Του   Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

__________________

Να θυμίσουμε κατ’ αρχήν αυτό το οποίο είπε  ο Κύπριος θεολόγος Θεόδωρος Κυριακού, σε βίντεο  το οποίο αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα sigmalive.com (24/5/2023) με τίτλο ‘’Κυριακού : H ομοφυλοφιλία, οι θεραπείες μεταστροφής και η συγκεκριμένη περιοχή’’, από φιλοξενία του Θ. Κυριακού στην τηλεοπτική εκπομπή ‘’Πρωτοσέλιδο’’, αναφορικά με την   ποιμαντική στάση της Εκκλησίας απέναντι στην ομοφυλοφιλία.   

Προς τούτο απαξίωσε τη σχετική  διδασκαλία του Αποστόλου Παύλου για το εν λόγω θέμα. Στο εν λόγω βίντεο ο θεολόγος Θεόδωρος Κυριακού, αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής :  ‘’Αναφέρεται o Απόστολος Παύλος σε αρσενοκοίτες.  Λέει εκεί σε δυο – τρία χωρία ότι αυτοί δεν θα γνωρίσουν βασιλεία του Θεού και ούτω καθεξής.   Τες λεσβίες δεν τις αναφέρει καν.  Την εποχή που τα αναφέρει αυτά ο Παύλος και μας δεσμεύουν δυστυχώς μέχρι σήμερα, είναι γιατί εθεωρείτο η ομοφυλοφιλία ως επιλογή και ο άνθρωπος έφερε την ευθύνη’’.   ΄

Κάνοντας τον ειδήμονα θεολόγο, έλεγε ότι  ‘’αυτά που αναφέρει ο Παύλος και μας δεσμεύουν δυστυχώς μέχρι σήμερα’’ και τονίζοντας με βεβαιότητα ειδήμονος ότι ‘’τες λεσβίες δεν τις αναφέρει καν’’, αφήνοντας με το στόμα ανοιχτό πολλούς τηλεθεατές γι’ αυτά που έλεγε για τον Απόστολο Παύλο και κυρίως αυτό που τόνισε τόσο εμφαντικά ότι ‘’τες λεσβίες δεν τις αναφέρει καν’’. 

‘’Δια τούτο παρέδωκεν αυτούς ο Θεός εις πάθη ατιμίας. αι τε γαρ θήλειαι αυτών μετήλλαξαν την φυσικήν χρήσιν εις την παρά φύσιν’’ (Ρωμ. 1,26), αναφέρει ο Απόστολος Παύλος.   Ομιλεί ξεκάθαρα λοιπόν ο Απόστολος Παύλος για τον ομοφυλοφιλικό έρωτα μεταξύ γυναικών.   Δυστυχώς τα ΜΜΕ τα έπεισε, ο εν λόγω θεολόγος, όπως τα έπεισε τώρα που κάνει τον ειδήμονα για το ‘’Κολυμπάρι’’, όπως το αποκαλεί. 

Εξ αφορμής της έκπτωσης του Μητροπολίτου Τυχικού, αναφέρθηκε αρκετές φορές στη Σύνοδο της Κρήτης.  Όσες φορές κι αν έγινε προσπάθεια να ακουσθεί μια φωνή στα ΜΜΕ, σχετικά με αυτά τα οποία διδάσκει η Εκκλησία μας, δεν έγινε κατορθωτό κάτι τέτοιο. 

Τι έχει να μας πει ο ειδήμονας για πολλά ΜΜΕ στην Κύπρο, θεολόγος Θεόδωρος Κυριακού, για τις λεγόμενες εκκλησιολογικές προϋποθέσεις της ‘’Δήλωσης του Τορόντο’’  στα πλαίσια του καλούμενου Π.Σ.Ε., οι οποίες παρεισέφρησαν ως μη όφειλαν σε αποφάσεις της Συνόδου της Κρήτης;

Τι έχει να απαντήσει σε αυτό το οποίο τονίζει η παράγραφος 5 της Δήλωσης του Τορόντο ότι, ‘’οι εκκλησίες αναγνωρίζουν ότι το να αποτελεί κάποιος  μέλος της Εκκλησίας του Χριστού είναι περιεκτικότερο από το να αποτελεί  μέλος της ίδιας του της εκκλησίας’’*;    Αναγνωρίζει μήπως ο εν λόγω θεολόγος στοιχεία της αληθούς Εκκλησίας, στις αιρετικές κοινότητες των Πεντηκοστιανών, για παράδειγμα, οι οποίες είναι μέλη του Π.Σ.Ε.;

Στην παράγραφο 8 της Δήλωσης του Τορόντο, αναφέρεται ότι ‘’οι εκκλησίες – μέλη (του  Π.Σ.Ε.) εισέρχονται σε πνευματικές σχέσεις για να οικοδομηθεί το Σώμα του Χριστού και να ανακαινισθεί η ζωή των εκκλησιών’’*.  Αυτή η λεγόμενη ‘’εκκλησιολογική’’ προϋπόθεση η οποία αποτελεί μεγάλη βλασφημία, παρεισέφρησε ως μη όφειλε σε αποφάσεις της Συνόδου της Κρήτης.   Το Σώμα του Χριστού θα οικοδομηθεί από τις ‘’πνευματικές’’ σχέσεις με αιρετικές κοινότητες και ομάδες μέλη του Π.Σ.Ε.;   Άπαγε της βλασφημίας. 

Όπως έκανε τον ειδήμονα λέγοντας ότι  ‘’αυτά (που αναφέρει) ο Παύλος και μας δεσμεύουν δυστυχώς μέχρι σήμερα’’ και τονίζοντας με βεβαιότητα ειδήμονος ότι ‘’τες λεσβίες δεν τις αναφέρει καν’’, αποφάνθηκε και για τη Σύνοδο της Κρήτης.  Για αρκετά ΜΜΕ όμως, είναι ο ειδήμων θεολόγος της Κύπρου και σε αυτόν καταφεύγουν για ενημέρωση. 

Είναι αλήθεια πολύ εύκολο να πείσει ο εν λόγω θεολόγος τα ΜΜΕ, αφού πολλοί ως ειδήμονα θεολόγο τον αντιμετωπίζουν.  Έχουν πειστεί πολλοί στην Κύπρο στο θέμα της Συνόδου της Κρήτης και δεδομένης της  σιωπηρής στάσης των τεσσάρων Επισκόπων της Εκκλησίας της Κύπρου, οι  οποίοι δεν αποδέχθηκαν τις αποφάσεις της Συνόδου της Κρήτης και δεν τις υπέγραψαν, καθώς και του 5ου με την ‘’μετ’ επιφυλάξεως υπογραφή’’, θα συνεχίσει ο απλός λαός της Κύπρου, να παραπληροφορείται από ΜΜΕ, για θέματα τα οποία αφορούν την Ορθόδοξη Πίστη του.

*«Η συμβολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας και θεολογίας στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών» (Στυλιανού Χ. Τσομπανίδη).

«Ὀρθόδοξος Ἐκκλησιολογία καί Οὐκρανικόν Σχίσμα»*

Γράφει ὁ κ. Βασίλειος Ἰ. Τουλουμτσὴς, ὑπ. δρ Δογματικῆς, Θεολογικὴ Σχολὴ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

  Πρὶν ἀπ’ ὅλα, θὰ ἤθελα νὰ εὐχαριστήσω θερμὰ τὸν κύριο Γεώργιο Καραλῆ, καὶ στὸ πρόσωπο τῆς Ὀλυμπίας, τὸν ἐκδοτικὸ οἶκο, οἱ ὁποῖοι ἔλαβαν τὴν ἀρχικὴ πρωτοβουλία ἔκδοσης τοῦ συγκεκριμένου τόμου, καὶ συντόνισαν ὅλες τὶς ἀπαραίτητες ἐνέργειες προκειμένου ἡ ἀρχικὴ σύλληψη καὶ ἰδέα νὰ γίνει πραγματικότητα. Πρέπει βεβαίως νὰ σημειωθεῖ ὅτι ἡ ἔκδοση τοῦ παρόντος συλλογικοῦ τόμου ἔχει ἰδιαίτερη θεολογικὴ ἀξία καθώς, λόγω τοῦ εὐαίσθητου χαρακτήρα τοῦ οὐκρανικοῦ ζητήματος, ἦταν εὐκολότερη ἡ διάδοση κειμένων ποὺ ὑποστήριζαν τὸ ἐπικρατοῦν ἀφήγημα περὶ «θεραπείας τοῦ σχίσματος», καὶ δυσχερέστερη ἡ δημοσίευση κειμένων ποὺ ἀναδείκνυαν τὸν πολυσύνθετο χαρακτήρα τῆς συνειδητῆς ἀλλοίωσης τῆς συνοδικῆς καὶ κανονικῆς παράδοσης τῆς Ἐκκλησίας. Ἐπιπρόσθετα δὲν ἦταν λίγοι καὶ ἐκεῖνοι, ἀπὸ τὸν ἀκαδημαϊκὸ καὶ ἐκκλησιαστικὸ χῶρο, οἱ ὁποῖοι, γιὰ δικούς του λόγους ὁ καθένας, δὲν θέλησαν νὰ ἐκτεθοῦν στὸν δημόσιο διάλογο καὶ νὰ ὑπερασπιστοῦν τὶς ἀρχὲς τῆς ὀρθόδοξης ἐκκλησιολογίας, ἐπιλέγοντας νὰ μείνουν στὴν ἀσφάλεια τῆς ἀνέξοδης σιωπῆς, δίνοντας ὅμως ἔτσι ἕνα προβάδισμα στὰ ψευδῆ καὶ κατασκευασμένα ἐπιχειρήματα αὐτῶν ποὺ ἐπέλεξαν νὰ ὑποστηρίξουν τὸ ἐγχείρημα τῆς ἀπροϋπόθετης ἀναγνώρισης ὅλων τῶν σχισματικῶν Οὐκρανῶν. Κατὰ συνέπεια, ἡ ἀξία τῆς συγκεκριμένης ἐκδοτικῆς προσπάθειας ἔγκειται στὸ γεγονὸς ὅτι ὑπηρετεῖ καὶ προβάλλει τὸ πλαίσιο καὶ τὶς ἀρχὲς τῆς ὀρθόδοξης ἐκκλησιολογίας, τὰ ὁποῖα κατὰ βάση ἦταν καὶ αὐτὰ ποὺ κακοποιήθηκαν.

