- Η Φοιτητική Λέσχη της Φανταστικής Λογοτεχνίας -
Η ταινία Τα Κάλαντα των Χριστουγέννων
του Σταμάτη Μαμούτου
Ο Ύμνος των
Χριστουγέννων του Ντίκενς δεν είναι απλά ένα από τα απαστράπτοντα στολίδια
της ρομαντικής φανταστικής λογοτεχνίας. Είναι και ένα μανιφέστο του πολιτικού
Ρομαντισμού. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς η ρομαντική σκέψη και
λογοτεχνία μπορεί να συγκεράζει, σε ένα σχήμα, επιμέρους πτυχές της διανόησης.
Την τέχνη με την πολιτική, την λογοτεχνία με την κοινωνική κριτική, την
φαντασία με την ανατροπή εξουσιαστικών επιμέρους του τεχνοκρατικού
καπιταλισμού.
Ο Ντίκενς έγραψε την
συγκεκριμένη νουβέλα όχι απλά για να ψυχαγωγήσει τους αναγνώστες του. Την
έγραψε έχοντας ως στόχο να δώσει λογοτεχνική ώθηση σε ένα παραδοσιοκρατικό
κοινωνικό κίνημα που αναπτυσσόταν στην Βρετανία, εκεί κοντά στα μισά του 19ου
αιώνα, έχοντας ως αίτημα την επαναφορά των παραδοσιακών χριστουγεννιάτικων
εορτασμών στα βιομηχανοποιημένα αστικά κέντρα, καθώς στην πρώιμη νεωτερικότητα
οι εορτασμοί των Χριστουγέννων είχαν σχεδόν σβήσει γινόμενοι αντιληπτοί ως ένα
μεσαιωνικό -η και παγανιστικό, σε ορισμένες περιπτώσεις- κατάλοιπο. Ο Ντίκενς,
με αυτό το βιβλίο, δίδαξε ουσιαστικά τους Βρετανούς της εποχής του -και τους
υπόλοιπους Ευρωπαίους στην συνέχεια, λόγω της διεθνούς επιρροής του
αγγλοσαξονικού πολιτισμού- πώς να γιορτάζουν τα Χριστούγεννα, που μέχρι τότε
ήταν κυρίως γιορτή των αγρών, στα μαζικά αστικά κέντρα. Δίδαξε τους Ευρωπαίους
ότι η αργία δεν είναι απαραίτητα τεμπελιά, όπως την αποτιμά ο καπιταλιστικός
ορθολογισμός, αλλά μια ευκαιρία για την βιωματική επαφή με το Θείο και το
μεταφυσικό. Μια ευκαιρία καλλιέργειας του νου και της ψυχής. Η σχόλη της
αρχαίας ελληνικής σκέψης και η συσχέτιση του ελεύθερου χρόνου με την ανάπτυξη
του πνεύματος. Πολύ περισσότερο όταν αυτή η συσχέτιση πραγματοποιείται σε μια
ιερή στιγμή του χρόνου, που η παράδοση έχει προικίσει με αιώνες μύθων και
παραμυθένιας αύρας.
Ευτυχώς, το κίνημα στο
οποίο ο Ντίκενς έθεσε ως προμετωπίδα τον Ύμνο των Χριστουγέννων πέτυχε
τον σκοπό του. Τα Χριστούγεννα άρχισαν να γιορτάζονται στα αστικά κέντρα της
Βρετανίας και οι αργίες να καθιερώνονται κατά την δεκαετία του 1840. Ο Ντίκενς
ταυτίστηκε τόσο πολύ με την αργία των Χριστουγέννων ώστε την ημέρα που η είδηση
του θανάτου του έγινε γνωστή, ένα κοριτσάκι να ρωτήσει την μητέρα του, σε λαϊκή
αγορά του Λονδίνου, αν οι εορτασμοί των Χριστουγέννων θα καταργούνταν μετά την
απώλεια του σπουδαίου λογοτέχνη.
Όλα αυτά καθιστούν σαφές
το πόσο σημαντική είναι για εμάς η οποιαδήποτε κινηματογραφική μεταφορά του Ύμνου
των Χριστουγέννων. Πολύ περισσότερο τώρα που η μεταφορά έγινε για πρώτη
φορά και στον ελληνικό κινηματογράφο. Δεν είναι μόνο η θεματική του έργου αλλά
και η μικρή εμπειρία του ελληνικού κινηματογράφου σε έργα φαντασίας, που κέντρισε
το ενδιαφέρον για την ταινία Τα Κάλαντα των Χριστουγέννων του Χρήστου
Κανάκη, η οποία προβάλλεται στις αίθουσες αυτές τις μέρες. Πριν την δω είχα την
απορία αν θα μπορούσε επιτέλους μια ελληνική παραγωγή να παρουσιάσει ένα
αξιοπρεπές έργο φαντασίας, με τα κατάλληλα σκηνικά κοστούμια και τεχνικά εφέ.
Τελικά η απάντηση ήταν
κάτι παραπάνω από ικανοποιητική. Η ταινία του Κανάκη είναι ίσως η πρώτη στην
Ελλάδα που παρουσιάζει με τον πλέον άρτιο τρόπο ένα κινηματογραφικό θέαμα το
οποίο μπορεί να σταθεί επάξια δίπλα σε ταινίες φαντασίας μεγάλων παραγωγών του
εξωτερικού. Μπορεί στα τεχνικά εφέ να χρειάζονται ακόμη δουλειά, εμπειρία και
οικονομικούς πόρους που στην Ελλάδα δεν υπάρχουν. Ωστόσο, ο σκηνοθέτης φρόντισε
να αναπληρώσει αυτά τα κενά με έξυπνο τρόπο, χρησιμοποιώντας τον κατάλληλο
φωτισμό, το φροντισμένο ντύσιμο και την πρέπουσα σκηνογραφία από τα τοπία των παραδοσιακών
χωριών της Ηπείρου. Σε ό,τι έχει να κάνει με την ατμόσφαιρα, λοιπόν, το
αποτέλεσμα της ταινίας είναι άψογο. Βλέπουμε επιτέλους μια ελληνική «fantasy» ταινία. Αυτό και μόνο είναι ένα πολύ σημαντικό κέρδος
για τα δεδομένα του ελληνικού κινηματογράφου.
Για το σενάριο και τους
διαλόγους μπορεί να γίνει περαιτέρω συζήτηση. Οι χαρακτήρες είναι επίπεδοι
δείχνοντας ότι η ταινία έχει ως πρώτο στόχο να παρουσιάσει την παραμυθένια
εκδοχή του έργου, απαλύνοντας το πολιτικό και ιδεολογικό του υπόβαθρο. Αλλά
αυτό είναι κάτι αναμενόμενο. Είναι ελάχιστοι εκείνοι που γνωρίζουν στην χώρα
μας το όλο ιστορικο-πολιτικό υπόβαθρο του βιβλίου που έγραψε ο Ντίκενς.
