχωμένα ..).Το ασυναίρετο με τη συμπλοκή φωνηέντων είναι χτύπημα φτερούγας αετού από κορυφή σε κορυφή,η προστακτική είναι όπως προσευχής κέλευσμα,με τον Ωκεανό απηχεί ομηρικά,στόμα γεμάτο ήχο φωνηέντων και θάρρους.Ο Μπάυρον ξεριζωμένο δέντρο ,καταστεφής,με γήινα φύλλα και αστέρια στα δόντια του άδη .Μιά διαρκής προσταγή, πορφυρίζονται,προστακτική τριάδα, επιτακτική βιάση σαν προσευχές και δράματα,αίμα που πλένει το σταυρό.

Η μορφή εμφανίζεται μαζί με τη μεγάλη ποίηση,είναι ένδειξη μεγαλωσύνης,στεγάζει ρυθμό πνοή , δίνεται στης σύνθεσης τον άθλο ,την αγωνία.

Οι αμπάρες της έμπνευσης έπεσαν απότομα,μαζί με το πρώτο βήμα στη γη του,το ορφανό βρήκε αγκαλιά,επαναπατρίστηκε κι όλα γινήκαν ψύχρα καθώς πάτησε το πόδι του στο χώμα της,κατακάθησε μέσα του ο οίστρος έγινε ένα με τις εικόνες που έπλασε,πατρίδα και ποίηση μιά ματαίωση,ιδεώδης σκιά,έτοιμος κι αυτός μαζί να πέσει στο μνήμα καθώς η φαντασιώδης μητέρα,στη σφαίρα του ιδεώδους μπορούσε να λειτουργεί,δεν χώρεσε κοινωνία και επικοινωνίσιμο.Και για τον Άγρα άφησε καλλιγραφημένη την ευχαριστήρια επιστολή του τάγματος ποιητών από το Δραγατσάνι προς τους πολίτες της Γενεύης για την παροχή φιλοξενίας.

Η ποιητική του ύλη δεν παρέμεινε υπό τη μορφή,την περιέκλεισε φωτοστέφανο,όπως αναμμένο κερί ο Κάλβος έχει άλω γύρω από καυτό σκοτάδι.Είναι ιδέα.

Στα όρια του ρίγους ,θίξη τρέμουσας χορδής

στα απόκρημνα

και κάτω ομίχλες

κοιτάμε την ηλιαράχνη.

Ο Κάλβος μακρυνό αστέρι που το φως του

όπου νάναι καταφτάνει.

Και ιλιγγιώδης έβενος ρευστός ένα με του Πόε

τις λιμναίες οδύσσειες.Η άβυσσος μας κοιτά.

Και πίσω μακριά ουρλιάζουν λύκοι.

*

Ο Κάλβος είναι πολύ πιο ψηλά.έχει δυο τρεις στροφές που εμβολίζουν την απεραντοσύνη

Τὰ μυρισμένα χείλη

τῆς ἡμέρας φιλούσι

τὸ ἀναπαυμένον μέτωπον

τῆς οἰκουμένης· φεύγουσιν

ὄνειρα, σκότος,

–

ο ήλιος κυκλοδίωκτος

ως αράχνη μ’ εδίπλωνε

και με φως και με θάνατον

ακαταπαύστως 

–

δεν έχουν σημασία ουδεμία τα πανέμορφα σε τέτοιους στίχους και ποιητές

είναι απλά έ β ε ν ο ς

Η λαμπάς η αιώνιος

σου βρέχει την ημέραν

τους καρπούς, και τα δάκρυα

γίνονται της νυκτός

εις εσέ κρίνοι. 

–

με αυτά ο Κάλβος τους έχει αφήσει πίσω.-Όλους; -Όχι ακριβώς! Είχε κάνει μεταφράσεις της ευαγγελικής εταιρίας από την Βίβλο,είναι μικτόν είδος,σύνθεση και αρχαία και νέα ,δεν είναι δογματικός της γλώσσας,και δεν ακούει λογικές και γραμματικές είναι ποιητής όχι βλάρος

# Ο μαύρος κύκνος επιβεβαιώνει ,όπως κάθε εξαίρεση, τον κανόνα:όλοι οι κύκνοι είναι λευκοί. σαν το προχθεσινό χιόνι(πόσο χιόνι αντέχουν οι ώμοι του κύκνου;). 

«Η ομορφιά του σκύλου

κάνει τη νύχτα να σκοτεινιάζει

τις αλεπούδες να θρηνούν

όμως εκεί ψηλά

παράφρονη ομορφιά

δεν άφηνε κανέναν να μην ονειρεύεται»

Απλώσου απάνω εκεί εσύ κι ο φωτεινός ο δίσκος ας καίει.Μια ψηφίδα ακόμα κι ο θόρυβος του κόσμου στην πρώτη του σιωπή κατακρημνίστηκε.Της ψυχής καθρέφτες- Γιατί άπειρη δίψα. Υπάρχει πραγματική αγωνία γραφής,θα πει άνοιγμα του τοπίου της έκφρασης,θα πει ηθικός τόπος όπου η λέξη ανατέλλει το τρέχον νόημα και με τον τρόπο που το νερό ακινητεί,σταματά η ανάσα της φύσης,για να αναδυθεί η στερεότητα του κρύσταλλου.Έτσι η φωνή δυό ανάσες μετά,παγώνει γύρω από το ειπωμένο φράση μουσική, ώστε σηκώνει την έκφραση του κόσμου,την πραγματικότητα δίνει ορατή και πιά δεν μας τρομάζει κι αυτό μας ικανοποιεί μας κάνει άτρωτους στα βέλη της -κι κείνα της ζωής και τ’ αλλα της θανής- και μάς σώζει.

*

Φαινομενολογία του νεκρού αδερφού-ζωντανού θεού.Αίτημα αίμα Καρούζος,μπορεί να συνεχιστεί μια ακραία συνθήκη φωνής με τη γλώσσα στο σύνορο.Με τη γλώσσα να γλιστρήσει στην επιφάνεια όσων έλαβαν σχήμα μοίρα μορφή.Συνθετικό εγχείρημα σημαίνει η λυρική έκφραση να πραγματωθεί. Συγκινησιακός τόνος να θριαμβεύσει.

Σαν σ’ εκκρεμές η ματιά να παρακολουθεί των αντιθέσεων το εύρος κι απ’ αυτή την ανακίνηση ,ταλάντωση, να αναυλίζει συγκίνηση σαν από αέναη πηγή νερού μέσα απ’ την πέτρα και αυτή να είναι ο κευθμών,κι αυτά με νεύρο.Το νερό να μην ρευστοποιεί την πέτρα ούτε το ίδιο να πετρώνει.

Ο καθαρτικός νέος πλούτος η συγκίνηση στο αμήν, συμβαίνει πλατιά,συμβαίνει βαθιά, κι έρχεται με προφορικό παλμό -αυτό είναι το ως νέο δέρμα πνεύμα.

Ο ποιητής δεν είναι ένας θόρυβος,έτσι πυκνά που ασθμαίνει το πλήθος ο ρυθμός ξαναδίνει ανάσα στο αίσθημα σ’ αυτό να πιαστεί με νέο βλέμμα το διψασμένο μέσα ελάφι η ψυχή να ξαναγεννηθεί με σφρίγος νέος εαυτός ,η εικόνα που αναστηλώνεται της νέας λατρείας δηλ. της ελευθερίας.