  Ἂν κανεὶς ἀνατρέξει στὶς, πρὸ ἑξαετίας (2019), πρώιμες δηλώσεις ἐκκλησιαστικῶν καὶ ἀκαδημαϊκῶν παραγόντων περὶ τοῦ τρόπου διαχείρισης τοῦ οὐκρανικοῦ σχίσματος καὶ τῆς ἀπόδοσης τοῦ Τόμου Αὐτοκεφαλίας, θὰ ἐντοπίσει πολὺ αἰσιόδοξες τοποθετήσεις ποὺ συνοψίζονταν στὴν βεβαιότητα ὅτι «τὸ τραῦμα τοῦ πολυετοῦς οὐκρανικοῦ σχίσματος θεραπεύθηκε τελεσίδικα» καὶ ὅτι «ἡ αὐτοκεφαλία εἶναι ἕνα τετελεσμένο ἱστορικὸ γεγονός, ποὺ δὲν ἀλλάζει». Ἀκόμη κι ἂν κανεὶς σταθεῖ μόνο σὲ αὐτὲς τὶς δύο φράσεις, αὐτὸ ποὺ μένει ὡς διαπίστωση εἶναι ἡ ἀπόλυτα ἐπιφανειακὴ προσέγγιση τοῦ προβλήματος καὶ ἡ ἀνυπόστατη βεβαιότητα ἐπίλυσης ἑνὸς προβλήματος, τὸ ὁποῖο στὴν οὐσία του, ὄχι ἁπλῶς δὲν ἐπιλύθηκε, ἀλλὰ ἀντίθετα, μεγεθύνθηκε καὶ ἐπεκτάθηκε, καὶ ἐντὸς τῆς Οὐκρανίας, ἀλλὰ ἐπιπλέον καὶ σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο. Καὶ αὐτό, διότι, ὅλες οἱ ἐνέργειες ποὺ  ἔλαβαν χώρα, δὲν ἔδωσαν καμία ἀξία στὴν παράδοση, στοὺς κανόνες καὶ στὴν θεολογία τῆς Ἐκκλησίας. Ἀντίθετα θεωρήθηκε ὅτι φέρουν αὐτόνομο κῦρος καὶ βαρύτητα ἐξ αἰτίας μόνου τοῦ γεγονότος ὅτι ὁ δρῶν παράγων τῶν ἐνεργειῶν ἦταν τὸ πρῶτο τῇ τάξει Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως, χωρὶς βεβαίως τὴν συμφωνία καὶ τὴν συνέργεια τῶν λοιπῶν Ἐκκλησιῶν, οἱ ὁποῖες πρακτικὰ τοποθετοῦνται σὲ χαμηλότερη ἀξιακὴ βαθμίδα.

  Τὰ δεδομένα ποὺ ἐπικρατοῦν σήμερα, ἕξι ἔτη ἀργότερα, θὰ λέγαμε ὅτι μᾶλλον εἰρωνεύονται τὶς ἀνωτέρω δηλώσεις, χαρακτηρίζοντας τοὺς ἐκφραστὲς αὐτῶν ὡς ἐπιστημονικὰ ἀφερέγγυους, ἐπιβεβαιώνοντας ταυτόχρονα ἐκεῖνες τὶς φωνές, ποὺ τότε χαρακτηρίζονταν ὡς ἀκραῖες, ἐπειδὴ ὑποστήριζαν ὅτι καμία πράξη δὲν μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ ἐκκλησιαστική, ἂν δὲν στηρίζεται ἀπαραίτητα στὸ στέρεο θεμέλιο τῆς διαχρονικῆς ἐκκλησιαστικῆς παράδοσης.

  Ἐκ προοιμίου θὰ ξεκαθαρίσω ὅτι ἡ προσέγγισή μου στὸ οὐκρανικὸ ζήτημα δὲν ὑπῆρξε ἐγκλωβισμένη στὸ δίπολο Φαναρίου – Μόσχας καὶ οὐδέποτε μὲ ἀπασχόλησε νὰ ζυγίσω, ἂν μία ἀπὸ τὶς δύο πλευρὲς ἔχει περισσότερο δίκιο ἢ λιγότερο ἄδικο, ἐνῶ σὲ καμία περίπτωση δὲν ἐπιχείρησα νὰ στηρίξω ἀπροϋπόθετα καὶ μονομερῶς κάποια ἀπὸ τὶς δύο πλευρές. Μὲ ἀπασχόλησε ἡ ἐξέταση τῶν δεδομένων ἀποκλειστικὰ καὶ μόνον θεολογικά, καὶ μάλιστα ἐκκλησιολογικά, σὲ ὅσα ἀφοροῦν τὸ μυστήριο τῆς ἱερωσύνης,  προκειμένου νὰ ἐντοπίσω τὰ σημεῖα ἐκεῖνα ποὺ διαφοροποιοῦνταν ρητὰ ἀπὸ ὅσα ὁρίζονται στὴν πράξη καὶ στὴν ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, καθιστώντας τὸ συγκεκριμένο ἐγχείρημα ὡς ἐκκλησιολογικῶς μετέωρο καὶ γιὰ τὸν λόγο αὐτό, δυστυχῶς, ἐξαρχῆς ἀποτυχημένο καὶ καταδικασμένο στὴν φθορὰ τοῦ χρόνου.

  Εἶναι ἀπαραίτητο νὰ σημειωθεῖ ὅτι ἡ ἐκκλησιαστικὴ θεραπεία τῶν σχισμάτων ἔχει χαρακτήρα, ὄχι ἁπλῶς συμφιλιωτικὸ ἀλλὰ θεραπευτικό, ἐπὶ τῇ βάσει τῆς δογματικῆς διδασκαλίας καὶ τῆς κανονικῆς παράδοσης τῆς Ἐκκλησίας, καθὼς συγκαλύπτοντας, καὶ ὄχι ἐξαλείφοντας τὶς ἀντιθέσεις, παραμένει πάντοτε ἐνεργὸς ὁ κίνδυνος τῆς ἀλλοίωσης καὶ τῆς ἐκ νέου διαίρεσης τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος. Κανένας ἐκκλησιαστικὸς θεσμὸς δὲν βρίσκεται ὑπεράνω τῆς ἐκκλησιαστικῆς παράδοσης, ὥστε νὰ ἔχει τὸ προνόμιο νὰ μεταχειρίζεται κατὰ τὸ δοκοῦν καὶ ἀποσπασματικὰ στοιχεῖα τῆς παραδόσεως προκειμένου νὰ ἱκανοποιεῖ συμπλεγματικὲς ὀρέξεις καὶ φιλοδοξίες παγκόσμιας ἐξουσίας ἐπὶ τῆς Ὀρθόδοξης Καθολικῆς Ἐκκλησίας, διαιρώντας μάλιστα τὸ ἐκκλησιαστικὸ σῶμα χωρὶς καμία συστολή.