Συνεπώς, δεν έχω απαιτήσεις να παρουσιαστεί στην Ελλάδα κάτι που ούτε οι
δημιουργοί στο εξωτερικό τολμούν ή δύνανται να αναδείξουν. Αν και οι
δυνατότητες μιας σύγχρονης κινηματογραφικής μεταφοράς της κοινωνικής και
πολιτικής κριτικής που περιλαμβάνει το κείμενο είναι μεγάλες, ιδίως στην
μνημονιακή ελλαδική πραγματικότητα, ανοίγοντας ένα δελεαστικό φάσμα προοπτικών
προκειμένου να παρουσιαστεί ένα έργο που και το ρομαντικό φαντασιακό υπόβαθρο
θα διατηρεί και ουσιαστική πολιτική κριτική της νεοφιλελεύθερης
αντιπαραδοσιακής λογιστοκρατίας θα περιλαμβάνει, αντιλαμβάνομαι ότι κάτι τέτοιο
υπερβαίνει τις υπάρχουσες ελλαδικές δυνατότητες δημοσίου διαλόγου.
Κατά τα άλλα, η ταινία
είναι αρκετά καλή. Θα προτιμούσα να είναι λίγο πιο αρρενωπά γειωμένο σε
παραδοσιακά μοτίβα το δεύτερο φάντασμα αλλά κι έτσι όπως παρουσιάστηκε δεν
είναι άσχημο. Το αντίθετο, ενσωματώνεται άρτια στην ροή της αφήγησης. Θα ήθελα,
επίσης, τον Λυκούργο (Σκρουτζ) να είναι πιο γλαφυρά κακός στην αρχή της ταινίας
μέχρι να αλλάξει προσανατολισμό και όχι απλά ένας ράθυμος, ορθολογιστής,
τσιγκούνης. Για όσους έχουμε εξοικειωθεί με τα σχήματα της λογοτεχνίας του
φανταστικού είναι «λίγο το κακό» που εκπέμπει ο τσιγκούνης αλλά αυστηρά
ευγενικός πρωταγωνιστής, μέχρι να βρει την ανθρωπιά του. Αλλά κι αυτό
διορθώνεται από τα ωραία κοστούμια, το ντύσιμο και την ταιριαστή με μια τέτοια
ταινία γενικότερη εμφάνιση του Λώρη Λοϊζίδη. Καταπληκτική για τα μέχρι σήμερα
ελληνικά δεδομένα -και αναμφίβολα το πλέον horror γνώρισμα της ταινίας- η
παρουσία του τρίτου φαντάσματος.
Συμπερασματικά, Τα Κάλαντα των Χριστουγέννων είναι μια
δυνατή ευχάριστη έκπληξη της φετινής κινηματογραφικής εορταστικής περιόδου.
Αξίζει και με το παραπάνω την ανταπόκριση του κοινού, που μαθαίνω ότι είναι
μεγάλη.
Χριστουγεννιάτικες Μεταμφιέσεις[1]
του Άρθουρ Μάχεν
μετάφραση: Southman
Έχω μπει συχνά στον πειρασμό να κάνω μια
συγκεκριμένη ερώτηση στον εφημέριο, σε κάθε εφημέριο. Πιστεύει βαθιά μέσα στην
καρδιά του ότι κάτι έχει αλλάξει τόσο πολύ μέσα στα τελευταία τέσσερα με πέντε
χιλιάδες χρόνια – τόσο όσο είναι η καταγεγραμμένη ιστορία; Είμαστε καλύτερα,
είμαστε χειρότερα; Σε γενικές γραμμές, αν ο ίδιος ο εφημέριος είχε την ενορία
του στην Βαβυλώνα, η γενικότερη συμπεριφορά των ενοριτών του θα ήταν πολύ
διαφορετική από την συμπεριφορά των ενοριτών του στο Μέριλεμπον (Σ.τ.Μ. συνοικία του Λονδίνου); Ή αν
υποθέσουμε ότι είναι εφημέριος στην επαρχία, δεν θα ήταν γενικά χαρούμενος αν
οι νέοι στην ενορία του ήταν τόσο αξιοπρεπείς όσο ο Δάφνις και η Χλόη;
Είναι ένα σημαντικό ερώτημα και είχα στο
παρελθόν μεγάλες αμφιβολίες για το ζήτημα, αλλά τώρα τελευταία, ερευνώντας την
υπόθεση των Χριστουγέννων, τείνω να σκεφτώ ότι έχουμε λίγο καλυτερέψει. Η
παλαιότερη άποψη ήταν ότι (τα Χριστούγεννα) αποτελούσαν μια παράξενα
βορειοευρωπαϊκή γιορτή. Ότι όλο της το εύθυμο πνεύμα, η χαρά, οι μελωδίες από
κάλαντα και η αφθονία σε κρέατα και ποτά δεν είχαν κάποια σχέση με την χριστιανική
χαρά. Οι σοφοί μας είπαν ότι όλη αυτή την Χριστουγεννιάτική μας εύθυμη διάθεση
την είχαμε κληρονομήσει από τους Σκανδιναβούς προγόνους μας, που είχαν παρατηρήσει
ότι η παλίρροια του χειμώνα άρχιζε να υποχωρεί, αυτές περίπου τις μέρες που
εμείς ονομάζουμε Χριστουγεννιάτικη περίοδο.
Η μικρότερη μέρα του χρόνου είχε περάσει, οι
ώρες του φωτός άρχιζαν σταδιακά να μεγαλώνουν και υπήρχε η προφητεία της
επερχόμενης άνοιξης. Έτσι κυριολεκτικά, οι βόρειοι λαοί έφτιαχναν τραγούδια και
χόρευαν για αυτή την εξέλιξη, ήταν χαρούμενοι που το χειρότερο κομμάτι του
χειμώνα είχε περάσει και έρχονταν καλύτερες ημέρες. Ήταν αρκετά ευφυές, αλλά
εγώ βρίσκω ψεγάδια σε αυτό. Αλήθεια, αυτοί οι άνθρωποι που χαίρονταν κατά τη διάρκεια
των Χριστουγέννων, ξερίζωναν τα μαλλιά τους κατά το μεσοκαλόκαιρο επειδή η
μεγαλύτερη ημέρα του χρόνου είχε περάσει και ο χειμώνας σύντομα θα ερχόταν; Δεν
έχω ακούσει ποτέ ότι συνέβαινε κάτι τέτοιο. Και πάλι, χωράει ένσταση στο ότι ο
χειμωνιάτικος καιρός καλυτερεύει μετά τα Χριστούγεννα. Στις εννέα από τις δέκα
περιπτώσεις, τα χειρότερα (καιρικά φαινόμενα) έπονται. Πραγματικά, πρέπει να
ήταν πολύ απλές και αγνές ψυχές αυτοί οι Σκανδιναβοί αν χαίρονταν για το τέλος
του χειμώνα τον Δεκέμβριο, με τους τρομακτικούς Ιανουάριο, Φεβρουάριο και συχνά
Μάρτιο να έπονται.