Χρόνος καινούργιος εντός να ποτίσει,στην εικόνα την ίδια να ιατρευτεί.

*

Θα κινηθούμε λίγο παραμέσα,εκεί που η πένα κάνει το γραφόμενο να σκιρτά,στις γραμμές ανάμεσα γραφές,αυτό που λένε ένα ακόμη πιο βαθύ ποσοστό βιώματος,γιατί αναπηδά από το λάντο του κάθετου χρόνου, αναπαλμός, ξύνει τη μνήμη η ακίδα του μολιβιού πέφτει η σκόνη ζωηρεύει η εικόνα και κινείται,πλάθοντας τοπία κινηματογραφικά ώστε μύθος και ιστόρημα κάθονται στη γλώσσα της αφήγησης γλέντι.

Ψιμύθια .Ξανθό καλοκαίρι,το στάχυ χρυσό μου τρυπά το μυαλό, ανθίζεις σκοτάδι. Αμαρτία και άνοιξη ήρθαν μαζί με φλόγισαν, ποτισμένος χυμό ήλιο στρέφομαι εκεί που μου λείπεις, πυρώδης απουσία με λιώνει.

Στεγνώνει το καλοκαίρι στις ακτές ,εμείς με τι χείλη να ξεδιψάσουμε ένα κοχύλι αστράφτει στην άμμο η θύμησή σου.

Τυπικά η μεταφορά είναι η αναγωγή της σύγκρισης σε κατηγόρημα.Αντί να πώ είσαι σαν αλεπού ,λέω είσαι αλεπού,που είσαι.

Στίχος μιάς ντουφεκιάς:Σταθμοί και λιμάνια αγάπες του πόνου σε λάτρεψα φως μου με ανάστησες η αγάπη σου σταθμός η αγκαλιά σου λιμάνι καρδιά μου άντεξες

Αφρόντιστα θέλω στη νύχτα να έρθεις καθώς τίποτε δε σου ζητώ μόνο να σε προσέχεις.Αυτός ο έρωτας .Αυτή η αγάπη.Θά’ ναι.

*

ΑΚΡΟΤΕΛΕΥΤΙΑ του Χ.Μαλεβίτς-η

Άν εξετάσουμε τά κατά τα άλλα αξιόλογα ,επιτεύγματα τής νεοελληνικής λογοτεχνίας από την σκοπιά της υποστασιακής αυτογνωσίας-που ισοδυναμεί μέ την οντολογική διαύγαση της συνειδήσεως του λαού-τότε η υστέρησή τους κρίνεται απογοητευτική.Οι φλέβες που άνοιξε ο Παλαμάς ήσαν ρηχές.Το μαρτυρεί το ανοικονόμητο σύμβολό του ο «Γύφτος».Ο Σικελιανός ,αυτός ο εκπληκτικός αλαφροΐσκιωτος,χτύπησε σε πηγές που είχαν στερέψει από τον καιρό του Ιουλιανού.Και ο Οδυσσέας του Καζαντζάκη μόνον ως εξωτικό ξωτικό μπορεί να μάς απασχολήσει.

……

Και για να επιστρέψουμε στην αφετηρία αυτής της ακροτελεύτιας παρατήρησης,η λογοτεχνία της άμοχθης τέρψης έγινε το αποκλειστικό ενδιαίτημα τών νεοελλήνων που έχουν έφεση προς τα «γράμματα και τις τέχνες».Και η πρώτη δυσχέρεια ανακόπτει την λειψή έφεση.

*******

3

Η μέλισσα δεν ενδιαφέρεται για το λουλούδι αλλά για το νέκταρ,παρεμπιπτώντος συναποκομίζει και γύρη.Κι ο άντρας ακόμα κι όταν πάει από γυναίκα σε γυναίκα διαφορετικού αρώματος κάθε φορά τη μία γυναίκα τρυγά και συλλέγει παρότι δεν έχει κυψέλη για το μέλι της.Αυτά έρχονται στο νου ,και στην πένα μέσα από τους δισταγμούς ,φραστικούς,του Παλαμά μπροστά στο γυναίκειο βωμό.Φτάνει μέχρι να το αποκαλεί λαγκάδι στη γλώσσα των οικείων του περιορισμών,όμως μ’ αυτό εξέφραζε ευθύς άκρως υπαινικτικά τις ψυχικές του κλίσεις,γιατί μας εκφράζει και μόνον η οικεία γλώσσα στην μύχια διάθεση.Το παράπαν.Αλλιώς είναι εκτροπή αισθήματος.

(Εκτοπισμένος πνευματικά μετά το ’60.Τελευταίος υποστηρικτής ο Καραγάτσης, τον θεωρούσε τον πιο μεγάλο μας ποιητή).Στον Παλαμά έχουμε το παράδειγμα του ποιητή,ορίστηκε εκ των πραγμάτων για εξήντα συναπτά έτη ως ο έχων ευθύνες τοποτηρητή.Του εδόθη προβάδισμα στην πνευματική περιοχή όπου πρώτη τιμή είχε η ποίηση.Την ευθύνη του ποιητή την κράτησε μέχρι τέλους.Τόσο που στο φέρετρό του ακούμπησε την Ελλάδα ο διάδοχός του Σικελιανός.(Η Νέα Ελλάδα βαρυνόμενη μ’ ένα χρέος που δεν έχουν άλλοι λαοί ,να ξαναβρεί τον εαυτό της,”τα φτερά τα πρωτινά της τα μεγάλα”,κι εκεί παρατραμπαλίστηκε σφόδρα).

Θυμάμαι του Παλαμά να μου έχει αρέσει ,στα από στήθους,δοξαστικό επίγραμμα θρήνος : “Σε κλαίει λαός πάντα χλωρό να σειέται το χορτάρι στον τόπο που σε πλάγιασε το βόλι ώ παλληκάρι” ,ισάξιο με το “ Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη”.

Η επιστροφή του σήμερα,του Π., γίνεται με το συνολικό όγκο του έργου του, κι όχι μόνο με τη διασωσμένη μοντερνιστικά Φοινικιά .Μια φοινικιά ταπεινωτάτη ένα ποίημα ψίθυρος του γαλανού στη βάση της λες κι επικοινωνείται από τους χυμούς της εκεί ψηλά αιθερία μορφή.Καίρια εικόνα της Ιδέας που ήταν ποιητική θεωρία του.

Τον είχε ζαρώσει η ηλικία σαν δρυ που έλιωσε κάτω απ το χαλάζι του χρόνου κι έγειρε προς τη γη ό,τι πολύ εργάστηκε, Τον πόνο του,ποιητική όραση θα τον δώσει.

Έργο με λακκούβες και κορυφές,σαν κύμα οροσειράς.

Έχουμε ανάγκη να βγαίνουμε από τη σκιά της παράδοσης, αλλά μετά το πρώτο βαθύ προχώρημα προκύπτει η ανάγκη να ξανακολυμπήσουμε στα νάματά της σαν για να πάρει το σώμα μας νέα στιλπνότητα από το πολυκαιρισμένο άρωμα εκείνο το έκτακτο χρώμα από τα τιμημένα.

Κι έχουμε ανάγκη να βουτήξουμε στην έξαρση και επικοινωνία της γλώσσας με τα μεγάλα ρεύματα της νεωτερικότητας,στην ποίησή μας εκείνη που μετέχει με τη γλωσσική της ουσία στο βαθύτερο γίγνεσθαι στις νέες όψεις του ποιητικού, τη βάπτιση αυτή στο νέο ρίγος.Έτσι η ποίησή μας βάφεται με νέα χρώματα όπως όλη μας η τέχνη η λογοτεχνία η σκέψη η ζωή

σαν γαλάζια μέρα.