  Ὡς πρὸς τὴν οὐσία τῆς ἐκκλησιαστικῆς διαχείρισης τοῦ Οὐκρανικοῦ ζητήματος ἐντοπίζονται πολλὰ δομικὰ λάθη, ἐκ τῶν ὁποίων ἀναφέρονται ὡς θεμελιωδέστερα τὰ ἑξῆς δύο: α) σημειώθηκε μετατόπιση τοῦ κέντρου βάρους τοῦ προβλήματος ἀπὸ τὸ ἐπίπεδο τῆς ἐκκλησιολογίας στὸ ἐπίπεδο τοῦ κανονικοῦ δικαίου, μὲ δεσπόζοντες ὅρους  τὰ «προνόμια» καὶ τὰ «κανονικὰ δικαιώματα», τὰ ὁποῖα παρότι κανονικῶς ὑφίστανται στὴν προοπτικὴ τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἑνότητας, στὴν προκειμένη περίπτωση ἐνεργοῦνται διαιρετικά, β) οἱ περισσότερες ἀπὸ τὶς μελέτες ποὺ δημοσιεύθηκαν, γράφτηκαν δικολαβίστικα καὶ προκατειλημμένα μέσα στὸ δίπολο τῆς διαμάχης Φαναρίου-Μόσχας, ἐπιχειρώντας ἁπλῶς νὰ ὑποστηρίξουν πάσῃ θυσίᾳ τὸν ἕνα πόλο, ἀπὸ τὸν ὁποῖο ἕλκουν συμφέροντα, καὶ ταυτόχρονα νὰ πλήξουν τὸν ἕτερο, δίχως νὰ ἀγγίζουν στὸ ἐλάχιστο  τὴν οὐσία τοῦ προβλήματος, ἡ ὁποία εἶχε νὰ ἀπαντήσει, ὄχι σὲ ἐρωτήματα πρωτείων καὶ ἐξουσιῶν, ἀλλὰ στὸ ἐὰν οἱ δεχθέντες τὸν Τόμο Αὐτοκεφαλίας φέρουν κανονικὴ ἱερωσύνη ἢ ὄχι. Αὐτὸ εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα τὰ ἐν λόγω κείμενα νὰ στεροῦνται τοῦ ἀπροκατάληπτου ἐπιστημονικοῦ χαρακτήρα, ἀσχέτως τοῦ γεγονότος ὅτι οἱ συγγραφεῖς αὐτῶν ἀνήκουν κατὰ βάση στὸν χῶρο τῆς ἀκαδημαϊκῆς θεολογίας. Τὰ κείμενα αὐτά, ὑπὸ τὶς προϋποθέσεις καὶ τὶς προοπτικὲς ποὺ γράφτηκαν, τοποθετοῦνται μοιραῖα ἐντὸς τοῦ φάσματος τῶν ἐπιστημονικὰ προβληματικῶν, ἕως καὶ τῶν ἐπιστημονικὰ ἀδιάφορων, στὴν καλύτερη ἐκδοχή. Τὰ σοβαρὰ ἐπιστημονικὰ κείμενα δὲν ἀντιμετωπίστηκαν στὸ ἐπίπεδο τῆς συνέπειας τῶν ἐπιχειρημάτων ἀλλά, μὲ μεθόδους προπαγάνδας, ἐπιχειρήθηκε νὰ τεθοῦν στὸ περιθώριο μέσῳ ὑποτιμητικῶν καὶ προσβλητικῶν χαρακτηρισμῶν.

  Ἡ οὐσία τοῦ προβλήματος δὲν εἶναι ὁ Τόμος Αὐτοκεφαλίας. Εἶναι βεβαίως προβληματικὸς καὶ ὁ τρόπος ἀπόδοσης, ἀλλὰ καὶ οἱ ἀποδέκτες αὐτοῦ, ἀλλὰ ὁ Τόμος ἔρχεται ὡς δευτερεῦον πρόβλημα. Τὸ κύριο καὶ πρώτιστο πρόβλημα τοῦ οὐκρανικοῦ ζητήματος εἶναι ἡ ἔλλειψη ἱερωσύνης στοὺς δεχθέντες τὸν Τόμο, καθὼς αὐτοὶ οὐδέποτε χειροτονήθηκαν ἐντὸς τῆς Ἐκκλησίας, ἐνῶ στὸ πλαίσιο τῆς αὐτοκεφαλίας δημιουργήθηκε καὶ ὑποστηρίχθηκε μία «διαδοχὴ» φερομένων ὡς ἱερέων, ποὺ ὅσο περνᾶ ὁ καιρός, τόσο δυσχεραίνεται ἔτι περαιτέρω ἡ δυνατότητα θεραπείας.

  Ἡ ὁμάδα ἡ ὁποία τὸν Ἰανουάριο τοῦ 2019 ἔλαβε τὸν Τόμο Αὐτοκεφαλίας ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως, συγκροτήθηκε ἀπὸ τριῶν εἰδῶν ἐπισκόπους: ἀπὸ πρώην κανονικοὺς ἐπισκόπους ποὺ ἀποσχίστηκαν ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας, ἀπὸ δεχθέντες χειροτονία ἐντὸς τοῦ σχίσματος, καὶ ἀπὸ αὐτοτιτλοφορούμενους ὡς ἐπισκόπους, οἱ ὁποῖοι πολὺ πιθανὸν νὰ εἶναι καὶ ἀβάπτιστοι. Καὶ παρότι οἱ τρεῖς περιπτώσεις φέρουν διαφορετικὰ ἐκκλησιολογικὰ χαρακτηριστικά, ἐν τούτοις ὅλοι ἀνεξαιρέτως ἔτυχαν τῆς ἴδιας μεταχείρισης, μὲ τὸν ἴδιο ἀκριβῶς τρόπο· ἀναγνωρίστηκαν ὅλοι ἀνεξαιρέτως ὡς ἀρχιερεῖς τῆς Ἐκκλησίας. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ καὶ τὴ δημιουργία τοῦ συγκεκριμένου ἐκκλησιαστικοῦ συνονθυλεύματος, θεωρήθηκε ὅτι ἐπῆλθε ἡ θεραπεία, τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ ὕπαρξη παράλληλης ἐκκλησιαστικῆς δομῆς στὸν ἴδιο τόπο, μὲ τὴν ἀναίτια περιθωριοποίηση τοῦ κανονικοῦ Μητροπολίτη Ὀνουφρίου, στοιχειοθετεῖ de facto σχίσμα.

  Μία ἐκκλησία ὅμως γιὰ νὰ γίνει αὐτοκέφαλη, θὰ πρέπει πρωτίστως καὶ προηγουμένως νὰ εἶναι Ἐκκλησία, ἐφόσον Ἐκκλησία σημαίνει καὶ συνεπάγεται ὑποστατὰ μυστήρια, ἁγιαστικὴ χάρη καὶ ἱερωσύνη. Κατὰ συνέπεια εἶναι ἄλλο τὸ ζήτημα τῆς ἀποκατάστασης στὴν ἱερωσύνη καὶ διαφορετικὸ τὸ ζήτημα τῆς αὐτοκεφαλίας. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ αὐτοκεφαλία δὲν ἔχει δική της αὐτόνομη χαρισματικὴ ὑπόσταση, ἀλλὰ θεμελιώνεται πρωτογενῶς στὴν ἐκκλησιαστικὴ ὑπόσταση, μίας κατὰ τόπον Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία δευτερογενῶς καθίσταται αὐτοκέφαλη. Δὲν εἶναι δυνατὸν μία κίνηση διοικητικοῦ χαρακτήρα, ὅπως εἶναι ἡ αὐτοκεφαλία, νὰ προσδώσει ἀπροϋπόθετα καὶ μαγικῷ τῷ τρόπῳ ἀρχιερωσύνη σὲ ἀνθρώπους ποὺ ποτὲ δὲν τὴν ἔλαβαν, καὶ ἐνδεχομένως, δὲν ἀνῆκαν κἄν στὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Εἰδάλλως δημιουργεῖται τὸ πρωτοφανὲς παράδοξο νὰ ἔχουμε μία ὁμάδα ποὺ νὰ κατέχει Τόμο Αὐτοκεφαλίας, ἀλλὰ νὰ μὴ εἶναι Ἐκκλησία.

  Ὡς πρὸς τὴν πτυχὴ τῆς ἐπιχειρηματολογίας, τὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως φάνηκε ὅτι δὲν εἶχε σταθερὴ ἐπιχειρηματολογία, ἡ ὁποία ἐκ τῶν προτέρων νὰ ὑποδεικνύει τὸ ὀρθόν τοῦ τρόπου τῆς ἐπίλυσης, καὶ σὲ κάθε περίπτωση, καὶ ἀπαραιτήτως, ἐντὸς τοῦ πλαισίου τῆς ὀρθόδοξης ἐκκλησιολογίας. Ἁπλούστατα, ἀποφασίστηκε μονομερῶς ὁ τρόπος, ὁ ὁποῖος οὐσιαστικὰ δὲν ἀποτελεῖ θεραπεία, ἀλλὰ ἁπλῶς μετονομασία τῶν σχισματικῶν ὡς δῆθεν κανονικῶν, καὶ ἀναλόγως τῶν ἀντιδράσεων ποὺ προέκυπταν, κατασκεύαζαν ἐπὶ τούτου ἕνα εἶδος ἐπιχειρηματολογίας μέσῳ τῆς ἀλλοίωσης κειμένων, τῆς παρερμηνείας ἱερῶν κανόνων καὶ ἱστορικῶν γεγονότων τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας, ἡ ὁποία βεβαίως δὲν ἔπειθε, ἐνδεχομένως, οὔτε καὶ αὐτοὺς τοὺς ἐκφραστές της. Ἡ πρακτικὴ ὅμως αὐτὴ τῆς «λήψης τοῦ ζητουμένου» δὲν θυμίζει τὸν τρόπο ποὺ ἐνεργοῦν διαχρονικὰ οἱ Πατέρες καὶ οἱ Σύνοδοι τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ μᾶλλον παραπέμπει στὸν τρόπο ποὺ πάλευαν οἱ αἱρετικοὶ νὰ ὑπερασπιστοῦν τὶς δικές τους ἰδέες καὶ τὰ δικά τους φρονήματα, χωρὶς κανένα ἐνδιαφέρον στὸ ἐὰν αὐτὰ θεμελιώνονται ἢ ὄχι στὴν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, ρίχνοντας, κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο, τὸ κέντρο βάρους, ὄχι στὴν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ στὶς προσωπικές τους ἐπιδιώξεις.