Για να πούμε την αλήθεια όμως, ήταν εύθυμοι
με την ίδια μορφή ευθυμίας που έχουμε και εμείς αυτή την περίοδο, αν θεωρήσουμε
ότι η ευθυμία μιας είναι γενικά βασισμένη στην εποχή, ακριβώς για τους
αντίθετους λόγους. «Πράγματι, κάνει πολύ
κρύο. Το χιόνι πέφτει γρήγορα, ο άνεμος κατεβαίνει κοφτερός από το Βορρά, ό,τι
θυμίζει καλοκαίρι έχει προ πολλού φύγει. Και όμως, το καλύτερο είναι ότι
έρχεται ακόμα περισσότερο κρύο»! Αυτό είναι το πραγματικό αίσθημα της
περιόδου και το εκφράζει με θαυμαστό τρόπο ο Ντε Κουίνσι. Γράφει αυτό το
απόσπασμα για την περίοδο και τις συνθήκες της χαρούμενης διάθεσης που την
διέπει:
«Όμως,
ας μην είναι ούτε καλοκαίρι, ούτε άνοιξη, ούτε φθινόπωρο, αλλά χειμώνας, στην
πιο αυστηρή του περιβολή. Αυτό είναι το πιο σημαντικό σημείο στην επιστήμη της
ευτυχίας. Με εκπλήσσει να βλέπω ανθρώπους να παραβλέπουν αυτό το γεγονός και να
θεωρούν ότι είναι θέμα εορτασμού το ότι ο χειμώνας φεύγει σταδιακά ή ότι δεν πρόκειται
να είναι τόσο βαρύς. Αλήθεια, απολαμβάνω τόσο πολύ (Σ.τ.Μ. στο πρωτότυπο χρησιμοποιείται η έκφραση “I am epicure to this matter” που έχει το νόημα της απόλαυσης)
αυτό το ζήτημα που δεν μπορώ να χαρώ πλήρως μια χειμωνιάτικη νύχτα αν είναι
πολύ μετά την γιορτή του Αγίου Θωμά και έχω φτάσει στο σημείο να εκδηλώνω
τάσεις σιχασιάς σε κάθε εμφάνιση σημαδιών της άνοιξης. Όχι! Πρέπει (αυτή η
νύχτα) να διαχωρίζεται από την επιστροφή του φωτός και της λιακάδας με ένα χοντρό
τείχος από σκοτεινές νύχτες».
Και χωρίς καμία αμφιβολία αυτή είναι η
αλήθεια για το θέμα τούτο, εκπεφρασμένη όπως μόνο ο υπέροχος αυτός και εξαίσιος
χειριστής της γλώσσας Ντε Κουίνσι θα μπορούσε να την εκφράσει. Όμως υπάρχει και
κάτι ακόμα που πρέπει να σημειωθεί: γιόρταζαν με εξαίρετο τρόπο τα Χριστούγεννα
και στην παγανιστική Ρώμη, μόνο που δεν τα αποκαλούσαν έτσι! Στην Ιταλία βέβαια
ο χειμώνας δεν φέρνει φόβο και τρόμο, αλλά το παράξενο είναι ότι τα
«Χριστούγεννα» της Ρώμης έπεφταν μέσα στη δική μας Χριστουγεννιάτικη περίοδο,
με απόκλιση μιας ή δυο ημερών. Τα αποκαλούσαν «Σατουρνάλια».
Το Λεξικό των Κλασικών μας πληροφορεί ότι
ήταν μια γιορτή αφάνταστης παλαιότητας, που εγκαθιδρύθηκε προς υπενθύμιση της
χαρούμενης, χρυσής εποχής του Κρόνου. «Όλες οι έχθρες σταματούσαν, τα σχολεία
έκλειναν, πόλεμος δεν κηρυσσόταν, αλλά παντού υπήρχε ευθυμία, διατάραξη της
ησυχίας και κραιπάλη». Η τελευταία φράση είναι λίγο αυστηρή, αλλά μπορούμε να
εκλάβουμε το νόημά της πως οι αρχαίοι Ρωμαίοι διασκέδαζαν πάρα πολύ κατά την
διάρκεια αυτής της εποχής του χρόνου. Όλες οι κοινωνικές ανισότητες ακυρώνονταν
κατά την περίοδο που διαρκούσε η γιορτή και όπως στην παλιά Βιρτζίνια στις
μέρες της δουλείας, οι Μαύροι σκλάβοι είχαν το δικαίωμα κατά την περίοδο των
Χριστουγέννων να κάθονται μέσα στην άμαξα ενώ οι αφέντες τους ίππευαν εκτός
αυτής, έτσι και στη Ρώμη, ο σκλάβος είχε το δικαίωμα να πει στον αφέντη του
ακριβώς τι γνώμη έχει για αυτόν.
«Έλα», λέει ο Οράτιος στον σκλάβο του, «χρησιμοποίησε
την ελευθερία που σου δίνει ο Δεκέμβριος, πες ό,τι θέλεις να πεις». Ο σκλάβος
τη χρησιμοποίησε αρκετά ελεύθερα και είπε στον αφέντη του ακριβώς τι σκεφτόταν
για αυτόν. Του είπε ότι κανένας δεν θα ήταν πιο δυστυχισμένος από αυτόν (τον
Οράτιο) αν ξαφνικά βρισκόταν στις παλιές καλές ημέρες για τις οποίες συνεχώς
μιλούσε με θερμά λόγια. Για την ακρίβεια, ο Δάβος είπε στον αφέντη του «σκληρές
αλήθειες» και σε αυτό το σημείο υποστηρίζω ότι έχουμε ανελιχθεί πια πέρα από
τους αρχαίους ηθικούς κώδικες. Γιατί εμείς, αν το παρατηρήσουμε, χρησιμοποιούμε
αυτή την ελευθερία του Δεκέμβρη με άλλους τρόπους. Η Χριστουγεννιάτικη περίοδος
είναι ακριβώς η εποχή που κρατάμε κρυμμένες όλες τις «σκληρές αλήθειες».