*

Γράφοντας γι αυτούς σημαίνει τους ξεθάβω μέσα μου κι ακόμα σημαίνει τους κάνω ενεργούς από αργούς λίθους,ενεργούς της ποίησής μας που γράφεται σήμερα,που συμβαίνει.Εκείνο το καταργημένο απόθεμα το παίρνω ως ποίηση δρώσα, τη ζωή τους κερδισμένη .Από ασύνειδη μνήμη γίνονται προτομές εν όψει.

Γιατί τον ποιητή λάμψη τον φέρνει από την κορυφογραμμή

και καταφλέγει κάθε στιγμή

Μες στο γλυκό ανέμισμα φτερούγισε κι η σκέψη

την άγγισε κάποιο άρωμα κι ήθελε σας πιστέψει

άνθη γαλανά του νου του στέψη

Ελάχιστα ποιήματα είναι τόσο μεγάλα.Όλη αυτή η γήινη πνοή ,έχει έναν καταδεκτικό οίστρο,ένα αρκάδιο τόνο ένα μετρημένο χαμόγελο μια υψηλή χάρη.Ευωδιάζει θαύμα .Άσμα θρηνητικό και πένθιμο χαράς.Κι άν κάνεις ν’ απλώσεις στο συμβολισμό της η φοινικιά ορθώνει υψηλή φωνή ώς κάτω,γυμνώνεται ανεβαίνει με νέα κλωνιά στεφανωμένη ξανανιωμένη θαλλερή φλογισμένη καρπερή.Τί μάς ξηραίνει; Η ξιπασιά!Είναι νόμος πνευματικός,οι πιό βαθείς δημιουργοί να αναφαίνονται όσο ο χρόνος προχωρεί”. (Στο βλέμμα, απόγνωση μονογραμμένη ρυτίδα δίπλα στο μάτι.)

Το ποίημα αυτό (ΑΣΚΡΑΙΟΣ) είναι ένα είδος θεμέλιο, πνοής νεοελληνικού ρυθμού,από τα χέρια του Παλαμά.

Το εξάμετρο στη νέα λαλιά και ξανακερδησέ το

στην τέχνη την παλιά χλωρό χυμό

με εμπιστοσύνη στο βηματισμό στο μέτρο

υψώνοντας καημό

από το δρόμο άρπαξε ρυθμό

με της καρδιάς το χτύπο μέτρησέ το

αρμόνισέ το στο βήμα το χορευτικό

σαν τον κισσό τίναγμα σβέλτο

Το επίλοιπο μελέτησέ το

γυμνό το ποίημα σαν το σπαθί

των παλληκαριών γοργοκίναέ το

σαν που κόβει τις φωτιές και λάμπει

άλογο γρίβο στην Πολιτεία νά μπει

γλώσσα με όλες τις προίκες της όλα τα θάμβη

*

Γυμνό το ποίημα σπαθί κόβει φωτιές λάμπει/ομορφιά με όλες τις προίκες όλα τα θάμβη

*

Σ αυτό το σχέδιο στήθηκε ο καμβάς του Άξιον εστί. Μια τρυφερή ιδέα που το κινεί σαρκώθηκε εκεί με το αφηγηματικό του σαράντα καθώς κατασκήνωσαν οι στρατοί μας στους Αγιοσαράντα μαρτύρους της δόξας.

Προφητικός καλόγερος και πέταξε στη μέση

λόγια με ζέση

παιδιά της καρδιάς σου κόκκινα τα φιλιά σου

μέρα γειά σου

πώς να την πούμε αυτήν την πνοή που απλώνει ξεχύνεται ασυλλόγιστη , τη στιγμή μάλιστα που συλλογισμών έχει χρεία ο τόπος;

Όταν οι φράσεις εκτρέπονται σε μετάρσια χώρα σε διϋλισμένη πνοή ενάερη φρενιτιώδη αρέσκεια που δεν ευοδώνεται δε σκάει τ’ αχείλι σε αύρα ποθεινή ,χείλη στα χείλη βυθός στο βυθό,και βρίσκει στην άβυσσο χαμό.Υπεραναπλήρωση ιδανικοί αυτόχειρες.

*

Ξοδεμένος βερμπαλισμός ,κάτι φωναχτό ασυνάρτητο απλώνεται σ’ ένα ρυθμό που μόνο πλεμόνι είναι, άνευ γεωμετρήματος κι άνευ διανοίας, ένας άπαυτος καημός σαν αμανές με λέξεις που δεν δηλώνουν τίποτε,δίκην μουσικής χωρίς στίχο.Μόνο αέρας.Ένα ιδρωκόπημα φράσης που την αναγκάζει ο ρυθμός ,των ακριτικών στοιχειωμένα πράγματα που τον καβαλίκεψαν σαν διαβόλοι και μέσα εκεί λαχανιάζει λέξεις που συνάμα κι αυτές είναι απόηχοι σαν βραχνάς.Εκείνο που υπολήπτομαι ,σεβάζω, είναι ο πνευματικός κόπος.

Του ποιητή φρονήματα και ήθη

και τρόποι

του γίνονται αρωγοί ή άπρεποι κόποι

Θεωρούσε,το είχε ρητά δηλώσει,το Δωδεκάλογο,ως την πιο πλατιά σύνθεση που τον εκφράζει .Για κείνον είτε Δωδεκάλογος πεις είτε Παλαμάς σήμαινε το ίδιο.

Πώς θα τον διαβάσουμε;

Στο δικό του περίγραμμα, και την ανάληψη ευθύνης και έργου, με τον δικό του ευκίνητο παλμό που διέγραψε την περιφέρεια του καιρού του,την ψυχοπονιάρα Ρωμιοσύνη κι έναν καημό μεσσολογγίτικο.Κι ύστερα την ολοκλήρωση ακριβώς αυτού του στόχου.Ήταν συνθετικός.

Πνιγήκαμε στου Αιγαίου τα νερά,του Πόντου και του Μαρμαρά.

Ψηφιακά χείλη.Μερικές φορές αναγκάζεται να γράψει συνθήματα ,τη στιγμή που οι τοίχοι πρέπει να μιλήσουν οι τοίχοι ΜΙΛΟΥΝ -τα πέτρινα στόματα.

Έστειλε μήνυμα η καρδιά στα χείλη

Κι όμως όταν κατασταλάζει κάτι μέσα του, η γραφή μεστώνει,η αποδοχή τού έπαιρνε ,τού σήκωνε την κρίση μέσα απ’ τα χέρια.Γνώρισε τόση δόξα έριξε τόση σκιά- και η Ιστορία στα ύψη και στα βάθη! – γοητεύθηκε τόσο απ την πορεία του που δεν του έμεινε καιρός να αναλυθεί μέσα απ το ίδιο του το έργο.Γιατί αλήθεια στα πιο φιλόδοξα έργα του πρόσωπο δικό του δεν μπορεί να διακρίνει.Πίστευε την ποιητική Ιδέα, μπροστά της το έργο το θεωρούσε ασύμπτωτο ,ένα λίγο της ιδέας.Πώς δικαιολογείται να είναι μοναδικός εκφραστής διαφεντευτής επί εξήντα χρόνια ,ταυτόχρονα να θεωρείται ο οργανωτής της γλώσσας και των ποιητικών πραγμάτων; Πρέπει να ρίχνουμε ένα μάτι εδώ στο έργο του και το άλλο να παρακολουθεί την κίνηση της Ελλάδας των χρόνων του για να μπούμε στην ατμόσφαιρα που του υπαγόρευε θέσεις και πράξη.Κι όπως φαίνεται ένας Παλαμάς καθαρμένος από μαλάματα ,αποκαθαρμένος κι από μαλώματα προβάλλει στον ορίζοντα όπως η Αθηνά από το κεφάλι του Δία ,αυτός χωρίς πανοπλία, αλλά με τη σοφία της φοινικιάς που εξέχει ο λυρισμός της

τ’ απλά γαλανά ανθάκια.

