Ιστολόγιο γνώμης και πληροφόρησης – του Θεόδωρου Χ. Ντρίνια

Τι κόμματα χρειάζεται η κοινωνία;

Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε στην εβδομαδιαία οικονομική εφημερίδα της Πάτρας «Σύμβουλος Επιχειρήσεων» στο φύλλο της 5ης Ιουλίου, μαζί με κείμενα άλλων 19 προσώπων από την τοπική κοινωνία, που όλοι απάντησαν στο ερώτημα της εφημερίδας «Τι κόμματα χρειάζεται η κοινωνία σε περίοδο ριζικών αλλαγών;». Το αφιέρωμα βρίσκεται ΕΔΩ.

***

Σε όλη τη διάρκεια της πρόσφατης παγκοσμιοποιητικής περιόδου, και εξαιτίας αυτής, η αντιπροσωπευτική δημοκρατία χάνει την όποια αίγλη είχε, πρωτίστως στις περιοχές που την γέννησαν και την ανέδειξαν σε κυρίαρχη μορφή οργάνωσης του πολιτικού συστήματος. Οι δομικές αλλαγές που συντελούνται συνίστανται κυρίως στη μεταλλαγή που υφίσταται η βασική μορφή πολιτικής οργάνωσης που είναι το κόμμα. Στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία, το κόμμα επιτελεί δύο λειτουργίες, μια αντιπροσωπευτική και μια εκτελεστική. Με την πρώτη, λειτουργεί σαν ενδιάμεσος ανάμεσα στις μάζες των πολιτών και το πολιτικό σύστημα, αντιπροσωπεύοντάς τες στις δομές του τελευταίου. Με τη δεύτερη, στελεχώνει τον κυβερνητικό/κρατικό μηχανισμό. Η παγίωση στις περισσότερες δυτικές χώρες μιας συνθήκης δικομματικής κυβερνητικής εναλλαγής (ή εναλλαγής λίγο πολύ γνωστών συνασπισμών κομμάτων) έχει οδηγήσει στην υπερτροφία της εκτελεστικής/κυβερνητικής λειτουργίας των κομμάτων, σε βάρος της αντιπροσωπευτικής. Είναι μια οργανωτική εκδοχή που ιδιαίτερα επιτυχημένα έχει αποδοθεί με τον όρο «κόμμα-καρτέλ» και έχει οδηγήσει, μεταξύ άλλων, στην επαγγελματοποίηση και κρατικοποίηση της κομματικών στελεχών και τη σταδιακή ιδεολογικοπολιτική σύγκλιση των κομμάτων εξουσίας. Η αποξένωση των κομμάτων από την κοινωνική τους βάση, την οποία υποτίθεται αντιπροσωπεύουν, εντάθηκε σε όλη την περίοδο της παγκοσμιοποίησης, καθώς στο εθνικό επίπεδο λήψης των αποφάσεων προστέθηκε ένα διεθνές και ένα υπερεθνικό επίπεδο που υπερκαθορίζουν το εθνικό και δεν υπόκεινται στον άμεσο εκλογικό έλεγχο των πολιτών κάθε χώρας. Με άλλα λόγια, παρατηρείται απομάκρυνση από τη βασική αρχή της αποδοχής ή απόρριψης μιας πολιτικής, που είναι εκείνη της ετυμηγορίας της πλειοψηφίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία λαμβάνει αποφάσεις, μέσω ενός κονκλαβίου γραφειοκρατών και ηγετών, που δεσμεύουν τις εθνικές πολιτικές σε κρίσιμους τομείς της οικονομικής και κοινωνικής ζωής και δεν υπόκεινται σε καμία εκλογική νομιμοποίηση.

Παρόμοια απώλεια του έσχατου μέσου ελέγχου και αξιολόγησης που έχει η πλειοψηφία των πολιτών σε μια χώρα, δηλαδή του ειδικού βάρους της ψήφου, επισυμβαίνει και με την ολοένα αυξανόμενη επιρροή στη λήψη των συλλογικά δεσμευτικών αποφάσεων (πολιτική) διάφορων καινοφανών μορφών πολιτικής παρέμβασης, όπως τα λόμπυ, οι ομάδες πίεσης, τα κοινωνικά κινήματα, οι ανεξάρτητες αρχές, οι οποίες έμμεσα ή άμεσα ελέγχουν ή νομοθετούν μακριά από την εκλογική λογοδοσία.