Κρατάμε μέσα μας όλα τα άσχημα πράγματα που έχουμε στην άκρη της γλώσσας μας,
βρίσκουμε ότι υπάρχουν και καλά πράγματα να ειπωθούν για «αυτόν τον αλήτη τον
Μπράουν», ανακαλύπτουμε ότι η ψυχρή και μελετημένη αγένεια του Μ’Κάου είναι
απλά «ο τρόπος του» και ότι η θορυβώδης και κουραστική χυδαιότητα του Μούλιγκαν
είναι «έξω καρδιά» και «εύθυμος χαρακτήρας». Με λίγα λόγια, ανακαλύπτουμε ότι
είμαστε όλοι «καλά παιδιά». Ακόμα και ένας άνθρωπος που θεωρεί τον εαυτό του
βαθιά πληγωμένο, τα Χριστούγεννα το ξανασκέφτεται και βλέπει ότι υπάρχει και
δικαιολογημένος αντίλογος από την άλλη πλευρά (που τον πλήγωσε). Και έτσι
έχουμε υπερκεράσει και υπερβεί την έννοια της Χριστουγεννιάτικης – ή
Σατουρναλιάτικης – ευθυμίας.
Οι Ρωμαίοι έλεγαν «σκληρές αλήθειες» ο ένας
στον άλλον, εμείς λέμε την «αλήθεια». Γιατί φυσικά είμαστε όλοι μας «καλά
παιδιά». Σκεφτείτε το. Αν μιλάμε για λογοτεχνία, ποια είναι η αλήθεια για
αυτήν; Σίγουρα πρέπει να την αναζητήσουμε στον Σαίξπηρ και τον Κητς, όχι στα
εμπορικά θεατρικά δράματα του Γουέστ Εντ, ούτε στις ισχνές ανοησίες των
μικρότερων ποιητών. Αν είναι να μιλήσουμε για ζωγραφική, εννοούμε τον Τέρνερ
και αμελούμε να αναφέρουμε τις Γερμανικές ελαιογραφίες και όλες τις
πολυποίκιλες και συναισθηματικές αποχρώσεις του ροζ. Αρχιτεκτονική σημαίνει το
Αββαείο του Γουεστμίνστερ, όχι κάποιο τσίγκινο κέντρο διερχομένων. Είναι τα
καλά πράγματα, τα λαμπερά πράγματα, τα τέλεια πράγματα αυτά που μας έρχονται
στο μυαλό, όχι οι αποτυχίες ή όσα θέλουν να πείσουν ότι είναι καλά.
Το ίδιο συμβαίνει και με τους εαυτούς μας και
με τους υπόλοιπους. Τα Χριστούγεννα βλέπουμε την ανθρωπότητα όπως θα έπρεπε να
είναι: ευγενική, γεμάτη φιλανθρωπικό πνεύμα, να σκάει από εύθυμη διάθεση και
καλή προαίρεση. Είμαστε όλοι μεταμφιεσμένοι των Χριστουγέννων, αν θέλετε.
Μασκαρευόμαστε, αλλά ξέρουμε ότι αυτά τα πολύχρωμα, χαρωπά και απαστράπτοντα
ενδύματα είναι αυτά που έπρεπε να φοράμε πάντα αν τα πράγματα ήταν σωστά, αν
κατέχαμε την απόλυτη γνώση (Σ.τ.Μ. στο
πρωτότυπο χρησιμοποιείται η έκφραση “the letters of the Name were made known”, μια αναφορά στα τέσσερα γράμματα που
αποτελούν το όνομα του Θεού, που είναι η απόλυτη γνώση).
Είναι αλήθεια ότι κανείς δεν μπορεί να πάει μέσα από τον Υπόγειο (σιδηρόδρομο)
μέχρι το Σίτυ του Λονδίνου φορώντας τα πολύχρωμα και πλουμιστά ρούχα ενός
γελωτοποιού, ούτε την ασημένια πανοπλία του Αγίου Γεωργίου. Όμως, τόσο το
χειρότερο και για τον Υπόγειο και για το Σίτυ.
Στο Κουίνς Κόλετζ της Οξφόρδης τα Χριστούγεννα, ρασοφόροι τραγουδιστές και χορωδοί φέρνουν το Κεφάλι του Αγριόχοιρου ψάλλοντας παλιά και ευγενή κάλαντα. Μέσα στην καρδιά τους όλοι ξέρουν ότι αυτός είναι ο τρόπος που θα έπρεπε να δειπνούμε πάντα, αν ο κόσμος διοικούνταν σωστά. Στη βιασύνη της καθημερινότητας, θα ήταν ελαφρώς άβολο αν τα παϊδάκια, οι μπριζόλες και οι κοπές κρεάτων προσφέρονταν από σερβιτόρους που έψελναν. Όμως, το παλιό Χριστουγεννιάτικο έθιμο της Οξφόρδης μάς δείχνει πως θα έπρεπε να γίνεται.
Του
Αγριόχοιρου το κεφάλι στα χέρια μου φέρνω
Με
μπαχάρια και δενδρολίβανο στολισμένο
Και
προσεύχομαι καλοί μου κύριοι να είστε εύθυμοι!
Qui
estis
in
convivio –
Εσάς που είστε στο γλέντι αυτό
Caput
apri
defero
– Σκύβω το κεφάλι και
προσκυνώ
Reddens laudes Domino – Και το Θεό δοξολογώ.
Σ.τ.Μ.:
Συγκεκριμένες λέξεις ή φράσεις του πρωτοτύπου αγγλικού κειμένου με ποιητικό
νόημα διαφορετικό από το πραγματολογικό τους, έχουν αποδοθεί με παραπλήσιο
νόημα στη μετάφραση, ώστε να διατηρηθεί το πνεύμα του συγγραφέα.
[1] Ο
τίτλος αναφέρεται στο έθιμο του mummering, μιας Χριστουγεννιάτικης
εκδοχής της μασκαράτας και του πιο γνωστού trick-or-treat που παραδοσιακά διεξάγεται κατά τις
μέρες πριν και μετά τα Χριστούγεννα σε περιοχές της Αγγλίας, της Ιρλανδίας και
του Καναδά, κατά την οποία οι μεταμφιεσμένοι εισέρχονται στα σπίτια, τραγουδάνε
με αλλαγμένες φωνές, λένε αστεία, χορεύουν, κάνουν πειράγματα και δέχονται δώρα
και φαγητό, ενώ προκαλούν τους ενοίκους να μαντέψουν την ταυτότητά τους.
Εικόνα 1: Adolphe Tademan, Traditions Of Christmas, Εικόνα 2:Viggo Johansen, Merry Christmas, Εικόνα 3: Σπυρίδων Βικάτος, Το χριστουγεννιάτικο δέντρο, Εικόνα 4: Viggo Johansen, A Christmas Story.
Κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο των εκδόσεων Κλέος
Othmar Spann Πολιτικός Ρομαντισμός και
Οικονομική Φιλοσοφία
Ο Οθμάρ Σπαν (1878-1950) υπήρξε μια από τις πλέον
εμβληματικές προσωπικότητες του διανοητικού κινήματος της Συντηρητικής
Επανάστασης. Η Συντηρητική Επανάσταση ήταν ένα διανοητικό και πολιτικό κίνημα
που είχε ως επίκεντρο, κατά κύριο λόγο, πανεπιστημιακούς και λογοτεχνικούς
κύκλους της Γερμανίας από το 1918 μέχρι το 1933.[1]
Αποτέλεσε μια απόπειρα να συνδεθεί ο παλαιότερος γερμανικός ρομαντικός και
αντιδιαφωτιστικός εθνικισμός με την σύγχρονη εποχή. Όπως γράφει ο Jeffrey Herf, οι
συντηρητικοί επαναστάτες μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο,
«ήταν
δριμείς πολέμιοι της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, την οποία ταύτιζαν με τον χαμένο
πόλεμο, τις Βερσαλλίες, τον πληθωρισμό του 1923, τους Εβραίους, τη μαζική
κοσμοπολιτική κουλτούρα και τον πολιτικό φιλελευθερισμό. Προσδοκούσαν ένα νέο
Ράιχ με τεράστια δύναμη και ενότητα, απέρριπταν την άποψη πως η πολιτική πράξη έπρεπε
να καθοδηγείται από ορθολογικά κριτήρια, και εξιδανίκευαν την βία για την βία.
Καταγγέλανε αυτό που θεωρούσαν ως πλήξη και αυταρέσκεια της αστικής ζωής και
αναζητούσαν την ανανέωση σε μια ενεργοποιό
«βαρβαρότητα».[2]
Η περίπτωση της Συντηρητικής Επανάστασης είχε κάτι
καινοτόμο για τις αντιδιαφωτιστικές πολιτικές ιδέες και πρωτότυπο για την εποχή
της. Μέχρι τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο οι εθνικιστές διανοητές και πολιτικοί που
αντλούσαν ιδέες από την πολιτική θεωρία του αντιδιαφωτιστικού Ρομαντισμού, λόγω
του εγγενούς αντι-ορθολογισμού τους, κατέληγαν σε αντιτεχνοκρατικές
ιδεαλιστικές πολιτικές προσεγγίσεις. Ωστόσο, αυτή η πολιτική στάση οδηγούσε σε
μια αντίφαση μετά την εμπειρία του πρώτου μεγάλου πολέμου. Οι εθνικοί στρατοί
είχαν βιομηχανοποιηθεί. Η ενσωμάτωση της τεχνολογικής αιχμής στην στρατιωτική
οργάνωση ήταν κάτι απαραίτητο για τα κράτη των αρχών του 20ου αιώνα.
Αν ένα κράτος ήθελε να υπερασπιστεί αποτελεσματικά την εθνική του ανεξαρτησία ή
αν ένα έθνος ήθελε να την αποκτήσει όφειλε να οργανώσει τον στρατό του
βασιζόμενο στις τεχνολογικές εξελίξεις. Οι συντηρητικοί επαναστάτες προχώρησαν
σε μια τομή πάνω σε αυτό το ερωτηματικό. Μολονότι ορισμένοι εξ αυτών παρέμειναν
προσηλωμένοι στις παραδοσιακές ρομαντικές και νεορομαντικές αντιτεχνοκρατικές
τους θέσεις, άλλοι προχώρησαν σε μια ανανέωση της εθνικιστικής θεωρίας με έναν
πολύ ιδιαίτερο τρόπο, αποσπώντας την τεχνολογία από την μέχρι τότε
ορθολογιστική και προοδευτική της ανάγνωση και ενσωματώνοντάς την, μέσα από
περίπλοκα νεορομαντικά ιδεολογικά σχήματα και μεθοδολογικά εργαλεία ανάλυσης,
στην ανορθολογική ρομαντική εθνικιστική θεωρία. Έτσι, διαμορφώθηκε εντός της
Συντηρητικής Επανάστασης η τάση του «αντιδραστικού μοντερνισμού». «Ο πόλεμος
υπήρξε μια καμπή για τον ρομαντικό αντικαπιταλισμό. Ήταν μετά τον πόλεμο που οι
συντηρητικοί επαναστάτες συνέδεσαν τον ανορθολογισμό, τη διαμαρτυρία ενάντια
στο Διαφωτισμό και μια ρομαντική λατρεία για τη βία, με τη λατρεία της
τεχνολογίας».[3]
Ο Σπαν, ωστόσο, ήταν ένας από τους συντηρητικούς
επαναστάτες που κατάφερε να διατηρήσει στην ανάλυσή του σχεδόν ακέραιη την
παλιά ρομαντική θεωρία με τις καταβολές στην μεσαιωνική societas civilis,
πετυχαίνοντας μάλιστα να την κάνει επίκαιρη στην εποχή του χωρίς να καταφύγει
σε πολλές «αντιδραστικά μοντερνιστικές» συνταγές. Θα μπορούσαμε να τον
χαρακτηρίσουμε ως έναν από τους πλέον συντηρητικούς εκ των συντηρητικών
επαναστατών.
Πέρα από τα ακαδημαϊκά του καθήκοντα ο Σπαν φρόντισε
να εισέλθει ενεργά στον στίβο της διανοητικές διαπάλης, επαναφέροντας τις
παραδοσιοκρατικές και εθνικιστικές αρχές της ιδεολογίας του αντιδιαφωτιστικού
πολιτικού Ρομαντισμού, μέσα από μια δική του ανανεωμένη εκδοχή, στο
δημοσιολογικό προσκήνιο. Απώτερος στόχος του ήταν να συγκρουστεί από την μια με
τους θιασώτες της πολιτικής φιλοσοφίας του φιλελεύθερου καπιταλισμού και από
την άλλη με τους υποστηρικτές των μαρξιστικών ιδεών, προκειμένου να ορθώσει ένα
ιδεολογικά ρομαντικό αντίβαρο απέναντι στο φιλελεύθερο και μαρξιστικό
διεθνιστικό δίπολο των ισχυρών προοδευτικών διανοητικών τάσεων εκείνης της
περιόδου.
Όπως και οι περισσότεροι συντηρητικοί επαναστάτες, ο Σπαν προερχόταν από τα μεσαία κοινωνικά στρώματα. Ήταν εκείνα τα στρώματα που η ανάλυση των φιλελεύθερων και των μαρξιστών πολιτικών και διανοητών περιέγραφε, κάποιες φορές, υποτιμητικά με τον όρο «ανθρωπάκοι». Οι «ανθρωπάκοι» της φιλελευθερομαρξιστικής ανάλυσης ήταν ανήσυχοι για αυτό που αντιλαμβάνονταν ως διασάλευση του γερμανικού κοινωνικού ιστού λόγω της επέλασης των ιδεών του προοδευτικού εκσυγχρονισμού και της ταξικής αντιπαλότητας. Το υλιστικά διεθνιστικό, άψυχο, μεγάλο κεφάλαιο από την μια και η οργανωμένη εργατική τάξη κάτω από τα λάβαρα του διεθνιστικού μαρξισμού από την άλλη, αποτελούσαν δυο πτυχές του ίδιου νομίσματος για τους συντηρητικούς επαναστάτες της μεσαίας τάξης. Για να αντιμετωπίσουν αυτή την διττή απειλή οι συντηρητικοί επαναστάτες επικαλέστηκαν το έθνος ως μια δύναμη ενότητας.