*

Παράξενη απομάγευση,όταν πληθαίνουν οι αγάπες όταν αφήνεις το όνειρο μεγάλο ώς ήταν,μέσα από τον πόνο τους μέσα από την πίκρα βγαίνεις ατσαλεμένος και δεν σε κόβουν τα μαχαίρια.

Ένας πράσινος στεναγμός,όλα τα φύλλα ένα φύλλο

το ίδιο πέταλλο όλα τα πέταλλα κοινός στεναγμός ,ένας.

Άν ήταν να πει το ένα θα το είχε πεί με την πρώτη.Η γλώσσα όπως και το φύλλο με μύριες προσπάθειες χάνει εξ ορισμού το ένα.Μ’ αυτό κίνητρο πλουτεί το όν,πολλαχώς λεγόμενο. Ό,τι εκφράζεται ,εκφράζει ταυτόχρονα το ανέκφραστο, λέγει το άρρητο .Πάνω στα χείλη σου πάνω στην πληγή της ύπαρξης ,έκφραση,το ποιητικό θεώρημα τραυλίζει διαρκώς τη λέξη,η λέξη μιλιέται μέσα από το τραύμα ,ανεπούλωτη κόκκινη πληγή.

Ξεριζώνω ένα πουρνάρι από άλλη ψυχή,άλλου καιρού ριζώματα και το εμφυτεύω σε νέα χώρα.Τα μπολιασμένα δέντρα κάνουν ήμερο καρπό δηλ τα έκθετα φωτίζουν τους δρόμους του μέλλοντος,Strange Delusion.Στην αγκαλιά της φύσης είμαστε μπολιασμένα δέντρα.Στον κήπο του θεού,ως πρωτόπλαστοι είμαστε άπλαστοι στον τρόπο του ανθρώπου.Τα εμβόλια.Η πληγή .Βάθος αναπνοής ό,τι πνέει το αναπνέουμε και το φύλλωμα ριγεί των σπλάχνων.

Για τον Παλαμά όσο πιο εύθραυστη πιό λεπτοφυής είναι η ποιητική φράση τόσο πιό ανέλπιστο το άρρητο,απρόσιτο όπως μεγαλώνει η σκιά που ρίχνει το χέρι μας στον τοίχο καθώς πλησιάζει το κερί.Μεταφορά για του ποιητή τον ίσκιο,ο ποιητής Ηρόστρατος του ελαχίστου, απολαμβάνει σ’ ένα κερί που καπνίζει τις φλόγες της Τροίας του, γιατί ξέρει να αρκείται σε ένα ψιχαλάκι.Οι λέξεις θερίζουν τον ίσκιο της ζωής δρέπουν καπνό της Τροίας ,σε μικρογραφία .

Η διεργασία του ψεύδους.Στο τέλος μοιάζει να σε εγκατέλειψαν όλοι ,μα η αλήθεια έιναι ότι έφυγες από όλους μακριά.

Παίζει μουσική σαν να φυσάει μ’ένα καλάμι ,να μιλήσει η γλώσσα μουσική. Σαν λάλημα ακούω το βάδισμά σου σαν λάλημα ακούω τα νερά σου

Η φόρμα ντύμα ,ντυμασιά του λόγου και λόγος. Μύηση στην ύπαρξη είναι ποίηση στην ύπαρξη,δεν γεννά λέξεις ,γεννά την ουσία τους μ’ εκείνα τα υλικά που πλάθεται η γλώσσα. Ο ποιητής πλάθεται με τα ίδια του τα χέρια, με την ποίηση είναι όπως η αράχνη και ο ιστός, βγαίνει από μέσα του με τα χέρια και τη γλώσσα όπως στην ηλιαράχνη. Έχω το ποίημα στα σκαριά τις λέξεις του δρομολογώ, τα γραμμένα ποιήματα δεν είναι γραμμένα φιλιά που δεν φτάνουν στον προορισμό τους,είναι γραμμένα ματάκια.

7

Κι αλαλάξαμε: ζωή !Πήρε τις λέξεις και τους στίχους που τον έδεναν στο θησαυρό της γλώσσας,αισθάνθηκε εκεί να τον τραντάζει νόημα!Ήταν το μέλημά του για γλώσσα που του έγινε μίλημα,ο τρόπος της πραγματικότητας στην ποίηση μέσα τόπος.

Αυτό που με τραβά στον Σεφέρη ,μάλλον δεν με διώχνει,είναι ένα γρέζι φωνής,ασύμμετρος ρυθμός γυρίζει μες στη φράση καθώς μάλιστα έχει μέσα λιωμένα όλα τα μέταλλα .

Με σκίζει μιά λύπη ώς κάτω στα πέλματα με σκίζει το μαχαίρι αγάπη, του φλογισμού πλοκάμια, ηλιαγκάθι το φώς πάει κι έρχεται.Αυτή η διαρκής πόρευση στο βίο, πολιτεία ποιητική που θέλει να δικαιωθεί στη γλώσσα,πλοκή με τα πράγματα.Σε ποιητική ανύψωση ,σημαίνει πως ποιητικά και πνευματικά συμπλέκονται,κι αυτό είναι η πνευματική αλήθεια που δεσμεύει,δεσμεύεται από γλώσσα ουσία.Άνοδος και κάθοδος ένα ποθητόν. Ύπαρξη τρόπος. Αυτανάφλεξη σαν νά’ρχεται θεός το μέσα ο μαύρος αετός.Η ψυχή σαλαμάντρα ωριμάζει στις φλόγες, ψήνεταιόπως τα σπαρτά στον ήλιο, στη φλόγα (φιάμα) του μεσημεριού αγγίζοντάς Σε ανέφικτη Ελένη με το μακρύ λαιμό του κύκνου γλιστρά στην ομορφιά σου το μάτι σαν το νερό στο πτίλωμα λευκό.

Βαδίζω ξυλοπάτια κυκλωμένος δάσος είναι και μη είναι αδερφώθηκαν-σκαριά είμαστε και πάμε μακριά απ το νησί γυρνάμε στο νησί, αρχή του ταξιδιού είναι το τέλος,κύμα το κύμα στο αυλάκι χαντάκι.Τα γηρατειά θέλουν παρηγοριά τα νιάτα τόλμη κι έτσι χτίσε το ποίημα δέντρο που φυτρώνει ,κάθε μέρα να κόβεις και να απομακρύνεις τα περιττά τα στεγνά τα ξερά.Ένιωσα να αναβλύζω σαν από μέσα μου Κωκυτό.