  Μία τέτοια προσπάθεια ὑπῆρξε ἡ δικαιολόγηση τῆς μὴ ἀναχειροτόνησης τῶν σχισματικῶν Οὐκρανῶν μέσῳ τοῦ τρόπου ἀποδοχῆς τῶν πρώην αἱρετικῶν εἰκονομάχων ἐπισκόπων ἀπὸ τὴν Ζ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο μόνο μὲ λίβελλο πίστεως, καταδίκη τῆς αἱρέσεως καὶ χωρὶς ἐπανάληψη τῆς χειροτονίας. Τὸ δεδομένο ὅμως ποὺ διαφοροποιεῖ ριζικὰ τὶς δύο περιπτώσεις εἶναι ὅτι οἱ εἰκονομάχοι ἔφεραν κανονικὴ καὶ ὑποστατὴ χειροτονία ἐντὸς τῆς Ἐκκλησίας πρὶν τὴν ἔκπτωσή τους στὴν αἵρεση, καὶ ἦταν ἀκριβῶς αὐτὸς ὁ λόγος ποὺ ἡ Ἐκκλησία δὲν τοὺς χειροτόνησε ἐκ νέου. Οἱ σχισματικοί τῆς Οὐκρανίας ὅμως δὲν ἔχουν αὐτὸ τὸ βασικὸ χαρακτηριστικό, μὲ ἐξαίρεση ἀσφαλῶς τοὺς ἐπισκόπους ποὺ ἀνῆκαν πρὶν στὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας, ἀπὸ τὸ ὁποῖο καὶ ἀποσχίστηκαν καὶ ἀκολούθως καθαιρέθηκαν, πρᾶγμα ποὺ σημαίνει ὅτι ἄνευ χειροτονίας δὲν εἶναι ἱερεῖς καὶ γι’ αὐτὸ δὲν δύνανται νὰ προσφέρουν τὴν λατρεία τῆς Ἐκκλησίας πρὸς τὸν Θεό.

  Καὶ ἐνῶ οἱ πληροφορίες αὐτὲς εἶναι γνωστὲς καὶ δεδομένες, φαίνεται ὅτι δὲν ἀρκοῦν, γιὰ νὰ πείσουν τοὺς ὑπευθύνους ὅτι ὅλες οἱ γενόμενες κινήσεις εἶναι λάθος, καὶ ἐκ τῶν πραγμάτων δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ὁδηγήσουν σὲ ἀσφαλὲς καὶ μόνιμο ἑνωτικὸ ἀποτέλεσμα. Μὲ πρωτοφανῆ ἀνευθυνότητα προφέρονται ψεύδη, προκειμένου νὰ καλυφθοῦν προηγούμενα ψεύδη. Ἐπὶ παραδείγματι, ἡ ὕπαρξη τῆς μερίδας τῶν ἀχειροτόνητων ἦταν κάτι τὸ γνωστὸ σὲ ὅλους ἐδῶ καὶ χρόνια, πρᾶγμα τὸ ὁποῖο εἶναι καταγεγραμμένο καὶ σὲ οἰκεῖες μελέτες παλαιῶν ἱεραρχῶν τοῦ Πατριαρχείου τῆς Κωνσταντινούπολης, ἀλλὰ ἐπιπρόσθετα ἦταν καὶ κάτι τὸ ὁποῖο δημόσια εἶχε ὁμολογήσει ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ἐνώπιον ὅλων τῶν Προκαθημένων, στὴ Σύναξη τῆς Γενεύης τὸν Ἰανουάριο τοῦ 2016. Περαιτέρω, ἀκόμη καὶ αὐτὸς ὁ σχισματικός, καθῃρημένος καὶ ἀναθεματισμένος Φιλάρετος, ὅταν προσλάμβανε ἱερεῖς τῆς μερίδας τοῦ Μαλέτιτς, τοὺς χειροτονοῦσε, καθὼς γνώριζε ὅλα τὰ ἀνωτέρω. Τὸ τραγελαφικὸ τοῦ πράγματος εἶναι ὅτι μέχρι τὴν ἀπόδοση τῆς Αὐτοκεφαλίας ὅλοι γνώριζαν καὶ ἀναγνώριζαν τὴν ὕπαρξη ἀχειροτόνητων. Μετὰ τὴν ἀπόδοση τοῦ Τόμου, ὡς διὰ μαγείας, ὑποστηρίζεται ὅτι δὲν ὑπάρχουν ἀχειροτόνητοι. Ὅλα τὰ ἀνωτέρω δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ στοιχειοθετοῦν μία σοβαρὴ ἐκκλησιαστικὴ θεραπεία, ἀλλὰ θυμίζουν κακῆς ποιότητας ἑλιγμούς, ποὺ συναντοῦμε κυρίως στὸν χῶρο τῆς πολιτικῆς.

  Σύμφωνα μὲ τὴν  Ζ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο καὶ τὴν διαχρονικὴ συνείδηση καὶ πράξη τῆς Ἐκκλησίας, τὰ ὅρια τῆς Ἐκκλησίας καὶ οἱ θεμελιώδεις ἐκκλησιολογικὲς ἀρχὲς εἶναι ἐκεῖνες ποὺ προσδιορίζουν τὴν δυνατότητα καὶ τὸν τρόπο ἀποδοχῆς τῶν ἐξ αἱρέσεων ἐπιστρεφόντων, μὲ τὸ δεδομένο ὅτι δὲν ὑφίστανται μυστήρια ἐκτὸς τῆς Ἐκκλησίας. Συνεπῶς ἡ ἀποδοχὴ τῶν πρώην εἰκονομάχων ἐπισκόπων ἔλαβε χώρα κάτω ἀπὸ αὐστηρὸ καθεστὼς συγκεκριμένων ἐκκλησιολογικῶν προϋποθέσεων μὲ ἀπαραίτητη προϋπόθεση ἡ ἐπισκοπικὴ χειροτονία νὰ εἶχε ἀρχικῶς τελεστεῖ στοὺς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας, πρὸ τῆς αἱρετικῆς ἀπόκλισης. Μὲ ἄλλα λόγια, ἡ σημειούμενη πορεία ἐκκινᾶ ἀπὸ τὴν ἐκκλησιολογία καὶ κατευθύνεται πρὸς τὴν ἐξέταση τοῦ τρόπου ἀποδοχῆς.

  Σύμφωνα μὲ τὴν παρερμηνεία τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἡ ὁποία φιλοδοξεῖ νὰ ὑποστηρίξει τὴν μὴ ἀναχειροτονία, σημειώνεται ἡ ἀκριβῶς ἀντίθετη πορεία: ἐκκινᾶ ἀπὸ τὸν τρόπο ἀποδοχῆς καὶ κατευθύνεται πρὸς τὴν διαμόρφωση μίας νέας ἐκκλησιολογίας. Θεωρεῖται παγιωμένος ὁ τρόπος τῆς μὴ ἀναχειροτόνησης, ὡς δῆθεν θεμελιωμένος στὴν διαχρονικὴ συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας, καὶ ἐκ τοῦ τρόπου τῆς ἀπροϋπόθετης ἀναγνώρισης ἱερωσύνης ἐκτὸς Ἐκκλησίας διαμορφώνονται νέα, διευρυμένα μέν, ἀδιευκρίνιστα δέ, ἐκκλησιολογικὰ ὅρια, ἐφόσον ἡ μὴ ἀναχειροτόνηση δηλώνει τὴν προΰπαρξη ὑποστατῆς ἱερωσύνης. Ὑπὸ τὴν ἔποψη ὅμως αὐτή, δὲν ὑπάρχουν ὅρια καὶ ἑπομένως δὲν ὑπάρχουν στὴν οὐσία αἱρετικοὶ καὶ σχισματικοί. Γενόμενοι αὐτοί, a priori δεκτοί, τὰ μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῶν ἐκτὸς αὐτῆς διαφόρων ἑτερόδοξων καὶ σχισματικῶν κοινοτήτων τίθενται ἀναφανδὸν ἐπὶ ἴσοις ὅροις, ὡσὰν τὸ πρόβλημα νὰ ἀφορᾶ σὲ διακοπὴ κοινωνίας καὶ ὄχι σὲ ἔκπτωση ἐκ τῆς Ἐκκλησίας. Τὸ ἐν λόγω ἐκκλησιολογικὸ σχῆμα παραπέμπει εὐθέως στὴν ἐκκλησιολογία τοῦ Congar, ἡ ὁποία ἀργότερα ἔγινε καὶ ἡ ἐκκλησιολογία τῆς Β΄ Βατικανῆς Συνόδου, μὲ κυρίαρχο στοιχεῖο αὐτῆς νὰ ἀποτελεῖ ἡ ἔννοια τῆς διαβαθμισμένης μετοχῆς ὅλων τῶν ἱστορικῶν ἐκκλησιῶν στὴν Μία Ἐκκλησία .