Οι διανοητές που επηρέασαν τον Σπαν ήταν πολλοί. Ο
Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης, ο Θωμάς Ακινάτης. Κύριες επιρροές του ήταν οι Γερμανοί
ρομαντικοί. Ο Φίχτε, ο Φραντς φον Μπάαντερ, ο Σλάιερμαχερ και, κυρίως, ο Άνταμ
Μύλλερ. Επίσης, σημαντική επιρροή για τον Σπαν ήταν ο τσεχικός μεταρρυθμιστικός
Καθολικισμός. Ο κύριος προσανατολισμός της πολιτικής σκέψης του Σπαν ήταν προς
την ιδέα της κορπορατιστικής κοινωνικής οργάνωσης. Όπως έγραψε ο Τόμας Ρίχα στο
άρθρο «Η Θεωρία του Καθολικά Όλιστικού του Σπαν – Το Θεμέλιο της Νεορομαντικής
Θεωρίας του Κορπορατιστικού Κράτους»,
«Ο
κορπορατισμός, θεμελιωμένος στον κοινωνικό ιδεαλισμό, λειτούργησε ως το όπλο
του αυστρο-γερμανικού συντηρητισμού στον αγώνα του ενάντια στον ατομικισμό και
τον υλισμό της καπιταλιστικής κοινωνίας, καθώς και ενάντια στον μαρξιστικό
σοσιαλισμό. Αντικατόπτριζε την αναζήτηση μιας κοινωνικής θεωρίας που θα
μπορούσε να αποτελέσει μια βιώσιμη εναλλακτική – έναν τρίτο δρόμο – ανάμεσα
στον καπιταλισμό και τον σοσιαλισμό. […]
Η
θεωρία του συντεχνιακού (κορπορατιστικού) κράτους δεν διατυπώθηκε πουθενά τόσο
ολοκληρωμένα όσο στο πλαίσιο της θεωρίας του Καθολικού Όλου (Universalismus)
-ενός ευρύτατου γνωσιακού συστήματος, στο οποίο, όλα τα μέρη της ανθρώπινης
ζωής συνδέονται οργανικά με το Όλον».[4]
Ο Σπαν ονόμασε
την θεωρία του «νεορομαντική θεωρία του Καθολικά Όλιστικού» ή «Καθολικού Όλου».[5]
Είναι μια θεωρία που έχει τις ρίζες της στον Ρομαντισμό και η οποία αποτέλεσε το επίκεντρο της φιλοσοφικής σκέψης
του Σπαν. Σύμφωνα με αυτήν ο κόσμος είναι ένα πεδίο πνευματικών δεσμών. Οι
πνευματικοί δεσμοί του κόσμου υφίστανται μεταξύ των ανθρώπων αλλά ταυτόχρονα
είναι υπερατομικοί. Ο άνθρωπος δεν αντλεί την ουσία του από την ατομικότητά του
αλλά από την προσωπική διάδραση με άλλους ανθρώπους υπό την επιρροή αυτών των
κοσμικών δεσμών. Για να διατηρήσει την πνευματική του υπόσταση ο άνθρωπος
πρέπει να βρεθεί σε πολυσχιδή κοινωνία με άλλους ανθρώπους. «Η ψυχική και πνευματική ζωή γεννιέται και
αναπτύσσεται μέσα από την αμοιβαιότητα με έναν άλλο νου […] Οι άνθρωποι δεν
είναι ανεξάρτητες, αυτάρκεις, μηχανιστικές οντότητες, διότι η ζωτική ενέργεια
της ύπαρξής τους εδράζεται στη πνευματική τους συνάφεια μέσα στο Όλον, στο
καθολικό, στο σύνολο της ύπαρξης».[6]
Στην πολιτική σκέψη του Σπαν το έθνος
αντιστοιχήθηκε με το κοινωνικό όλον. Ο Σπαν ήταν εθνικιστής και πίστευε στην
ένωση όλων των Γερμανών σε ένα ενιαίο κράτος.
«Επιπλέον, θεωρώντας ότι το γερμανικό έθνος
ήταν πνευματικά ανώτερο των άλλων εθνών — μια αντίληψη που μπορεί να θεωρηθεί
το ατυχές αποτέλεσμα προσωπικής μεροληψίας — πίστευε ότι οι Γερμανοί είχαν
καθήκον να ηγηθούν της Ευρώπης στην έξοδο από την κρίση της φιλελεύθερης
νεωτερικότητας και να την οδηγήσουν σε μια υγιέστερη οργάνωση, παρόμοια με την
οργάνωση που επικρατούσε στον Μεσαίωνα».[7]
Κατά τον Σπαν η κρίση του γερμανικού κόσμου που
επακολούθησε τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο οφειλόταν στο γεγονός ότι η Γερμανία
ήταν θύμα των καπιταλιστικών δυνάμεων της Δύσης, αρχικά στο στρατιωτικό πεδίο
και μετέπειτα στο εσωτερικό της, μέσω της επιβολής της Συνθήκης των Βερσαλλιών στο διεθνές
περιβάλλον και των φιλελεύθερων δημοκρατικών θεσμών στο εσωτερικό της
γερμανικής κοινωνίας. Για τον Σπαν η αστική δημοκρατία ήταν ένα ατομικιστικό
πολιτικό και οικονομικό σύστημα ξένο προς την γερμανική ιστορία, που
αποδυνάμωνε το εθνικό πνεύμα εξίσου με τον μαρξιστικό διεθνισμό.
Δεν θα επεκταθώ σε αυτό το εισαγωγικό κείμενο
αναλύοντας περαιτέρω την πολιτική σκέψη του Σπαν. Αυτό ενδέχεται να γίνει σε
μελλοντική έκδοση που θα αφορά κάποιο φιλοσοφικό έργο του. Αυτό το βιβλίο,
όμως, αφορά τον Σπαν ως καθηγητή. Οι εκδόσεις Κλέος, συνεχίζοντας να
παρουσιάζουν στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό έργα της ρομαντικής διανόησης,
επέλεξαν να σταθούν στο πρώτο σημαντικό ακαδημαϊκό έργο του Σπαν το οποίο
έγραψε το 1912 και ανατυπώθηκε γύρω στις είκοσι φορές μέχρι το 1930! Πρόκειται
για το Τύποι Οικονομικής Θεωρίας.