Η ζωή του ποιήματος δίνεται στην ποίηση της ζωής και ξανά.Πώς βασιλεύει ένα δελφίνι σκοτεινό κι η επιφάνεια ηρεμεί,η θέωση ως συντριβή,τα σταυρικά σύνδρομα.Η σιωπή είναι χωρίς λόγια ποίηση ,τα κενά ανάμεσα στους στίχους. Μπαίνω στην ποίηση σημαίνει σταματώ προ του υπάρχοντος, η μέγιστη διερώτηση με τα άπειρα σκαλιά γλώσσας κι αισθήματος, συγκίνηση κατά πλάτος πνεύματος, κατά βάθος ψυχής,δοσμένα σε σωματικά συμφραζόμενα.Ο ποιητής σταματά προ του αληθούς,εκεί τον οδήγησε η ομορφιά,η τρομερή του σπαθιού κόψη.

Λίγο πολύ τις τύχες του κόσμου τις επωμίζονται με τον πιο εύγλωττο τρόπο οι μεγάλες του μορφές. Ποιός δεν εβάδισε οδό απωλείας και δεν έσπασε κάτω από το βάρος τέτοιου έργου;Το ήμισυ του έργου τους έδειξε αυτή τους η απότομη κάμψη,και με τη σκιά τους αυτή φώτισε το ανάστημά τους.Οδηγείται με το πάθος του στο κέντρο της καταιγίδας όπως τα ιστιοφόρα με ανοιχτά πανιά που τα ωθεί στην καταστροφή.

Στον Όμηρο έχουμε μια θεουργική αρχή όσο επιτρέπουν τα πράγματα,και γόνιμες ιδέες που κινεί το ήθος.Ο ποιητής είναι ίσος με αυτά.Φθίνουσα Πολιτεία

*

Αρμός στο ίσο

Στην ανάποδη των κυμάτων ορμάει το καράβι

αναδεύει το νερό όπως το γυνί το χώμα

καθώς γεννιέσαι γεννιέται μαζί σου ο θάνατός σου

σύριζα στη ζωή σου,αυτό λένε οι μοίρες ,το όνομά του μόρος,καθώς κλώθουν

πάνω από το κεφάλι σου κόβοντας τον ομφάλιο λώρο

για να ανασάνεις το απέραντο ,μ’ αυτό να στρώσεις δρόμο σου.Ημερολόγιο γέννησης καθώς σκοινιά υφαίνουν το δίχτυ των φλεβών

υφαίνουν ανεξήγητο

κι ο ομώνυμος Άγιος σε κάνει καβαλάρη κι ένα

με το κοντάρι του το χέρι σου καρφώνει σαν πένα

το χώμα της σελίδας για να αγιάσει ο λόγος σου-Του ποιητή το συναίσθημα λευτερώνεται με εικόνες

κι άς είναι από το φυτικό και ζωϊκό βασίλειο κι άς είναι το ορυκτό των λέξεων

όψεις με κίνηση δραματική αφού από ψυχής γεννώνται

αντιστοιχώντας τις τύχες των ανθρώπων.

*

ΑΡΝΗΣΗ

Δικαίωση σαν που ένας λαός το τραγουδά το απλό στη δόξα του τραγούδι και τον μελετά πνεύμα γαληνεμένο ανάμεσα αστραπής και αστραπής

-Το να σχολιάσεις μια ποίηση που έγινε κτήμα, έναν ποιητή που πολυφορέθηκε ,που κατά κόρον απασχόλησε φιλολογίες και συνέδρια, έχει το γούστο του τότε ,όταν κόψεις καρπό από τα πικρά του δέντρα,χωρίς να ρίξεις λιβανίσματα άλλη μιά στις τόσες φορές.Κι άν τόνισαν τόσο σημεία που βαΐζει δεν έχει νόημα να τα ξαναπιάσουμε ένα χέρι.Γι αυτό θα περάσω μέσα από τα αυλάκια της λέξης του γρήγορα κολυμπώντας κατά δω.Άρνηση που γευτήκαμε ένα βράδυ καθώς κυμάτιζαν τα κυπαρίσσια μνήμες αρχέγονες και λήθη.Στο δόξα πατρί της ποίησης.

-Πενταποτάμια διέσχιζαν την τοποθεσία του Άδη – Αχέρων Κωκυτός Πυριφλεγέθων Λήθη Στύξ

-αρχέτυπο θανάτου. Όπως το Μετρό με το Τραμ ,Υπόγειος ο Άδης στην Ιλιάδα ,επίγειος στην Οδύσσεια.(Θέλεις Ιλιάδα πάρε το Μετρό,θέλεις Οδύσσεια πάρε το Τραμ).Στο χάος θα κατοικήσουμε.Σεφέρη ανάβασις.Καθώς ξετυλίγεται της ποίησής του ο καμβάς,παρότι έχει γοργό αρχίνισμα, στη μετάπτωση προς τον ελεύθερο στίχο η περπατησιά γίνεται πεζή.Μπορεί μεν να διαβαστεί ως αλάφρωμα από μαλάματα αλλά ταυτόχρονα καθώς τροχίζει τη φράση του στο συναίσθημα η ποίηση πέφτει.Με τον καιρό ο κόπος τού επιστρέφει γενναιότερη εικόνα, στίχο και ποιητική φράση που καταγοητεύεται στο ανέβασμα στη σκηνή πιο φιλόδοξων κατακτήσεων.Καθώς ανεβαίνει τα βουνά νιώθει πιο δυνατά τη θάλασσα.

Και καθώς ανεβαίνει το γνήσιο τοπίο της γλώσσας και του σήμερα ,τόσο το αρχαίο κατακλύζει το πεδίο με αδρότητα,κι η λέξη γεύεται το αρχέγονο οξύ της.Σε κάποιες συνθέσεις του καθίσταται αριστοτέχνης.Σαν που κατέβηκε σκαλιά ταυτόχρονα ανέβαιναν τα λόγια στο νου.

Το νόημα έρχεται στα ίσα απαλάσσεται από εμμονές καθώς αποκτά τον εαυτό του χωρίς να στρέφουν τη βελόνα της πυξίδας του έγνοιες ασύνετες.Κι έτσι καθαρίζει, όπως ο κορμός της φοινικιάς τα στεγνά φύλλα απορίχνει κι ανεβαίνει.Ο θεός του ποιητή βρίσκει τα μάτια του ψηφιδωτού καημού με γειωμένο παγανισμό,με τη γοργόνα να βγαίνει από το ξύλο της πλώρης και να τον γοητεύει γαλάζια καθώς δελφίνια με μαυρές ράχες σηκώνουν την επιθυμία στο αλμυρό της θολάμι.

Σεφέρης και νύχτα γίνονται ένα κενό σαφώς ανταριασμένο σαφώς δονούμενο από το γλιστερό φως της φράσης.Γλώσσα στο ύφος των άστρων κι ανάμεσα στα δόντια ο Αλδεβαράν , η νάϊος γλώσσα ο ήχος των χειλιών , η ποίηση.Ακόνισε γλώσσα; Αυτό είναι το κριτήριο για τους κομιστές,όπως το έθεσε ο Σολωμός,ελευθερία και γλώσσα.Τα γλυκανάσανε; Τα λάτρεψε; Κι ύστερα οι προσθήκες του: Γαλβάνησε τον καημό της Ρωμιοσύνης,

-το τελευταίο αναφάνηκε στον κατατρεγμό που υπέστησαν Ρωμιοί του Πόντου της Μικρασίας του Μαρμαρά.Ας προσθέσω εδώ το πάθημα του Σεφέρη ,την υποταγή του στον ελιοτισμό,πράγμα που πρέπει να μας συνετίσει,καθόσο αποτέλεσε μέγα συντελεστή της Πατούσας του,όπερ σημαίνει να δηλώσουμε ρητά την αποτίναξη του ζυγού αυτού,σε μια ώρα που τα πράγματα αυτά είναι σφόδρα παρωχημένα αλλά που χρήζουν,τους οφείλουμε ένα σκούπισμα.κι αυτό :Μάς φανέρωσε Χώρα του Αχωρήτου Αναδυομένη Ελλάδα,έφηβη ξανανιωμένη,Φανερωμένη.