Με αυτά και με τα άλλα, στη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών δημιουργείται βάσιμα η άποψη ότι η πολιτική του παρασκηνίου έχει επικρατήσει της πολιτικής του προσκηνίου. Τέλος, αν τα κόμματα χάνουν σταδιακά τους δεσμούς αντιπροσώπευσης με την εκλογική τους βάση, επιπρόσθετα διαρρηγνύουν τους δεσμούς τους και με τα οργανωμένα μέλη τους. Αυτό οφείλεται στην αύξουσα επικοινωνιοποίηση της σύγχρονης πολιτικής, ως αποτέλεσμα της μεγάλης επιρροής των ΜΜΕ, ιδιαίτερα των ηλεκτρονικών και εσχάτως, του καθοριστικού ρόλου που παίζουν το διαδίκτυο και τα κοινωνικά δίκτυα. Για τις ηγεσίες των κομμάτων, οι επικοινωνιολόγοι και οι μηχανικοί δημιουργίας αλγορίθμων επιρροής στα κοινωνικά δίκτυα έχουν πια μεγαλύτερη αξία από τους παραδοσιακούς κομματικούς «αγωνιστές». Μέσα από τα Μέσα και τα Δίκτυα μπορούν και επικοινωνούν απευθείας με τις μάζες των πολιτών, χωρίς να έχουν ανάγκη τον κομματικό μηχανισμό. Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι η φθίνουσα πορεία στράτευσης και συμμετοχής των πολιτών στα κόμματα και η σταδιακή απομάκρυνσή τους από την επίσημη πολιτική ζωή.

Συνοψίζοντας, θεωρώ ότι αν δεν αποκατασταθεί η ισορροπία ανάμεσα στην αντιπροσωπευτική και εκτελεστική διάσταση των κομμάτων, τότε φαινόμενα όπως η μονιμοποίηση της αποχής από την εκλογική δικαιοδοσία και η επικράτηση βοναπαρτιστικών κομματικών σχηματισμών («εγώ και ο λαός μου», κατά το μοδάτο σχήμα της τραμπικής Δεξιάς και Αριστεράς) θα οδηγήσει σε παρακμή και ανυποληψία την αντιπροσωπευτική δημοκρατία με πιθανά ολέθριες συνέπειες για τις κοινωνίες μας.

Ο Θεόδωρος Ντρίνιας γεννήθηκε στο Αίγιο και ζει μόνιμα στην Πάτρα. Είναι Μηχανολόγος Μηχανικός με Διδακτορικό στην Οργάνωση & Διοίκηση Επιχειρήσεων. Εργάζεται σε μεγάλο αστικό συνεταιρισμό της περιοχής και είναι μέλος ΣΕΠ στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Διατέλεσε δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Πατρέων, ως επικεφαλής της παράταξης «Κοινοτικόν», την περίοδο 2014-2023.

Ο μονόδρομος της «Ενωμένης Κεντροαριστεράς»

Τα μηνύματα από τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών είναι αρκετά. Κατ’ αρχάς, η μεγέθυνση της αποχής σε όλες τις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις δείχνει τη βαριά βλάβη που προκάλεσε στη νομιμοποίηση του πολιτικού συστήματος η περίοδος των Μνημονίων, και κυρίως η περίοδος 2015-19. Για ένα μεγάλο μέρος των πολιτών, το πολιτικό σύστημα, σε όλες του τις κομματικές εκδοχές, είναι ανίκανο να αναμετρηθεί με τα κορυφαία προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα. Είναι παρωχημένο, αναξιόπιστο και αδιάφορο για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες των πράξεων ή των παραλείψεων του. Μια κλειστή, και εν πολλοίς ανίκανη, ελίτ με μοναδικό γνώμονα τη διαρκή αναπαραγωγή της, δηλαδή. Αν η συνθήκη της «αποχής» των πολιτών εγκαθιδρυθεί και μακροημερεύσει, τότε οι συνέπειες για τη σταθερότητα του πολιτικού συστήματος, αλλά και της χώρας, σε μια κρίσιμη περίοδο, όπου όλα τα προβλήματα, εσωτερικά και διεθνή, δείχνουν να οξύνονται, θα είναι βαριές. Θα ασχοληθούμε με αυτό το ζήτημα, όμως, σε μελλοντικό, πιο αναλυτικό, σημείωμα.