Επειδή το έργο αυτό είναι ογκώδες, εγκυκλοπαιδικό και αφορά συνολικά την
οικονομική σκέψη όλων των ιδεολογικών και πολιτικών χώρων, προκειμένου να
επικεντρωθούμε στο σημείο που αφορά τα ενδιαφέροντά μας και για να
παρουσιάσουμε ένα ευσύνοπτο κείμενο, επιλέξαμε να κυκλοφορήσουμε στην ελληνική
γλώσσα το κεφάλαιο στο οποίο Σπαν αναλύει συνοπτικά αλλά διεισδυτικά την
αγαπημένη του οικονομική σκέψη του αντιδιαφωτιστικού πολιτικού Ρομαντισμού,
καθώς και συναφείς με αυτήν γερμανικές οικονομικές θεωρίες.
Ο Σπαν παρουσιάζει την ρομαντική οικονομική θεωρία και εντοπίζει με ευστοχία την αντικαπιταλιστική υπόσταση της ιδεολογίας του αντιδιαφωτιστικού πολιτικού Ρομαντισμού σε γραπτά όχι ιδιαιτέρως γνωστών στην Ελλάδα διανοητών, όπως ο Άνταμ Μύλλερ. Θέλοντας να συμβάλουμε στην εμβάθυνση της γνώσης των ρομαντικών πολιτικών ιδεών και να εμπλουτίσουμε την ελληνική βιβλιογραφία με τέτοιες εκδόσεις, επιφυλασσόμαστε για μια μελλοντική έκδοση έργου της πολιτικής φιλοσοφίας του Σπαν. Προς το παρόν, παίρνουμε μια γεύση των ακαδημαϊκών του γνώσεων μαθαίνοντας από αυτόν την οικονομική πτυχή της ρομαντικής πολιτικής σκέψης.
Μπορείτε να προμηθευτείτε το νέο βιβλίο των εκδόσεων
Κλέος στα παρακάτω βιβλιοπωλεία
Αθήνα
Πρωτοπορία, Γραβιάς 3-5 πλατεία Κάνιγγος
Πολιτεία, Ασκληπιού 1-3
Θεσσαλονίκη
Πρωτοπορία, Λ. Νίκης 3, παραλία Θεσσαλονίκης
Πάτρα
Πρωτοπορία, Γεροκωστοπούλου 31-33
[1] Ο Φριτζ Στερν εντόπισε τον πρώτο συγγραφέα που υιοθέτησε τον όρο «Συντηρητική Επανάσταση». Ήταν ένας από τους υποστηρικτές της. Ο Αυστριακός ποιητής Ούγκο φον Χόφμανσταλ, ο οποίος χρησιμοποίησε τον όρο για να προσδιορίσει το συγκεκριμένο διανοητικό κίνημα κατά το έτος 1927 στο «Das Schriftum als Geistiger Raum der Nation». Fritz Stern, The Politics of Cultural Despair: A Study in the Rise of German Ideology, University of California Press, Berkeley, Los Angeles, London 1961, σελ. xv [2] Jeffrey Herf, Αντιδραστικός Μοντερνισμός. Τεχνολογία, κουλτούρα και πολιτική στη Βαϊμάρη και το Γ Ράιχ, μτφ, Παρασκευάς Ματάλας, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2012, σελ. 25. [3] Ο.π., σελ.28. [4] TOMAS J.F. RlHA, «Spann’s Universalism - The Foundation of the Neoromantic Theory of Corporative State», σελ. 255, διαθέσιμο στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://ekladata.com/iHIAq0zoO6CNGRv1EdoBr9uDxrc/riha2008.pdf [5] Ο.π. [6] Ο.π. σελ. 256. [7] Ο.π.
Ακούστε το Β' Μέρος του πρώτου podcast της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ.
Στον κύκλο του Μίκη Θεοδωράκη
Πολιτικές ζυμώσεις και αντίσταση στην Συμφωνία των
Πρεσπών (μέρος Β΄)
Σε αυτό, το δεύτερο μέρος της εκπομπής, περιγράφονται από την οπτική γωνία της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ. οι ζυμώσεις, οι διχοστασίες και οι ανεκπλήρωτες προοπτικές των διεργασιών στις συνελεύσεις όλων εκείνων που διοργάνωσαν τα συλλαλητήρια διαμαρτυρίας κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών, με πρωταγωνιστές του συνεργάτες του Μίκη Θεοδωράκη.
Παράλληλα, γίνεται λόγος και για την -συνηθισμένη στους έχοντες γνώση των μοχλεύσεων και των υπονομεύσεων που έχει υποστεί διαχρονικά ο ελληνικός εθνικιστικός χώρος από την Δεξιά- πολιτική διασύνδεση «παραγόντων» του χώρου προς γνωστά πρόσωπα της συστημικής Δεξιάς, η οποία φωτίζεται με συγκεκριμένα παραδείγματα από την εμπειρία εκείνης της περιόδου.
Το χρονικό διάστημα που συνέβησαν όσα περιγράφονται
εκτάθηκε από τον Ιανουάριο του 2019 μέχρι τις ευρωεκλογές του ίδιου έτους.
Ακούστε το 1ο podcast της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ.: Στον κύκλο των συνεργατών του Μίκη Θεοδωράκη και αντιδράσεις στην Συμφωνία των Πρεσπών
Η αναμονή τελείωσε για
φίλους και αντιπάλους. Το πρώτο ολοκληρωμένο διαδικτυακό podcast της Λέσχης ανέβηκε σε
πλατφόρμες προβολών και μπορείτε πλέον να το ακούσετε. Παρουσιαστές του είναι
οι Αχιλλέας και Σταμάτης. Το θέμα του
πρώτου podcast παρουσιάζει ιδιαίτερο πολιτικό ενδιαφέρον
και αποτελεί την εκπλήρωση μιας υπόσχεσης του Σταμάτη προς τους αναγνώστες του
ιστολογίου.
Πρόκειται για μια αναδρομή
στα όσα συνέβησαν την περίοδο που συνομολογήθηκε και κυρώθηκε, τελικά, η
Συμφωνία των Πρεσπών. Η ανάλυση των δυο ομιλητών εστιάζει στο κεντρικό πολιτικό
σκηνικό της χώρας, καθώς και στα όσα έλαβαν χώρα στον εθνικιστικό χώρο, στο πολιτικό
περιβάλλον της Δεξιάς και σε κύκλους της λεγόμενης πατριωτικής Αριστεράς, που
πρωταγωνίστησαν εκείνη την περίοδο στις αντιδράσεις κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Ο Σταμάτης ξετυλίγει το
κουβάρι των αναμνήσεων και μιλά, για πρώτη φορά, για το πώς βρέθηκε ανάμεσα
στους ανθρώπους που συγκροτούσαν τον κύκλο των πολιτικών συνεργατών του Μίκη
Θεοδωράκη, φέρνοντας την Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ. στο οργανωτικό επίκεντρο των μεγάλων
Συλλαλητηρίων διαμαρτυρίας για την Συμφωνία των Πρεσπών που διοργανώθηκαν
εκείνη την περίοδο.