Γλιστράει ο στίχος ,σεντέφι στο αλμυρό νερό, γλώσσα στα νέφη, η αλχημεία της δικαίωσης.Η του ’30 γενιά διέπραττε εθνική ανασυγκρότηση,με Κατσίμπαλη,Θεοτοκά, Ξεφλούδα σε ένα μεσαίου διαμετρήματος κριτικό λόγο όπως και μέτρια θεωρητικά αισθητική.Ενισχυμένοι από την αγγλοελληνική επιθεώρηση έριχναν κι έστηναν επιχείρηση για τα επόμενα πενήντα χρόνια εθνικού βίου,και συνέπλευσαν αναγκαστικά με αχυρένια εθνική ηγέτιδα τάξη ,δυνάστες ,ολιγαρχία.Συνειδητοί του πρωτεκτοράτου ,σ’ αυτό όφειλλαν να υποταχτούν και τα γράμματα.Πρέπει να υπονοήσουμε εδώ ένα μυστικό σύμφωνο στο οποίο έχουν μυηθεί όλοι τους.Άλλωστε μια κοινή ιδέα τους συνείχε.Η εκχώρηση της ανεξαρτησίας ,αλλά χάραξη και της καθ’ υπαγόρευση πνευματικής πορείας. Υποσυνείδητα και σιωπηρά επέλεγαν ότι συνταίριαζε με τον περίγυρο που τους ευνοούσε. Η δίωξη των Σικελιανού Καζαντζάκη δήλωνε τις διαχωριστικές γραμμές,και προφύλασσαν έτσι τα μελλοντικά τους βραβεία.Ιδού η Πατούσα του Σεφεριάδη,κι όπου πατά γίνεται τέλμα ακόμα σήμερα.

Και στα πιό σκοτεινά του κόσμου γυρίσματα

από μιάς αρχής,από τα πιό αρχαία βήματα

κυβερνά ιδιοσυγκρασία

βάζω στα λόγια υγρασία

Τώρα είναι πιό δεινή η θέση,τώρα στο λιόγερμα

που ο πανικός της δύσης εικονικά τα δείχνει μα την αλήθεια

και χάνουμε την ουσία -το χέρι ψάχνει για μεδούλι-

βάζω στα λόγια υγρασία

Που πέφτει το όνειρο με ίδιες λέξεις

κάνει να μοιάζουν και οι εικόνες;

Ή έχει ο χρόνος μιά χροιά που όμοια βάφει

καταπραΰνουμε των πόνων τα βάθη

κι αντλούμε από την ίδια εστία φωτιάς

και ηδονές που ανεβάζει καυτός νοτιάς

Κι όπως διαβάζουμε τον κόσμο δια του ανθρώπου

ψάχνοντας στο τραύλισμα τι θα πεί τ’ ονειρό του

αρχαία φωτιά και νέα φωτιά ξανακοιτάμε

το αίνιγμα συχνορωτάμε

Δε θα πεί μ αυτό το συχνοανέβασμα πως βατός ο δρόμος

Τρέχει από τα νύχια μας ο χρόνος

Μη ζητάς ό,τι δεν πέτυχαν οι αιώνες να το πετύχεις μόνος

Τρέχει από τα νύχια μας ο χρόνος.

Ακόνι θανάτου τροχίζει νού και νού

Αναβοσβήνουν οι φωτιές

με μιά δροσόφλογα στο στόμα σαν μεταλαβιά

που το λένε ψυχή. Αυτή που πάς να δοκιμάσεις.

Την καταπίνεις σε κομμάτια αγάπης.

Τις επιθέσεις στη ζωή πραΰνει η αγάπη

γιατί είναι πέρα από φωτιές πέρα από νερό

έξω από το σύνορο. Μας περιέχει.

Επέπρωτο είναι το ρήμα

τσίχλα ερημίτης μ’ ένα ψιχαλάκι στο ραμφί

δεν είναι παρά φτερό όνειρο μέσα απ την παλάμη σου

φεύγει χάνεται στο λευκό στο απάνεμο της ιστορίας.

Λευκό πικροδάφνης που δεν καίει και είναι οκέυ.

#Η δύναμη στην τέχνη αρχίζει με την αγωνία.

“Όσο για μας ,βαθιά μας επιθυμία είναι να κατευθυνθούμε προς τα βάθη.Αυτές οι παραδοξότητες θα γίνουν πραγματικότητες.Γιατί ,αντί να περιορίζονται στην , περισσότερο ή λιγότερο έντονη,αποκατάσταση του ορατού,επισυνάπτουν πλέον σ ‘ αυτό, την πλευρά του αόρατου, που έχει γίνει καταληπτό με τρόπο κρυφό.” Πάουλ Κλέε.

Κοιτάζω τα φύλλα που πέφτουν. Εκείνο που παρατηρώ σε κάθε σύγχρονό καλλιτέχνη είναι αν βγήκε στο φως το έργο του,αν βρήκε το φως κι εκείνος, αφού το έργο του φωτίστηκε. Κοιτάζω τα φύλλα που πέφτουν,η αυλαία ανοίγει. Τρίζει η φλούδα του μεσημεριού πύρινη το σώμα μου παγώνει.

Όπως οι νέες γεωμετρίες όπως τα νέα μαθηματικά όπως οι πνευματικές επιστήμες ,έτσι και η τέχνη, έργο του ζωγράφου είναι η επισκόπηση της επικράτειας των νέων σημείων, ανιχνευτής της πραγματικότητας εκεί που είναι πιο σκοτεινά, σηκώνει το κάλυμμα. Στο ανάκλιντρο τα σώματα εγείρονται, τρίβουν τα μάτια τους , ψελλίζουν θορυβημένα.

Γιατί πάντα παραμένει κάτι ανάδραχτο, σαν μια αστραπή που γλίστρησε πάνω στο γαλάζιο πάγο ,κύματα αγριεμένα σαν λύκοι με γλώσσες έξω και δόντια σουβλερά, το τοπίο μπλέκεται στα σγουρά νοτισμένα μαλλιά του ζωγράφου ,σκύβει στο πιάτο, ένα κιτρινοπράσινο κλωνί θυμάρι με βελούδινα φυλλαράκια χλευάζει τη φαντασίωση.

Γιατί ο ζωγράφος πρέπει να έρθει όλος μπροστά, σαν σε μιά πανέκθεση του έργου του. Με τις καλύτερες στιγμές του να εκπροσωπηθεί, και την πορεία του να εκτυλίξει με τις εικόνες που έφτιαξε, αυτές που είναι η καταδική του γλώσσα. Μέσα στην ιστορία της ζωγραφικής ,ο ίδιος θα είναι μια διατάραξη σε όλα τα σημεία της. Εκεί τον οδηγεί η έρευνά του, αυτός είναι ο χαρακτήρας του έργου, δεν επαναπαύεται στα καθιερωμένα. Δεν ζωγραφίζει αυτό που βλέπουμε όλοι, μας κάνει να δούμε κάτι, κάτι το οποίο γίνεται ορατό για πρώτη φορά, δεν αρπάζει απ’ τα παλιά, η ψυχική του ευρυχωρία είναι ταμένη σε κυοφορίες ανανεωμένης ευαισθησίας.