Συνεχίστε την ανάγνωση του

(Правд-)in.gr: Η «αλήθεια» των Ελλήνων εφοπλιστών;

«To σχέδιο που ψελλίζει ο Αμερικανός στρατηγός σύμβουλος στον Ζελένσκι «μυρίζει» φιάσκο Βιετνάμ»,

«Οι Ρώσοι έκαναν εισβολή, αλλά ο Ζελένσκι ετοίμαζε επίσης έναν εφιάλτη»,

«Ακόμα και ο εισβολέας στο Ιράκ Κόλιν Πάουελ δεν θα έμπλεκε στην Ουκρανία»,

«Από το «Στρατηγέ τα νεύρα σας είναι χάλια» του Χίτλερ, στον «χασάπη» αρχιστράτηγο του Ζελένσκι».

Οι τίτλοι των άρθρων είναι ενδεικτικοί της ρωσόφιλης «μαχόμενης» δημοσιογραφίας που μας έχουν συνηθίσει δεκάδες «ενημερωτικές», «πατριωτικές» και «αντι-ιμπεριαλιστικές» ιστοσελίδες, με επιχειρήματα γερά θεμελιωμένα στην κυρίαρχη αφήγηση του Ρωσικού ΥΠΕΞ. Παραδόξως, τα παραπάνω άρθρα δεν θα τα συναντήσει κάποιος στο iskra.gr, αλλά στο συμβατικό in.gr του εφοπλιστή κ. Β. Μαρινάκη, ο οποίος έχει εξαγοράσει τα Μέσα του Ομίλου Λαμπράκη από το 2017 (ενώ πρόσφατα αγόρασε και το σήμα της ιστορικής «Ελευθεροτυπίας»). Και για να μην μένει καμία αμφιβολία ότι δεν οφείλονται σε μια λελογισμένη κριτική στάση απέναντι στη διακυβέρνηση Ζελένσκυ, συμπληρώνονται από άλλα άρθρα με τίτλους που με δυσκολία κρύβουν τη λατρεία για την ισχύ της νεοτσαρικής Ρωσίας του Πούτιν:

«Οι 8 πολύ καλοί λόγοι που ο πρόεδρος Πούτιν και οι στρατηγοί του χαμογελάνε»,

«Καθηγητής του Χάρβαρντ εξηγεί γιατί η ΕΕ δεν μπορεί μόνη να τα βάλει με τη Ρωσία»,

«Πράκτορας της MI6 ο Ναβάλνι; – Τι απαντάει πρώην παρασημοφορημένος αναλυτής της CIA»,

«Ακόμα και ο Αμερικανικός Στρατός ίσως να μην νικούσε τους Ρώσους στην Ουκρανία»,

«Τι συνέβη κ. Μακρόν την τελευταία φορά που το Παρίσι έστειλε στρατό στην Ουκρανία;».

H αντι-Ουκρανική/φιλο-Ρωσική/αντι-Δυτική καμπάνια (δια χειρός του συντάκτη Βαγγέλη Γεωργίου, σχεδόν αποκλειστικά) δεν ενορχηστρώθηκε από την αρχή της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, όπως συνέβη με τα άλλα Μέσα της ρωσικής επιρροής στην Ελλάδα. Φαίνεται να ξεκινάει αιφνιδιαστικά το Δεκέμβρη του 2023 με ένα μπαράζ που ξεπερνάει τα 25 άρθρα μέχρι σήμερα, όλα του επιπέδου και της στόχευσης που προαναφέραμε. Είναι ξεκάθαρο, λοιπόν, ότι κάτι μεσολάβησε για αυτή την επιθετική στροφή. Εξάλλου, ο Μαρινάκης δεν μπορεί να υπαχθεί στη χορεία εκείνων που ζούνε από το αντίδωρο της «ρωσικής επιρροής» (sic) στην Ελλάδα, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η οικονομική του επιφάνεια, οι πολυδαίδαλες επιχειρηματικές του δραστηριότητες, το διεθνές ειδικό του βάρος, η συμμετοχή εταιρειών του στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, τού προσφέρουν την ιστορικά κατακτημένη σχετική αυτονομία των Ελλήνων εφοπλιστών, οι οποίοι δεν συνηθίζουν να είναι φερέφωνα ή «μπροστινοί», όπως τόσοι άλλοι επιχειρηματίες στη χώρα μας και ειδικά οι νεόκοποι κάθε φορά. Επιπρόσθετα, το όλο μοτίβο της επίθεσης απαντάται και άλλοτε: πριν και μετά τις εκλογές του 2019, όταν τα Μέσα του Ομίλου στοχοποίησαν το ΣΥΡΙΖΑ (τόσο ως κυβέρνηση όσο και ως αντιπολίτευση) και τον Α. Τσίπρα προσωπικά, και πρόσφατα, πριν και μετά τις εκλογές του 2023, όπου στο στόχαστρο έχει μπει για τα καλά η κυβέρνηση Μητσοτάκη (όχι τόσο στα έντυπα, όσο στο in.gr, στο οποίο ειδικό ρόλο φαίνεται να έχουν αναλάβει πρώην αριστεριστές).