  Στὴν νέα αὐτὴ “περιεκτικὴ” ἐκκλησιολογία δὲν ὑπάρχουν σχίσματα καὶ αἱρέσεις. Ὑπάρχουν ἁπλῶς χωρισμένοι ἀδελφοί, μὲ τοὺς ὁποίους, καὶ ἐπὶ τῇ βάσει τοῦ θεωρούμενου ὡς “ἑνὸς χριστιανικοῦ βαπτίσματος”, ὑφίσταται κοινωνία ἀτελοῦς μορφῆς. Ὑφίστανται δηλ. ὑποστατὰ μυστήρια παντοῦ, ἐφόσον ὅλες οἱ ὁμολογίες μετέχουν κατὰ διαφόρους τρόπους στὴν Μία Ἐκκλησία. Ἡ “ἀτελής” κοινωνία βρίσκει τὴν πληρότητά της, καθιστάμενη ὡς “τέλεια”, μέσῳ τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας μὲ τὸν ἐπίσκοπο Ρώμης. Ἡ κοινωνία μὲ τὸν «παγκόσμιο πρῶτο» τελειοποιεῖ καὶ ἀναπληρώνει τὸ ἀτελὲς τῆς κοινωνίας. Γι’ αὐτὸ καὶ δὲν ὑφίσταται ἐπανάληψη τέλεσης μυστηρίων γιὰ τοὺς Λατίνους, δεδομένου τοῦ ὅτι ἡ Β΄ Βατικανὴ Σύνοδος ᾖρε τὴν ἀποκλειστικὴ ἐκκλησιολογία τῆς Α΄ Βατικανῆς Συνόδου, ἀναγνωρίζοντας ἔγκυρα μυστήρια σὲ ὅλες τὶς ἱστορικὲς ἐκκλησίες. Μὲ τὰ δεδομένα αὐτά, τὸ κέντρο βάρους πλέον μετατίθεται ἀπὸ τὸ θεμέλιο τῆς κοινῆς πίστης σὲ αὐτὴ καθαυτὴν τὴν κοινωνία μεταξὺ τῶν ἐκκλησιῶν. Καὶ ἐνῶ, καὶ ἐτυμολογικὰ ἀκόμη, ἡ κοινωνία προϋποθέτει τὸ “κοινόν” ὡς πρὸς τὴν πίστη, στὴ νέα ἐκκλησιολογία τῆς οἰκουμενικῆς θεολογίας εἰσάγεται ἐν εἴδει συνθήματος ἡ φράση «ἑνότητα στὴν πίστη καὶ ἑτερότητα στὶς διατυπώσεις». Ἡ ἀνωτέρω φράση λειτουργεῖ ὡς ἡ βάση ἐπανερμηνείας τοῦ περιεχομένου τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἑνότητας, ἡ ὁποία δὲν κατανοεῖται πλέον ὡς ἑνότητα πίστεως, ἀλλὰ ὡς ἀπροϋπόθετη κοινωνία μεταξὺ τῶν ἱστορικῶν ἐκκλησιῶν. Γι’ αὐτὸ ἄλλωστε καὶ δὲν συναντᾶται πλέον ἡ συνοδικὴ διατύπωση τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, κατὰ τὴν ὁποία ἡ Ἐκκλησία καλεῖ τοὺς ἐκτὸς αὐτῆς στὴν ἑνότητά της, ἀλλὰ πλέον ἐπικρατεῖ ἡ εὐχὴ γιὰ ἐπανεύρεση τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἑνότητας, ὡς νὰ πρόκειται γιὰ ζητούμενο κοινωνιολογικῆς φύσεως. Ἀπαραίτητο στοιχεῖο τῆς διευρυμένης ἐκκλησιολογίας ἀποτελεῖ ἡ ἔννοια τῆς «ὑφιστάμενης γνωσιολογικῆς ἀνοχῆς», σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ἀπαιτεῖται σεβασμὸς καὶ ἀποφυγὴ θεολογικῆς κριτικῆς τῶν σημείων ἐκείνων, ποὺ γιὰ ἄλλες ὁμολογίες τοῦ ἑνιαίου χριστιανικοῦ κόσμου ἀποτελοῦν δόγματα, ἐνῶ παράλληλα ἀπορρίπτονται ἐμπράκτως οἱ παλαιὲς δογματικὲς ἀντιπαραθέσεις.

  Συνοψίζοντας ὅλα τὰ ἀνωτέρω, ἡ πρακτικὴ ποὺ ἐφαρμόστηκε ὡς πρὸς τὸν τρόπο ἀποδοχῆς καὶ ἀναγνώρισης τῶν σχισματικῶν καὶ ἀχειροτόνητων ὁμάδων τῶν Οὐκρανῶν δὲν ἔχει καμία ἀπολύτως σχέση μὲ τὴν Ζ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο καὶ δὲν ἐναρμονίζεται μὲ τὴν ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία, γιὰ τὴν ὁποία δὲν ὑφίστανται μυστήρια, συνεπῶς καὶ ἱερωσύνη, ἐκτὸς τῆς Ἐκκλησίας. Φέρει χαρακτηριστικὰ βατικάνειας ἐκκλησιολογίας, σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία, τὸ θεμέλιο ἑνότητας τῆς Ἐκκλησίας δὲν εἶναι πλέον ἡ πίστη καὶ ἡ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ τὸ πρόσωπο τοῦ «παγκόσμιου πρώτου». Ἡ κοινωνία μὲ τὸν Πρῶτο εἶναι αὐτὴ ποὺ ἀναπληροῖ τὴν ἀνάγκη τῆς ἀναχειροτονίας, ἀποτελώντας παράλληλα καὶ τὸν ἀναγκαῖο ὅρο ἑνότητας τῆς Ἐκκλησίας καὶ κοινωνίας μὲ τὴν Ἐκκλησία. Πρὸς τὴν νεόκοπη στοιχειοθέτηση ἑνὸς παγκόσμιου πρωτείου -ἄνευ ἴσων- ἐργάστηκε συστηματικὰ ὁ Μητρ. Περγάμου Ἰωάννης Ζηζιούλας μέσῳ τῆς περσοναλιστικῆς παρερμηνείας τοῦ τριαδολογικοῦ δόγματος καὶ τῆς ὑποστήριξης τῆς ὀντολογικῆς προτεραιότητας τοῦ Πατρὸς εἰς βάρος τῶν ὑποστάσεων Υἱοῦ καὶ Πνεύματος, μὲ ἀποτέλεσμα ἡ αἱρετικὴ τριαδολογία νὰ κατοπτρίζεται εἰκονικὰ σὲ μία ἀναλόγως προβληματικὴ ἐκκλησιολογία, τὴν ἐκκλησιολογία τοῦ Πρωτείου. Στὸ ἐπίπεδο τῆς τριαδολογίας ὁ Ζηζιούλας ταύτιζε τὸν Θεὸ μόνο μὲ τὴν ὑπόσταση τοῦ Πατρὸς καὶ ὑποστήριζε ὅτι ὅπως ἐνδοτριαδικὰ ὑπάρχει ὁ Πατὴρ ὡς “πρῶτος”, κατ’ ἀντιστοιχία καὶ στὸ ἐπίπεδο τῆς ἐκκλησιολογίας ὑπάρχει, καὶ πρέπει νὰ ὑπάρχει ἕνας “παγκόσμιος πρῶτος”, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ ταυτόχρονα καὶ τὸ σημεῖο ἑνότητας τῆς Ἐκκλησίας. Ἄνευ τοῦ Πρώτου ἢ ἄνευ τῆς κοινωνίας μὲ τὸν Πρῶτο δὲν ὑφίσταται ἑνότητα.

   Στὴν πραγματικότητα, τὸ οὐκρανικὸ ἐκκλησιαστικὸ ζήτημα, πέραν ἀπὸ παραγγελία κέντρου γεωπολιτικῆς ἰσχύος, ὑπῆρξε περαιτέρω καὶ μία πολὺ βολικὴ περίπτωση προκειμένου νὰ ἐκφραστεῖ στὸ πρακτικὸ ἐπίπεδο τῆς ἐκκλησιολογίας, ἡ αἱρετικὴ (Ἀρειανικὴ) τριαδολογία τοῦ ἀποθανόντος Μητρ. Περγάμου Ἰωάννη Ζηζιούλα, ὡς ἐκκλησιολογία τοῦ Πρωτείου, ἡ ὁποία θέτει τὶς τοπικὲς Ἐκκλησίες σὲ διαφορετικὰ καὶ ἄνισα ἐπίπεδα ὑπὸ ἕνα Πρῶτο, τὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση ἁπλῶς ὡς “ἀποθήκη” ἐπιχειρημάτων, ἀπ’ ὅπου λαμβάνεται μόνον ὅ,τι ἐξυπηρετεῖ τὴν κάθε περίσταση, ἐνῶ ἡ ἀπροϋπόθετη ἀναγνώριση ἱερωσύνης, ἐκτὸς τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, ἀποτελεῖ ἕνα βολικὸ καὶ ἐξυπηρετικὸ προηγούμενο πρὸς τὴν ἐπιχειρούμενη παγχριστιανικὴ ἑνότητα.