Με μια ιδιαίτερη οργάνωση του χώρου στον πίνακα, όπου μεταχειρίζεται τις αξίες με έναν συγκεκριμμένο δικό του τρόπο, τρόπο τον οποίο κατέχει. Είτε είναι αυθόρμητη είτε είναι μελετημένη ,η ανεμελιά του, μόνο τέτοια δεν είναι κι ας μοιάζει. Το παράδοξο ,από τη στιγμή που εγκαθίσταται στον πίνακα εξημερώνεται, όπως στην αφήγηση ηρεμούν τα πάθη. Το έργο του εκπαιδεύει το βλέμμα μας , νέα ματιά που ανανεώνει κι εμάς. Τα βήματα μαθαίνονται στο χορό.

Χωρίς να χάνει την άγρια φύση του, χρώμα και σχήμα συνεχίζει να γδέρνει όπως πρώτα, τώρα όμως μπορούμε να το κοιτάξουμε ,αφού το γούστο μας αναμορφώθηκε, χάρις στον ζωγράφο , που μας έχει καταστήσει ικανούς να κοιτάξουμε έξω από το καθιερωμένο πολιτισμικό κάδρο. Μας οδήγησε στην πηγή των μάχιμων στοιχείων του πραγματικού, με πτυχές του “υπάρχειν” που κρύβονται στο μανδύα του κόσμου, και στη μέρα που έχει πολλές τσέπες, και όλο και κάτι βγάζει από εκεί. Τα πιο γλυκά πράγματα είναι τα πικρά, γιατί δεν σε κοροϊδεύουν. Όπως στον έρωτα, μια αύρα σαν χρυσόσκονη γεμίζει το χώρο, τα έργα τη ρουφάνε μονομιάς.

*

Μέσα στου χρόνου την άγρια κατεργασία ,θα αφήσουμε κάθε σκουριά ,όλα τα ακανθώδη μας- γιατί είμαστε όντα ιστορικά. Πεπρωμένο μας η ιστορία. Και οι ιστορικές τραγωδίες της- Η επιστήμη κάνει ανακαλύψεις. Η τέχνη κάνει αποκαλύψεις. Η αφαίρεση του Ματίς έφτασε τις πινελιές του στο μη αφαιρέσιμο άλλο. Από την άλλη μεριά παραμόνευε η έκλειψη της μορφής. Εκεί που το cogito χάνει το σώμα του. Το δείχνει η χαρτοκοπτική συνομιλία του με τη τζάζ. Πόσο να αφαιρέσεις, αφαιρεί το χρώμα ,κρατά από το σχέδιο τα ίχνη, αυτός ένας κολορίστας. Δεν παύει να παραμένει Ματίς στο όριο της τέχνης. Καθιστώντας αυτό το όριο ελευθερία του. Φθάνοντας εδώ: “Το απλό είναι θεός”.

Η αύρα του καλλιτέχνη δεν είχε ακόμα ρουφηχτεί ,δεν είχε εκπέσει η πνευματικότητα ,η δημιουργία τιμώνταν δαψιλώς. Που κι αν έπεσε μεγάλως έπεσε. Σε βάραθρα που δεν είχε άλλο. Μα η τέχνη συνήθεια τό’ χε να χτίζει στις πλαγιές αβύσσων. Με την ύλη των σκιών, κραταιά. Έμεινε μήπως μόνη η τέχνη να λέει τα πράγματα του κόσμου, παρόλη τη χαμένη της αύρα, που μετακόμισε στα νέα λατρευτικά είδωλα ,τους αστέρες με τα αστραφτερά δόντια, και τη λάμψη κάτω απ’ τους προβολείς;

Μια στιγμή του κόσμου πέρασε. Ανθεί και φέρνει κι άλλο.

«Η προδιάθεση γνωρίζει το υλικό της ή απλώς το προαισθάνεται ,το βλέπει χωρίς ακόμη να το κατέχει .κι αυτό γιατί δεν είναι δεδομένο ,έχει ανάγκη να βιωθεί, πρέπει να δουλέψει πάνω στον εαυτό της .»(Περί Μορφής)