Συνεχίστε την ανάγνωση του

Ο Κύριος Αθήναι

Ο Κύριος Αθήναι

Λεωνίδας Χρηστάκης

Εκδόσεις Opportuna

Επιμέλεια: Nίκος Παπαχριστόπουλος

Πρόλογος: Τέος Ρόμβος, Μαρία Κοτζαμάνη, Nίκος Παπαχριστόπουλος

Εξώφυλλο: Κωνσταντίνος Καταγάς, σε ένα σκίτσο της Χριστίνας Χατζοπούλου

Ο Λεωνίδας Χρηστάκης (1928-2009) αποτελεί μια εμβληματική μορφή της μεταπολεμικής καλλιτεχνικής και εκδοτικής ζωής της χώρας. Εικαστικός καλλιτέχνης, γκαλερίστας, γραφίστας, επιμελητής εκδόσεων, εκδότης, ποιητής, ηθοποιός, μουσικός και, κυρίως, ένας ακαταπόνητος γραφιάς. Στο ενεργητικό του είχε δεκάδες εκδόσεις βιβλίων, περιοδικών, φυλλαδίων και κάθε μορφής εντύπου. Ιδιαίτερα οι περιοδικές του εκδόσεις -«Κούρος» (1959-1961 & 1971-1975), «Panderma» (1972-1974 & 1993-1994 και «Ιδεοδρόμιο» (1978-2004), για να αναφέρουμε τις πιο γνωστές- απετέλεσαν σημεία αναφοράς κατά περιόδους, με παρουσιάσεις πρωτοποριακών θεμάτων, αφιερώματα σε νέους εικαστικούς και λογοτέχνες, ιδιαίτερη αισθητική και τρόπο γραψίματος και συνεργασίες με δεκάδες «αγνώστους» που συχνά μετά το ΄70, δημιούργησαν το, κατά τον ίδιο, νέο «κατεστημένο της τέχνης». Ο Λεωνίδας Χρηστάκης, ή όπως ειρωνικά αυτοαποκαλείτο, Λεό Κρήστ, ήταν ένας ταλαντούχος σίφουνας, διορατικός και πρωτοπόρος (αλλά και εγωπαθής, εριστικός και δηλητηριώδης) που η δράση του διέτρεξε σχεδόν τις πρώτες τέσσερις μεταπολεμικές δεκαετίες. Σκάρωσε και παθιάστηκε με εκατοντάδες πρότζεκτ τα οποία χωρίς δισταγμό μετά παρατούσε. Αναρχικός εκ φύσεως, είχε βασική του έγνοια να «μην ενσωματωθεί», να μην αποκτήσει κάποια μόνιμη ιδιότητα (καλλιτεχνική ή μη) και ταυτότητα (αντιπαθούσε ορολογίες κατάταξης όπως «γενιά» ή «underground»), συμπεριλαμβανομένης της μόνιμης κατοικίας, αφού σε 30 χρόνια άλλαξε 26 σπίτια. Ως «λυσσασμένος αφρός» (κατά το Μίνω Αργυράκη) άγγιξε και κινητοποίησε εκατοντάδες νέους και μετά χώρισε τα τσανάκια του με τους περισσότερους, κακολογώντας τους όταν έκρινε ο ίδιος ότι «βολεύονται». Γνώρισε και έκανε παρέα με εκατοντάδες «επώνυμους» της τέχνης, Έλληνες και ξένους, αλλά και της αθηναϊκής κοινωνίας του ’50 και του ’60. Βέρος κοσμοπολίτης που σουλατσάρισε όλη την Ευρώπη, από τη Σουηδία και την Ισλανδία έως τη Γερμανία (και κυρίως) τη Γαλλία, με τη βαθιά επιθυμία να συναντάει στα ελληνικά νησιά ξένους και να μιλάει για τα πάντα μαζί τους, αλλά ταυτόχρονα και βέρος Έλληνας και Αθηναίος που η ζωή του και η δράση του είναι αδιανόητη έξω από το τρίγωνο Κολωνάκι, Σύνταγμα, Εξάρχεια (μετά το ’70). Όντας εχθρός κάθε «κατεστημένου», όπως το όριζε ο ίδιος, -καλλιτεχνικού, λογοτεχνικού, δημοσιογραφικού, εκδοτικού, πολιτικού, συντηρητικού ή επαναστατικού- δεν γλίτωσαν από τα φαρμακερά του βέλη οι αστοί, οι δεξιοί, οι κεντρώοι, τα κόμματα της Αριστεράς, οι «εξεγερμένοι νέοι» και οι «αναρχομπαμπάδες» (ασχέτως αν μετά το ’80 αναγκάστηκε να «αναρχοποιηθεί», ως αποτέλεσμα των κρατικών διώξεων αλλά και της οριστικής «υγειονομικής ζώνης» που έστησαν σε βάρος του οι παλαιοί του γνώριμοι λογοτέχνες, εξαιτίας των αποκαλύψεών του για τις υποτροφίες του ιδρύματος Φόρντ μεσούσης της δικτατορίας –«ιδεολογικά τοποθετημένος στην αναρχική όχθη εκ περιστάσεως», όπως παραδεχόταν και ο ίδιος).