* Ὁμιλία, ἡ ὁποία ἐξεφωνήθη κατά τήν παρουσίασιν τοῦ βιβλίου τοῦ κ. Γεωργίου Καραλῆ εἰς Ρώμην τήν 24ην Ὀκτωβρίου 2025.

orthodoxostypos

(Γιατί υποχρεώθηκε Επίσκοπος εις Κύπρον να δεχθεί κάτι τέτοιο;)

Του   Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

__________________

Στην παράγραφο 8 της Δήλωσης του Τορόντο, αναφέρεται ότι ‘’οι εκκλησίες – μέλη (του  Π.Σ.Ε.) εισέρχονται σε πνευματικές σχέσεις για να οικοδομηθεί το Σώμα του Χριστού και να ανακαινισθεί η ζωή των εκκλησιών’’*.  Αυτή η λεγόμενη ‘’εκκλησιολογική’’ προϋπόθεση η οποία αποτελεί μεγάλη βλασφημία, παρεισέφρησε ως μη ώφειλε σε αποφάσεις της Συνόδου της Κρήτης.  

Σε βίντεο στο youtube το οποίο τιτλοφορείται ‘’Χριστάκης Ευσταθίου για υπόθεση Τυχικού στο Πρωτοσέλιδο’’, ο εκπρόσωπος τύπου της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου κ. Χριστάκης Ευσταθίου, απευθυνόμενος στον δημοσιογράφο Ανδρέα Δημητρόπουλο, αναφέρθηκε στη Σύνοδο της Κρήτης.  Μπορεί ο θεολόγος κ. Χριστάκης Ευσταθίου να τοποθετηθεί θεολογικά επ’ αυτού; 

Υπογράφοντας τις αποφάσεις της Συνόδου της Κρήτης, γίνεται αποδεκτή και η ‘’εκκλησιολογική’’ αυτή προϋπόθεση.    Είναι μεγάλη βλασφημία να πιστεύεται και να διακηρύσσεται, ότι το Σώμα Χριστού οικοδομείται με τις πνευματικές σχέσεις με αιρετικές κοινότητες μέλη του Π.Σ.Ε. 

Κι όμως σε αποφάσεις της Συνόδου της Κρήτης, παρεισέφρησε και αυτό ως μη όφειλε.  Υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για βλάσφημη ‘’εκκλησιολογική προϋπόθεση’’; Μπορεί ο θεολόγος κ. Χριστάκης Ευσταθίου να τοποθετηθεί θεολογικά επ’ αυτού; 

Αυτό δυστυχώς διακηρύσσεται στην παράγραφο 8 της Δήλωσης του Τορόντο, η οποία ως μη όφειλε παρεισέφρησε και σε κείμενο της Σύνοδου της Κρήτης.  Είναι αυτή η απόφαση σύμφωνη με τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας; 

Ας βρεθεί έστω και ένας από αυτούς που υπεραμύνονται της Συνόδου της Κρήτης, να προβάλει θεολογική ερμηνεία για μια τέτοια στρέβλωση. Είναι επόμενη των Οικουμενικών Συνόδων μια τέτοια  κακόδοξη στρέβλωση;  Άπαγε της βλασφημίας.

Το Σώμα του Χριστού θα οικοδομηθεί από τις ‘’πνευματικές’’ σχέσεις με αιρετικές κοινότητες και ομάδες μέλη του Π.Σ.Ε.;  Γιατί μια τέτοια υποχρέωση αποδοχής τέτοιων αποφάσεων;  Γιατί υποχρεώθηκε ο Επίσκοπος Τυχικός να υπογράψει κάτι τέτοιο;

Αυτό δεν αποτελεί ορθόδοξη θέση, ούτε και εκκλησιολογική προϋπόθεση. Καταγράφει απλούστατα τις μάταιες προσπάθειες συνύπαρξης στο συνονθύλευμα του λεγόμενου Π.Σ.Ε.  Μπορεί ο θεολόγος κ. Χριστάκης Ευσταθίου να τοποθετηθεί θεολογικά επ’ αυτού; 

Τέτοιες προϋποθέσεις σχετικοποιούν την εκκλησιαστική μας αυτοσυνειδησία ως Ορθοδόξων, ότι δηλαδή ‘’η Ορθόδοξος Εκκλησία, είναι η Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία’’. Πρόκειται για εκκλησιολογικές στρεβλώσεις και όχι ‘’εκκλησιολογικές’’ προϋποθέσεις.

Αποτελεί μεγάλη βλασφημία να διακηρύσσεται, ότι το Σώμα Χριστού οικοδομείται με τις πνευματικές σχέσεις με αιρετικές κοινότητες μέλη του Π.Σ.Ε.  Μπορεί ο θεολόγος κ. Χριστάκης Ευσταθίου να τοποθετηθεί θεολογικά επ’ αυτού; 

*«Η συμβολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας και θεολογίας στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών» (Στυλιανού Χ. Τσομπανίδη).

…

Δημήτρης Σταματάκης

Πλησιάζει η εθνική επέτειος. Αυτά διδάσκονται σήμερα στα σχολεία …

Εξίστανται και απορούν κάμποσοι γιατί φωνάζουμε για τον ευνουχισμό και την αποβλάκωση των παιδιών μας εδώ και δεκαετίες. Έγκλημα εκ προμελέτης, ιδιαζόντως ειδεχθές και κατ’ εξακολούθησιν διαπράττουν οι ανίεροι δράστες! Θαυμάστε τους…

– Η Ιταλία μας κήρυξε τον πόλεμο. Και εμείς πήγαμε και κρυφτήκαμε στο υπόγειο.

– Τρέξε στην τράπεζα να σηκώσεις τα χρήματα είπε ο πατέρας στην μαμά.

– Σήμερα θα γίνεις άντρας μου είπε ο πατέρας μου. Εγώ φοβήθηκα πολύ γιατί δεν ήθελα να γίνω άντρας.

Από το βιβλίο Γλώσσας της Ε΄ Δημοτικού α΄ τεύχος, σελ. 44-45 (Στο κείμενο – αφιέρωμα στον απελευθερωτικό αγώνα της 28ης Οκτωβρίου).

………………………………………………………………………………………………………………………….

Σε αντιπαράθεση μεταφέρω ένα ηρωικό γεγονός που διασώζει ὁ μεγάλος μας λογοτέχνης Στρατῆς Μυριβήλης και ἐκφώνησε στόν πανηγυρικό λόγο του στήν Ἀκαδημία Ἀθηνῶν, στίς 27 Ὀκτωβρίου τοῦ 1960. Μεταξύ τῶν ἄλλων σπουδαίων ἀνέφερε καί ἕνα συγκλονιστικό γεγονός, πού διαδραματίστηκε, ὄχι “στό διάσελο τῆς Ἱστορίας” (Βρεττάκος), στίς ἀετορράχες τῆς Πίνδου, ἀλλά στά μετόπισθεν, εκεί ὅπου ὁ ἀπόλεμος πληθυσμός τῆς πατρίδας μας συναγωνιζόταν τήν ἀνδρεία τῶν μαχητῶν.

«Εἶχε ὀργανωθῆ, κατά τή διάρκεια τοῦ ἀγῶνα ὑπηρεσία μεταγγίσεως αἵματος, ἀπ᾽ τόν Ἐρυθρό Σταυρό τῆς Ἑλλάδος. Εἶχα καί ἕναν φίλο γιατρό, σ᾽ αὐτή τήν ὑπηρεσία, λοιπόν πήγαινα κάπου-κάπου νά τόν δῶ καί νά τά ποῦμε. 

Ὁ κόσμος ἔκαμε οὐρά κάθε μέρα γιά νά δώση τό αἷμα του γιά τούς τραυματίες μας. ῏Ηταν ἐκεῖ νέοι, κοπέλλες, γυναῖκες, μαθητές, παιδιά πού περίμεναν τή σειρά τους. Μιά μέρα, λοιπόν, ὁ ἐπί τῆς αἱμοδοσίας φίλος μου γιατρός, εἶδε μέσα στήν σειρά τῶν αἱμοδοτῶν πού περίμεναν, νά στέκεται καί ἕνα γεροντάκι.

− Ἐσύ, παππούλη, τοῦ εἶπε ἐνοχλημένος, τί θέλεις ἐδῶ;

Ὁ γέρος ἀπάντησε δειλά:

− Ἦρθα κι ἐγώ, γιατρέ, νά δώσω αἷμα.

Ὁ γιατρός τόν κοίταξε αὐστηρά μέ ἀπορία καί συγκίνηση. Ὁ γέρος παρεξήγησε τό δισταγμό του. Ἡ φωνή του ἔγινε πιό ζωηρή.

− Μή μέ βλέπεις ἔτσι, γιατρέ μου. Εἶμαι γερός, τό αἷμα μου εἶναι καθαρό, καί ἀκόμα ποτές μου δέν ἀρρώστησα. Εἶχα τρεῖς γιούς. Σκοτώθηκαν καί οἱ τρεῖς ἐκεῖ πάνω. Χαλάλι τῆς πατρίδας. Ὅμως μοῦ εἶπαν πώς οἱ δύο πῆγαν ἀπό αἱμορραγία. Λοιπόν, εἶπα στή γυναῖκα μου, θά ᾽ναι κι ἄλλοι πατεράδες, πού μπορεῖ νά χάσουν τά παλληκάρια τους, γιατί δέ θά ᾽χουν οἱ γιατροί μας αἷμα νά τούς δώσουν. Νά πάω νά δώσω κι ἐγώ τό δικό μου. Ἄιντε, πήγαινε, γέρο μου, μοῦ εἶπε, κι ἄς εἶναι γιά τήν ψυχή τῶν παιδιῶν μας. Καί ἐγώ σηκώθηκα κι ἦρθα».