Μην αφήνεις τη λέξη μήτε υποταγμένη μήτε υπνωτισμένη,αλλά μην τη στοιχίζεις σαν στρατιώτη μήτε να την έχεις υποτελή.Καλά είναι να ξέρει να κυκλοφορήσει στο δάσος με τα σύμβολα, και να ξέρεις πότε και πώς να βγαίνεις στα ξέφωτα της σκέψης.
Ποίηση δεν μπορείς να κάνεις με γλώσσα εσπεράντο,αλλά με κάτι σαν αργκώ κάτι πάει να βγει.
Η ποίηση κι όταν ακόμα είναι γλώσσα συναφιού,ομίλου,καθόσο αφορά στην ομιλία, τη συνομιλία,δεν αποστρέφεται και το ευφυολόγημα της παρέας.Πάντα όμως ακοντίζει τα βέλη της προς το δικόρυφο, και είναι σαν καταγωγική αυτή η διάθεση.
Προϋποθέσεις για γόνιμη πορεία,η αγωγή η ποιητική μόρφωση, η διαγωγή.Είναι πιο εύκολο με έτοιμες σκέψεις να κάνεις τον έξυπνο αλλά στην οικεία αγορά είναι κομμάτι δύσκολο να καζαντήσεις χαριεντιζόμενος.
Ο αναγνώστης θέλει μέσα από το στίχο να νιώσει την αρρενωπή καρδιά του. Καρπός βαθιάς σκέψης και εντρύφησης στα λογοτεχνικά και στο έργο της ποίησης ,στη λογοτεχνική θεωρία ,το δοκίμιο,και τη ζωή,το στοχαστικό έργο δέον να εκτιμηθεί σε αυτό το εύρος.
“Διαβάζω αργά και με κάποια σύνεση”,σημαίνει ότι πήρες το μάθημα από το Νίτσε κι ακόμα εκείνη τη φράση:“για καιρό διάβαζα τόσο άγονα” την έκανες κι αυτή μάθημά σου.Οι φιλίες δένονται με τέτοιους κόμπους γιατί θα περάσουν θάλασσες και θανάτους. Να γράφεις με το αυτί για να μπορεί μετά να μιληθεί,αυτό που έγραψες να μπορεί να ακουστεί.Αυτό δεν αφορά στα πάντα.Κρίνε πότε χρειάζεται.-Ό,τι θα μπορέσει να γραφτεί ,γιατί το απαιτεί η περίπτωση να γραφτεί,επειδή η καταγωγή του είναι από τους πολλούς,του γλωσσικού,πάλι σε γλώσσα καταλήγει ακόμα και το πιο ακατανόητο.
Τώρα τα βιβλία μπήκαν στα ράφια.Εκείνο που ήθελα να μου δώσουν το έχω μαζί μου.Είναι ένα υλικό τόσο αποσταγμένο ώστε δύσκολα μπορεί να το παρατηρήσει άνθρωπος που δεν έχει καταγίνει με αυτά.Και δεν πρέπει ακόμα και ο πολύ ενήμερος να το δει απευθείας όπως είδα σήμερα σε γνωστή πολύ συγγραφέα να παραθέτει αυτούσιες φράσεις χωρίς να δηλώνει από πού άντλησε.Αυτό δηλώνει επίσης συγγραφικό πέσιμο.
Στην απογείωση της σκέψης του,-ένα κείμενο-, τη βαθύτερη παρατήρηση,όταν η παραγωγική του φαντασία παίρνει του ύψους,Τότε το διάβασμα σε αποζημιώνει στο έπακρον.Τότε ξαναγεννά και τα καλλίτερα ,και εύχεσαι να μπορούσες να δεις τις πηγές του.Που σίγουρα υπάρχουν ,στο βασίλειο τού έργου.
Δεν απαγγέλλουμε ένα πεζό όπως το πράττουμε με ένα ποίημα.Ο λόγος είναι που το ποίημα όπως κι ένα τραγούδι ακόμα περισσότερο,το αξίζει.Γιατί να αποστηθίσεις ένα πεζό εκτός για θεατρικούς λόγους ή ο ρήτορας;(περί αδυνάτου αίφνης) ;Ή στα δικαστήρια ή στη βουλή ή στον άμβωνα ή στο εδώλιο.
Η απομνημόνευση αν εξαιρέσουμε την παπαγαλία στα καθ ημάς ,τείνει να καταργηθεί σε κάθε χώρο. Τώρα ακόμα και τα ποιήματα ,δεν απαγγέλλονται διαβάζονται από μέσα,κι ο λόγος είναι γιατί γράφονται σε λευκό ελεύθερο στίχο κάτι σαν πεζό,συνέτεινε στην μη απομνημόνευση και αυτό,αλλά ο εσωτερικός ρυθμός του νεότερου ποιήματος αποκτά ομόλογη διάθεση εσωτερική στην ανάγνωση ,κάτι σαν ισάξια αναγνωστική πράξη με την συγγραφική. Η ρίμα ο ρυθμός το μέτρο ήταν και εργαλεία μνήμης.Αρχαίο έθος,μνημοσύνη μάνα μουσών, παναπεί φτιαγμένη η γλώσσα ήταν ένα με το τραγούδισμα.Η γλώσσα έχει τις πηγές της εκεί,κάποτε ήταν αδιαχώριστες (σημείο δηλωτικό ανθρωπικής αρχής).
ΡΟΥΦΙΝΟΣ
Ξεσυνερίζονταν η Ροδόπη η Μελίτη κι η Ροδόκλεια
σαν ποιά τους να τό’χει πιό όμορφο
Με διάλεξαν να κρίνω και ,όπως κι εκείνες οι θεές, στήθηκαν
μπροστά μου ολόγυμνες λουσμένες στο άρωμα
Και της Ροδόπης στα μπούτια ανάμεσα διαμαντικό
..[ ]όπως τσαμπί τριαντάφυλλα το σκίζει ο άνεμος [.. ]
Όσο για της Ροδόκλειας έμοιαζε με λείο χλωρό δίχαλο
κλαδί ξεφλουδισμένο, ξυλόγλυπτο εκκλησιάς
απ τα νερά του Καλαμά λουσμένο
Κι όπως μου γνέφει το πάθημα του Πάρη, μαζί
τις τρεις τρέχω αθάνατες να στεφανώσω.
*(να μεταφέρω αυτό στη δημοτική Την αφορμή την πήρα από τον φίλο εικαστικό ποιητή χρονικογράφο γης εναλίας Κύπρου εθέσπισμένου, του Νεοκλή Κυριάκου ,χαίρειν διαπρέπειν τε).

ΣΧΟΛΙΟ
1.Ποίηση είναι κάτι ευρύτερο και βαθύτερο ενίοτε.Το ποίημα είναι αυτό εδώ.Προσδιορισμένο.Η ποίηση όπου θέλει πνεί.

2.Δεν υπάρχει ερήμην.Ο ποιητής γεμίζει το κενό. Είναι ο καταλύτης.Ο Φρόυντ εκεί σηκώνει χέρια και πόδια ,μαθαίνει εσαεί απ τον ποιητή.(Ποιητής είναι ευρύτερη έννοια κι όχι η ακαδημαϊκή).

3.Και για την ακρίβεια το διήγημα ,το πεζό ,το διαβάζουμε από μέσα έστω και στις παρουσιάσεις. Στη μουσική έχουμε την παρτιτούρα αλλά και τη μαγική μπαγκέτα του μαέστρου. πολλά δ’ αέλπτως κραίνουσι θεοί.

4.Ένα μήλο και ένα ζωγραφισμένο μήλο ,κάνει διαφορά.Το δεύτερο είναι τέχνη.Το πινδαρικό άσμα και το αηδόνιο άσμα ,είναι άλλης τάξεως ούτε καν εφάπτονται. Το αηδόνι δεν κάνει μεταφορές, δεν πλάθει εικόνες ,είναι μια εφηρμοσμένη νόρμα.(Ά προπό, τα κοτσύφια αλλάζουν σύμφωνα με τους ηθολόγους φυσιογνώστες τα μοτίβα τους κατά τους ανθρωπογείτονες που έχουν ,μάλιστα συνομιλούν με τον τρόπο τους).

5.Ποίηση, αυτό είναι, μη γνώση.Εκεί αρχίζει δεν είναι κάτι που υπάρχει, είναι κάτι που θα υπάρξει, από εκεί έρχεται και αναστατώνει τους ψυχισμούς, από το όχι ακόμα.

ένα νούφαρο που γέννησε το στόμα της Ανοίγει ένα σκοτεινό κι αστράφτει εικόνα δυό κατευθύνσεων ακαταπαύστως «χτίζει το σύμπαν μέσα σ αυτή τη ρωγμή»

υδάτινο

Πηγάδια εγκλωβίζουν ουρανό

σαν τα γεμίζει με σταλάματα

ψιχαλιστή βροχή γαλανομάτα

υγρή γούρνα από φως

6.Κι αφήνουμε τον Γκάτσο να στίβει τα σύννεφά του στις κοιλάδες του Σίσυφου.

7.Οι μέλισσες είναι εκεί κρατούν μακριά τους κηφήνες από το μέλι.

8.αναλαμβάνω την ευθύνη της επιμελητείας απαρεγκλίτως.

Ι. Η ανθρωπότητα, να το πώ έτσι, μεταξύ άλλων ,οργανώνει τις μνήμες της, πράγμα που σημαίνει ότι ετοιμάζεται για αλλού.

ΙΙ.Ο Αλλάχ θέλει δε θέλει, και μ αυτά που κάνει κι ας  ρίχνει κλωτσιές εδώ εκεί ,θα ηττηθεί .

ΙΙΙ. Τα μωρά είναι πανάσχημα, μην το πείτε όμως στους γονείς τους. Και εκνευριστικά.

ΙV.Εύρισκε τον Μπαλζάκ βασιλικό, λες και υπήρξε ποτέ βασιλικότερος μπαλζακικός του Μπαλζάκ.

V.Δεν υπάρχει πιο βαριά πέτρα από εκείνη που έχει στις παλάμες του ο γλύπτης την ώρα της έμπνευσης. Γι αυτό θα την ελαφρύνει δεόντως                                                                                                                               *                                                                                                                                                                     Ο πρώτος πρώτος ενθουσιασμός είναι φορτωμένος ψέμα, θα χρειαστεί να βάλει το χεράκι της η υποψία για ένα ξεγυρισμένο ξεφόρτωμα