Το βιβλίο «Ο Κύριος Αθήναι» κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1992 από τις εκδόσεις Δελφίνι. Για πολλά χρόνια έμεινε εξαντλημένο και επανεκδόθηκε το 2023 από τις εκδόσεις Opportuna. Πρόκειται για ένα αυτοβιογραφικό έργο, στο οποίο ο Χρηστάκης αναφέρεται σε (αναρίθμητα) πρόσωπα, καταστάσεις και γεγονότα, με τα οποία ενεπλάκη με τον ένα ή άλλο τρόπο, και σημάδεψαν τη μνήμη του και τη ζωή του μέσα σε 40 χρόνια συνεχούς δράσης. Στον πυρήνα της αφήγησης βρίσκεται κυρίως ο καλλιτεχνικός, λογοτεχνικός και εκδοτικός χώρος, με έντονη την παρουσία κάθε φορά του κοινωνικού, οικονομικού και κυρίως πολιτικού πλαισίου της κάθε εποχής. Τα κεφάλαια δεν έχουν τίτλους, ούτε κάποιο χρονολογικό ή θεματικό ειρμό και ακολουθούν τη γνώριμη από τα περιοδικά του χαοτική/συνειρμική εκδίπλωση της σκέψης του. Είναι, όμως, απολαυστικά γραμμένα, καθώς ο «προχειρογράφος», όπως τον κατηγορούσαν, Λεό Κρήστ γράφει σε ωραία ελληνικά με την ιδιότυπη τάση του για λεξιπλασία, βιτριολικό χιούμορ και βαριά ειρωνεία. Εν τέλει, τα κείμενα αυτά δημιουργούν μια ενιαία αφήγηση, η οποία αναδίδει το άρωμα μιας ολόκληρης εποχής, εν πολλοίς άγνωστης σε νεώτερους και μη-εμπλεκομένους, με τα πάθη, τις φιλοδοξίες, το έργο, τις μικρές ή μεγάλες ιστορίες εκατοντάδων ανθρώπων που ο Λεό συνάντησε και τις αποτυπώνει γράφοντας ως να παίρνει συνέντευξη από το …Λεό Κρήστ.