(Ἡ 28η Ὀκτωβρίου 1940, Πανηγυρικοί λόγοι ἀκαδημαϊκῶν, ἐπιμέλεια Πέτρος Χάρης, Ἀθήνα 1978, σ. 322) 

Γι’ αυτό νικήσαμε, γιατί πολεμούσε όλος ο λαός. Την πιο μεγαλειώδη μάχη την κέρδισαν οι…άμαχοι.

Κατά τ’ άλλα τρέξαμε να κρυφτούμε στο υπόγειο …

ΠΗΓΗ:https://www.facebook.com/share/p/17DAruzwNd/

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

_______________

Ένα από τα πολλά ατοπήματα που αναφέρονται στο οικουμενιστικό τεύχος «Τhe Ecumenical Review», επίσημο  όργανο του λεγόμενου Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (Π.Σ.Ε.), είναι και αυτό που αναφέρεται στην λεγόμενη ‘’προσευχή’’ επί ‘’τη ενώσει’’ ομοφυλοφίλων.

Η βλάσφημη ‘’προσευχή’’ επί ‘’τη ενώσει’’ ομοφυλοφίλων, αναφέρετο σε κείμενο Σουηδού θεολόγου και αφορούσε εισήγηση στα πλαίσια συζητήσεων που διεξήγοντο εντός της Σουηδικής ‘’εκκλησίας’’ για το θέμα τούτο.  Για ποιο λόγο να δημοσιεύεται μια τέτοια ‘’προσευχή’’ στο επίσημο  όργανο του Π.Σ.Ε., τη στιγμή την οποία αντίκειται στη χριστιανική διδασκαλία;  Κι ύστερα, ποια ανασκευή συνόδευσε μια τέτοια δημοσίευση;

Κανονικά σε ένα τέτοιο συνονθύλευμα, θα έπρεπε να δημοσιεύονται αυτά τα οποία συμφωνούν όλα τα μέλη του.  Όμως είναι δικαιολογημένη μια τέτοια ενέργεια για το βαβέλειο αυτό συνονθύλευμα.  Και μόνο τις λεγόμενες ‘’εκκλησιολογικές’’ προϋποθέσεις τις Δήλωσης του Τορόντο για τα μέλη του Π.Σ.Ε. να δει κανείς, θα αντιληφθεί ότι μια τέτοια βλάσφημη δημοσίευση είναι παρεπόμενη. 

Σε τεύχος του επισήμου οργάνου  του λεγόμενου Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (Π.Σ.Ε.) «Τhe Ecumenical Review» ανεφέρετο  βλάσφημη ‘’προσευχή’’ επί ‘’τη ενώσει’’ ομοφυλοφίλων.  Η βλάσφημη αυτή  ‘’προσευχή’’ είχε ως ακολούθως: «Θεέ, συ μας δίδεις ζωή.  Προς σε ερχόμεθα με την αναζήτησιν μας δι’ ολοκλήρωσιν και πλήρωμα εις την ζωήν μας.  Eρχόμεθα προς σε με την χαράν μας εις τα ανθρώπινα πρόσωπα, τα οποία δύνανται να αγαπούν έκαστον το έτερον και να μεταμορφώνουν τον κόσμον εν τω φωτί σου.  Προσευχόμεθα δια…και δια…  Ευδόκησον ώστε η κοινή ζωή των να χαρακτηρίζεται από εμπιστοσύνην και σεβασμόν δια την μοναδικότητα εκάστου. Βοήθησον αυτους να ζουν με αμοιβαίαν κοινωνίαν και να είναι ανοχτοί ο εις προς τον άλλον, ώστε να εκπληρούν  το θέλημά σου.  Όταν αντιμετωπίζουν δυσκολίας, φέρε αυτούς πλησιέστερα προς σε και προς αλλήλους.  Βοήθησον αυτούς να συγχωρούν ο εις τον άλλον και ευδόκησον ώστε, ημέραν καθ’ ημέραν, να λαμβάνουν χαράν και δύναμιν παρά της χειρός σου.  Βοήθησον ημάς να ζώμεν πλησίον σου, πάντοτε.  Αμήν»*.

Επιζητούν με την βλάσφημη αυτή ‘’προσευχή’’ «να μεταμορφώσουν τον κόσμον εν τω φωτί του Θεού», με πράξεις που δεν συνάδουν με την εν Χριστώ ζωή;  Πώς μπορούν να απευθύνονται στον Ζωοδότη Κύριο, με τέτοια βλάσφημη θρασύτητα, με πράξεις οι οποίες αντίκεινται στην χριστιανική διδασκαλία; 

Να αναφέρουμε επίσης ότι στην Αγγλικανική ‘’εκκλησία’’, συνέταξαν βλάσφημη ‘’ακολουθία’’ του γάμου των ομοφυλοφίλων, η οποία αντίκειται στη χριστιανική διδασκαλία και ως εκ τούτου  προκλήθηκε  πρόβλημα διχασμού, μετά και την αποδοχή του γάμου των ομοφυλοφίλων.

Αρκετές Προτεσταντικές ομάδες, προσπαθούν στα πλαίσια του Π.Σ.Ε., στο οποίο αποτελούν και την πνιγηρή πλειοψηφία, να περάσουν τις υπέρ των ομοφυλοφίλων αντιχριστιανικές θέσεις τους. Αυτό άρχισε στα πλαίσια του Π.Σ.Ε., κυρίως από την συνάντησή της Καμπέρα, και έγινε πιο έντονη στη συνάντησή της Χαράρε, όπου η πίεση από Προτεσταντικές ομάδες για το θέμα των ομοφυλοφίλων, ήταν εντονότερη.

Να ενθυμίσουμε την τέλεση του ‘’μυστηρίου’’ (άπαγε της βλασφημίας), εκ μέρους Αγγλικανών το έτος 2014, όπως έγραφαν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, σε αγγλικανικό ναό στο Μπόρνμουρθ, την οποίαν η ‘’Guardian’’ χαρακτήρισε ‘’ιστορική μέρα’’.

Αγγλικανοί μέχρι και ‘’ακολουθία’’ γάμου των ομοφυλοφίλων συνέταξαν και ως εκ τούτου η Αγγλικανική κοινότητα αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα διχασμού, μετά και την αποδοχή αρκετών από αυτούς του ‘’γάμου’’ των ομοφυλοφίλων.

Όπως ανεφέρετo παλαιότερα σε μέσα ενημέρωσης, η Λουθηρανική ‘’εκκλησία’’ της Νορβηγίας, τάχθηκε υπέρ του ‘’γάμου ομοφυλοφίλων’’.   Από τους 115 συνέδρους στη Λουθηρανική ‘’εκκλησία’’, οι 88 ψήφισαν  υπέρ του ‘’γάμου’’ των ομοφυλοφίλων.  Ακόμα ένα μέλος του Π.Σ.Ε. είχε επιλέξει τον ‘’γάμο’’ των ομοφυλοφίλων.   Να σημειωθεί ότι και η Γαλλική Προτεσταντική ‘’εκκλησία’’ ενέκρινε τον γάμο τον ομοφυλοφίλων.  Αυτοί είναι οι καρποί από τη συμμετοχή στο βαβέλειο συνονθύλευμα του Π.Σ.Ε.; 

Η πρόταση παλαιότερα επίσης του ‘’αρχιεπισκόπου’’  του Καντέρμπουρυ, για ένα «σύστημα επιλογών», όπου κάποιος μπορεί να επιτελεί ‘’γάμο’’ ομοφυλοφίλων ή όχι, είχε προκαλέσει πολλές αντιδράσεις.  Χαρακτηριστική ήταν η αντίδραση του Αγγλικανού  ‘’επισκόπου’’ Michael Nazir-Ali στο θέμα τούτο, που καταδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος.  Να σημειωθεί επίσης ότι, ο  Αγγλικανός ‘’επίσκοπος’’ Gene Robinson έκανε πολιτικό ‘’γάμο’’ με άνδρα.  

Αυξάνονται όπως παρατηρούμε τα μέλη του Π.Σ.Ε. που επιλέγουν τον ‘’γάμο’’ των ομοφυλοφίλων, ο οποίος αντίκειται στη χριστιανική διδασκαλία.  Η καλούμενη «Επισκοπική εκκλησία των ΗΠΑ» με ανακοίνωσή της ανέφερε παλαιότερα ότι, είχε εγκρίνει τις θρησκευτικές τελετές ομοφυλοφιλικών γάμων.  Αυτό είχε αποφασισθεί στην ετήσια Γενική Συνέλευση της λεγόμενης «Επισκοπικής εκκλησίας των ΗΠΑ» στη Salk Lake City.

Ως γνωστό η καλούμενη «Επισκοπική εκκλησία των ΗΠΑ», ανήκει στην «Αγγλικανική Κοινωνία» (Anglican community), η οποία αριθμεί περισσότερα από 80 εκατομμύρια μέλη.  Να σημειωθεί ότι αυτό είχε ψηφιστεί από τη συντριπτική πλειοψηφία της  Γενικής Συνέλευσης, της λεγόμενης «Επισκοπικής εκκλησίας των ΗΠΑ».