Λόγω της μεγάλης
διάρκειας η εκπομπή διαιρέθηκε σε δυο μέρη. Ακούστε το πρώτο εξ αυτών και
προσεχώς θα ακολουθήσει η ανάρτηση του δεύτερου.
Κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο των εκδόσεων Κλέος
Κάρολος Μπωντλαίρ- Sun Knight- Σταμάτης Μαμούτος: Η Ηθική του Παιχνιδιού ενάντια στον κόσμο της νεωτερικότητας
Το νέο βιβλίο των εκδόσεών μας μόλις κυκλοφόρησε. Και
είναι δύσκολο να το κατατάξει κανείς στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Ξεκινά με μια
σύνοψη των πολιτικών κι αισθητικών αντιλήψεων του Μπωντλαίρ. Ο Μπωντλαίρ ήταν
ένας αντιδιαφωτιστής ρομαντικός λογοτέχνης και κριτικός τέχνης, που συνήθως
επικαλούνται κινήματα και πολιτικοί χώροι με τους οποίους τον χώριζε ιδεολογική
άβυσσος. Το εισαγωγικό σημείωμα, έχοντας ως επίκεντρο την ιδέα του Μπωντλαίρ
για την σημασία της αέναης παιδικότητας και της φαντασίας στην ρομαντική οπτική
επί των πραγμάτων, αποτελεί μια απόπειρα να θυμηθούμε ποιες ήταν οι κεντρικές
ιδέες της πολιτικής σκέψης και της αισθητικής του Γάλλου λογοτέχνη, ώστε να
επαναξιολογηθεί ως διανοητής από τους αναγνώστες που ενδιαφέρονται σήμερα να
κατανοήσουν τον Ρομαντισμό ως φαινόμενο της ευρωπαϊκής ιστορίας των ιδεών.
Μετά το εισαγωγικό κείμενο του Σταμάτη Μαμούτου
ακολουθεί το δοκίμιο του Μπωντλαίρ, που φέρει τον τίτλο Η Ηθική του
Παιχνιδιού. Σε αυτό το δοκίμιο ο Μπωντλαίρ παρουσίασε την αισθητική και
διανοητική σημασία του παιδικού παιχνιδιού υπό το πρίσμα της ρομαντικής του
κοσμοθεωρίας. Την μετάφραση και την επιμέλεια του κειμένου έχει αναλάβει η Εύα
Παναγιωτοπούλου.
Ακολουθούν έξι επεξεργασμένα κείμενα του γνωστού
στους ακροατές της heavy metal
μουσικής -και παλαιότερα διευθυντή σύνταξης του ελληνικού Metal Hammer-
συγγραφέα, που αρθρογραφεί εδώ και χρόνια με το ψευδώνυμο Sun Knight.
Εξίσου δύσκολο είναι να κατηγοριοποιηθούν και τα κείμενα του Sun Knight. Θα
μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι αποτελούν δοκίμια. Γιατί έχουν στοιχεία του
δοκιμιακού λόγου. Όμως, είναι πολύ σύντομα. Κι, επιπλέον, διαθέτουν έναν
λογοτεχνικό παλμό που αποπνέει εκείνο το γνώρισμα το οποίο οι ρομαντικοί
αποκαλούν «ποίηση», χωρίς απαραίτητα να εννοούν το λογοτεχνικό είδος ως φόρμα.
Ας αρκεστούμε, λοιπόν, στο συμπέρασμα ότι τα κείμενα του Χάρη (Sun Κnight), που φιλοξενούνται σε αυτό το βιβλίο, αποτελούν καλογραμμένα άρθρα ενός συγγραφέα εντυπωσιακά ικανού να γράφει ως «ρομαντικός». Και ας έχουμε κατά νου ότι είναι
η πρώτη φορά που κείμενα του Χάρη δημοσιεύονται όχι σε περιοδικό αλλά σε
βιβλίο.
Τέλος η νέα μας κυκλοφορία ολοκληρώνεται με τέσσερα
διηγήματα φανταστικής λογοτεχνίας, τα οποία έγραψε πριν λίγα χρόνια ο Σταμάτης.
Τι είναι αυτό που συνδέει τα τρία μέρη του βιβλίου; Το δοκίμιο του Μπωντλαίρ, τα άρθρα του Sun Knight και τα διηγήματα του Σταμάτη, έχουν ένα κοινό θέμα. Τα παιχνίδια των μικρών και μεγάλων παιδιών, ιδωμένα μέσα από το ερμηνευτικό πρίσμα της ρομαντικής κοσμοαντίληψης. Ευχόμαστε να το απολαύσετε.
Περιεχόμενα:
-Ο ρομαντικός Κάρολος Μπωντλαίρ, του Σταμάτη Μαμούτου
-Η ηθική του παιχνιδιού, Κάρολος Μπωντλαίρ (μετάφραση
Εύα Παναγιωτοπούλου)
-Έξι μικρά κείμενα για παλιά παιχνίδια, του Sun
Knight
Το μυστικό δωμάτιο
Table Soccer
Submarino
Lost
Plastic
Knights
The Evzones
NO. 196
Space Patrol
-Τέσσερα διηγήματα φαντασίας με θέμα τα παιχνίδια,
του Σταμάτη Μαμούτου
Κάστρα
και πολιορκητές
Κένταυρος
Στον θόλο
Τέσσερα παιχνίδια
Μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο Η Ηθική του Παιχνιδιού ενάντια στον κόσμο της νεωτερικότητας, στα παρακάτω σημεία διανομής.
Αθήνα
Βιβλιοπωλεία
Πολιτεία (Ασκληπιού1-3) (υπόγειο, στο ράφι της
κλασικής λογοτεχνίας)
Πρωτοπορία (Γραβιάς 3) (υπόγειο, στο ράφι της
λογοτεχνίας του φανταστικού)
Comiconshop (Σόλωνος 128)
Περίπτερα διανομής τύπου
Πανεπιστημίου 39, απέναντι από την Εθνική Βιβλιοθήκη και μπροστά από την στοά Νικολούδη
Δισκοπωλεία
Δισκοπωλείο Metalera (Εμ. Μπενάκη 22)
Θεσσαλονίκη
Πρωτοπορία (Λεωφ. Νίκης 3)
Πάτρα
Πρωτοπορία (Γεροκωστοπούλου 31)