Συνεχίστε την ανάγνωση του

Αριθμολογίες Ι

Επιμέλεια στήλης: Θεόδωρος Ντρίνιας

Πτώση μεγεθών για τον κλάδο της Ένδυσης-Κλωστοϋφαντουργίας στην Ελλάδα στο 10μηνο του 2023 σε σχέση με το αντίστοιχο του 2022. Ο δείκτης παραγωγής σημείωσε μείωση 10,7% στην ένδυση και 0,5% στην κλωστοϋφαντουργία, ενώ οι συνολικές εξαγωγές κατέγραψαν πτώση κατά 18% και διαμορφώθηκαν σε 1,56 δις. Ευρώ. Στις δε εισαγωγές, καταγράφηκε επίσης μείωση κατά 8,5%.

***

Άνοδο κατά 29% κατέγραψαν οι πτωχεύσεις στη Σουηδία το 2023, ευρισκόμενες στο υψηλότερο σημείο από τη δεκαετία του ’90, όταν έσπασε η τότε «φούσκα» των ακινήτων που γονάτισε το τραπεζικό σύστημα της χώρας. Ενδεικτικό είναι ότι ο αριθμός των νεοϊδρυθεισών επιχειρήσεων βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο εδώ και μια δεκαετία, συμπεριλαμβανομένων κλάδων όπως οι κατασκευές και το λιανικό εμπόριο, καθώς και τα ξενοδοχεία και η εστίαση.

***

Το Δεκέμβριο, αυξήθηκε, έπειτα από μια περίοδο μειώσεων, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα, καθώς κινήθηκε στο 3,7% από 2,9% τον Νοέμβριο. Αντίστοιχη τάση παρατηρήθηκε και στην Ευρωζώνη συνολικά, όπου το Δεκέμβριο διαμορφώθηκε στο 2,9% από 2,4% τον Νοέμβριο. Μια μεγάλη και ανησυχητική διαφορά, όμως, βρίσκεται στο γεγονός ότι στην Ελλάδα αυξήθηκε ο δομικός πληθωρισμός (δηλαδή όλα τα είδη και υπηρεσίες πλην τροφίμων, ποτών, καπνικών και ενέργειας) από 2,8% το Νοέμβριο σε 3,3% το Δεκέμβριο, ενώ, αντίθετα, στην Ευρωζώνη, ο δομικός πληθωρισμός συνέχισε να μειώνεται και έφτασε στο 3,4% το Δεκέμβριο από 3,6% τον Νοέμβριο.

***

Η Ελλάδα φέρεται να ξόδεψε για αμυντικές δαπάνες περί τα 8,1 δισ. δολάρια το 2022. Αυτό αντιστοιχεί σε αύξηση 0,6% σε σχέση με το 2021, δεσμεύοντας το 3,7% του ΑΕΠ της, αποτελώντας το 0,4% των παγκόσμιων αμυντικών δαπανών, και σε αύξηση 69% σε σχέση με το 2013, όταν οι αμυντικές δαπάνες δέσμευαν το 2,4% του ΑΕΠ. Αντίστοιχα η Τουρκία δαπάνησε 10,6 δισ. δολάρια το 2022. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε μείωση 26% σε σχέση με το 2021, δεσμεύοντας το 1,2% του ΑΕΠ της, αποτελώντας το 0,5% των παγκόσμιων αμυντικών δαπανών, και σε αύξηση 15% σε σχέση με το 2013, όταν οι αμυντικές δαπάνες δέσμευαν το 1,9% του ΑΕΠ.

***

Ενδεικτικά του κέντρου βάρους που έχει λάβει η θερινή εποχική απασχόληση είναι τα πρόσφατα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη» για το μηνιαίο ισοζύγιο (προσλήψεις-απολύσεις) των θέσεων εργασίας. Τον Οκτώβριο χάθηκαν 131.496 θέσεις εργασίας (αρνητικό ισοζύγιο) και το Νοέμβριο χάθηκαν επιπλέον 82.463 θέσεις. Μέσα σε δύο μήνες χάθηκαν 213.949 θέσεις εργασίας, η χειρότερη επίδοση από το 2001. Όπως ήταν αναμενόμενο, «πρωταθλητές» στην απώλεια θέσεων εργασίας το Νοέμβριο σε επίπεδο κλάδων ήταν τα καταλύματα (-56.659 θέσεις εργασίας), οι υπηρεσίες εστίασης (-17.679 θέσεις εργασίας) και τα ταξιδιωτικά πρακτορεία (-3.532 θέσεις). Βέβαια, σε επίπεδο 11μήνου το θετικό πρόσημο διατηρείται με 98.153 επιπλέον θέσεις εργασίας, όταν το αντίστοιχο διάστημα του 2022 είχαν δημιουργηθεί 63.980 θέσεις.