Η παλαιότερη επισήμανση του Πατριάρχη Ρωσίας Κύριλλου, πριν γίνει Πατριάρχης, για ‘’άκρα φιλελευθεροποίηση και ριζοσπαστικό εκμοντερνισμό της πνευματικής ζωής’’ σε αρκετές προστεστανικές κοινότητες, ως αιτία της κρίσης της οικουμενικής κίνησης, είναι γνωστό τι καταδεικνύει.

Στο λεγόμενο Π.Σ.Ε.  συχνά ομιλούν περί ‘’κοινής μαρτυρίας’’. Ποια ‘’κοινή’’ μαρτυρία μπορεί να υπάρξει, με τέτοια βαβέλειο παρουσία;  Αν πάρουμε για παράδειγμα τη πολυπληθή συμμετοχή των αιρετικών κοινοτήτων των Μεθοδιστών, στο θέμα της ομοφυλοφιλίας, θα παρατηρήσομε ότι υπάρχουν τόσες διαφορετικές θέσεις των Μεθοδιστών μεταξύ τους και σε γενικότερα θέματα, που θα ήταν μεγάλη αφέλεια να προσμένει κανείς κάτι από το λεγόμενο ‘’διάλογο’’ με τους Μεθοδιστές στα πλαίσια του Π.Σ.Ε.  Αφού μεταξύ τους οι αιρετικοί αυτοί δεν συμφωνούν, πως μπορεί να γίνει διάλογος με αυτούς;   

Με τέτοια δεδομένα, ποιος είναι ο καρπός και η χρεία της παρουσίας Ορθοδόξων στο Π.Σ.Ε.;   Η πρόφαση περί διαλόγου δεν ευσταθεί.  Δεν είναι δυνατό να υπάρξει κανένας διάλογος με τέτοια πολυμέρεια.  Η πρόφαση της Ορθόδοξης παρουσίας στο Π.Σ.Ε., περί δήθεν διαλόγου, είναι απλά δικαιολογία.  Ποιος αμφιβάλλει ότι το Π.Σ.Ε. είναι η σύγχρονη Βαβέλ, όπου το μεγαλύτερο μέρος του αποτελείται από αιρετικές προτεσταντικές παραφυάδες. Αντιλαμβάνεται κανείς το απαράδεκτο και ανώφελο της συμμετοχής σε αυτή τη σύγχρονη Βαβέλ του λεγόμενου Π.Σ.Ε.

*Από το Περιοδικό «Όσιος Γρηγόριος» (Τεύχος Αρ. 38) που κάνει αναφορά στη βλάσφημη αυτή ‘’προσευχή’’.

(Για την αντ’ αυτού  υπογραφή εις την Σύνοδο της Κρήτης)

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

_________________________

Σε άρθρο το οποίο δημοσιεύτηκε στον Ορθόδοξο Τύπο, του κ. Περικλέους Ηλ. Νταλιάνη, με τίτλο ‘’Ανακόλουθος ο Μόρφου δια το ουκρανικόν σχίσμα’’ και υπότιλο, ‘’Περιμένει να τον σώση ο πόλεμος και τα Ψευδή «Οράματα» και Όχι η Ορθοπραξία, αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής : ‘’O Μόρφου Νεόφυτος δεν είναι γνωστό στους πολλούς ότι είχε δώσει την άδεια στον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρυσόστομο, να βάλει την υπογραφή του αντί αυτού στην ψευδοσύνοδο του Κολυμπαρίου της Κρήτης το 2016’’.

Αυτό το οποίο κάνει ο θεολόγος κ. Περικλής Ηλ. Νταλιάνης είναι τόσο αυθαίρετο, όσο και ανέντιμο.  Ομιλεί σαν γνώστης των γεγονότων, τα οποία διαδραματίστηκαν σχετικά με τη στάση του Σεβασμιωτάτου Μόρφου, κατά και μετά τη Σύνοδο της Κρήτης.  Ακόμα και αυτοί οι οποίοι επικρίνουν τον Σεβασμιώτατο Μόρφου με θλιβερό και ιδιοτελή τρόπο, δεν έχουν εφεύρει τέτοιο ανυπόστατο ψεύδος. 

Και μόνο το διαρκές παράπονο του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσοστόμου Β΄ για τον Σεβασμιώτατο Μόρφου, για την ομολογιακή στάση του εν λόγω  Μητροπολίτη στη Σύνοδο της Κρήτης, αρκεί για να δειχθεί η αναλήθεια του ανυπόστατου ισχυρισμού. 

Όσοι γνώρισαν τον Σεβασμιώτατο Μόρφου, ένα από τα πράγματα τα οποία αντιλήφθηκαν είναι ότι, δεν είναι από τους ανθρώπους γίνονται οσφυοκάμπτες σε θέματα Πίστεως.  Ο ισχυρισμός αυτός του κ. Περικλέους Ηλ. Νταλιάνη, δεν είναι μόνο ανέντιμος και ανυπόστατος, αλλά και ανόητος. 

Δηλαδή με αυτά τα οποία λέει ο άνθρωπος αυτός, εξυπονοείται ότι ο Σεβασμιώτατος Μόρφου, είχε συμφωνήσει με τον  μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρυσόστομο Β΄, να υπογράψει αντ’ αυτού, για φανεί κατόπιν ως ομολογητής; 

Μα είναι σοβαρά πράγματα αυτά;  Φαίνεται ότι η υπερβάλλουσα έγνοια του ανθρώπου αυτού για την υποχρεωτική όπως διαφαίνεται αποτείχιση, δεν τον άφησε να δει καθαρά τα πράγματα.    

Τι θα κέρδιζε ο Σεβασμιώτατος Μόρφου  από μια τέτοια ενέργεια;  Μήπως θα κέρδιζε την εύνοια του μακαριστού  Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Β΄ και  παράλληλα τη φήμη του ομολογητή;  Μα είναι σοβαρά πράγματα αυτά;   Θα μπορούσε να δεχθεί κάτι τέτοιο, τόσο ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β΄, όσο και ο Μητροπολίτης Μόρφου;   

Όσοι γνώρισαν έστω και λίγο τις σχετικές καταστάσεις στην Κύπρο, το ολιγότερο ως ανόητο θεώρησαν το εφεύρημα τούτο, ότι δήθεν ‘’είχε δώσει την άδεια στον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρυσόστομο, να βάλει την υπογραφή του αντί αυτού στην ψευδοσύνοδο του Κολυμπαρίου της Κρήτης το 2016’’.

Ουδέποτε έχει αλλάξει τις θέσεις του ο Μητροπολίτης Μόρφου στο θέμα αυτό της Συνόδου της Κρήτης.  Άλλοι είχαν άλλη άποψη πριν τη Συνοδο και την άλλαξαν κατά τη διάρκεια αυτής. 

Δηλαδή με βάση τα γραφόμενά του κ. Περικλέους Ηλ. Νταλιάνη, συμφωνούσε αλλοτρόπως ο Μητροπολίτης Μόρφου, με τα όσα  αντορθόδοξα παρεισέφρησαν σε κείμενα της   Συνόδου της Κρήτης;  Δηλαδή ήταν για τον  Σεβασμιώτατο Μόρφου η Σύνοδος της Κρήτης επόμενη ‘’τοις Αγίοις Πατράσι’’;  

Συμφωνούσε και συμφωνεί ο Μητροπολίτης Μόρφου με την εκκλησιολογική στρέβλωση της Δήλωσης του Τορόντο, περί αναγνώρισης στοιχείων της αληθούς Εκκλησίας στις αιρετικές κοινότητες μέλη  του λεγόμενου Π.Σ.Ε.;

Συμφωνούσε και συμφωνεί ο Μητροπολίτης Μόρφου με την ‘’εκκλησιολογική’’ στρέβλωση της Δήλωσης του Τορόντο, ότι αναπτύσσονται πνευματικές σχέσεις με τις αιρετικές κοινότητες μέλη  του λεγόμενου Π.Σ.Ε., για να οικοδομηθεί το Σώμα του Χριστού;   Άπαγε της βλασφημίας.  Είναι γνωστή η στάση του Σεβασμιωτάτου Μόρφου για τη Σύνοδο της Κρήτης. 

Οι πλείστοι γνωρίζουν ότι η δειλία είναι ξένη στον τρόπο συμπεριφοράς του Μητροπολίτη Μόρφου και τέτοια αδυναμία χαρακτήρα θα πρέπει αλλού να την ψάξει. 

Η αντισυνοδικότητα των ‘’αντ’ αυτού’’ υπογραφών από τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρυσόστομο Β΄, στη θέση των πέντε Ιεραρχών της Εκκλησίας της Κύπρου, οι οποίοι δεν θέλησαν να υπογράψουν τα κείμενα των αποφάσεων της Συνόδου της Κρήτης, δεν άφηνε περιθώρια για τέτοια καμώματα. 

Η απάντηση η οποία δόθηκε από τον μ. Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο Β΄, για τις αντ’ αυτού υπογραφές, ότι δηλαδή ‘’δεν θα κάνει ο καθένας ότι θέλει’’, να θεωρήσουμε ότι είχε  την εξαίρεσή της για τον Μητροπολίτη Μόρφου;  Μα είναι σοβαρά πράγματα αυτά;