***

Οι καταθέσεις πελατών ξεπέρασαν στις ελληνικές τράπεζες στο τρίτο τρίμηνο του 2023 τα 206 δισ. ευρώ. Την ίδια περίοδο, τα δάνεια που οι τράπεζες έχουν χορηγήσει ανέρχονται σε μόλις 123,3 δισ. ευρώ, δηλαδή διαμορφώνεται ένας συντελεστής δανείων προς καταθέσεις 0,5924 (59,24%), όταν στις χώρες της ευρωζώνης ο αντίστοιχος συντελεστής είναι 104%. Σε απλά μαθηματικά, αν οι ελληνικές τράπεζες προσέγγιζαν το μέσο ευρωπαϊκό δείκτη, επιπλέον 80 δισ. ευρώ θα είχαν πέσει στην ελληνική οικονομία, με δυνατότητα μάλιστα να πέσουν στοχευμένα σε παραγωγικές δραστηριότητες και όχι στην κατανάλωση και στις πιστωτικές κάρτες όπως πριν το 2010.

***

Πρωταθλήτρια στο παγκόσμιο ηλεκτρονικό εμπόριο η Ασία το 2022 με έσοδα που άγγιξαν τα 1,7 τρισ. δολάρια (εκ των οποίων τα 1,2 τρισ. στην Κίνα). Ακολουθούν η Αμερικανική ήπειρος με 1 τρισ., η Ευρώπη με 0,6 τρισ. και έσχατες η Ωκεανία/Αυστραλία με 40 δισ. και η Αφρική με μόλις 32 δισ.

Πηγή: Άρδην

Κοινότητα Ευθύνης (Verantwortungsgemeinschaft): Το νέο, εξελιγμένο υποκατάστατο γάμου στη Γερμανία

Ενώ στη χώρα μας κορυφώνεται η αντιπαράθεση για το νομοσχέδιο περί γάμου των ατόμων ιδίου φύλου, το οποίο η κυβέρνηση Μητσοτάκη εισήγαγε προς ψήφιση στη Βουλή, στις χώρες που του έδωσαν την έμπνευση να «εκσυγχρονίσει» και τη δική μας ευρω-βαλκανική απόληξη, η συζήτηση πια έχει ανέβει σε άλλο επίπεδο.

Στη Γερμανία, αυτές τις μέρες, συζητιέται το υπό διαμόρφωση σχέδιο νόμου για τη νομιμοποίηση των Κοινοτήτων Ευθύνης. Στην ουσία, πρόκειται για ένα διευρυμένο σύμφωνο συμβίωσης, με τη διαφορά ότι θα μπορεί να αφορά μια ομάδα ατόμων, από δύο έως έξι (άγνωστο γιατί όχι οκτώ)! Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του εκεί Υπουργείου Δικαιοσύνης, ο νέος θεσμός συμβίωσης θα επιτρέπει «σε δύο ή περισσότερους ενήλικες να αναλάβουν νομική ευθύνη ο ένας για τον άλλον, πέρα από τις σχέσεις αγάπης ή τον γάμο». Το σχέδιο θα νομιμοποιήσει την «ποικιλομορφία του σύγχρονου τρόπου ζωής» και των αντίστοιχων ποικίλων σχέσεων συμβίωσης. Τα συμβαλλόμενα πρόσωπα θα «μπορούν να επιλέγουν μεταξύ σταδίων και ενοτήτων με σαφώς καθορισμένες νομικές συνέπειες», ανάλογα με το επιθυμητό επίπεδο ευθύνης. Για παράδειγμα, την απόφαση περί κηδεμονίας, την άρση της υποχρέωσης εμπιστευτικότητας για τους ιατρούς, την απόφαση για επέμβαση υγείας, ζητήματα κληρονομιάς κλπ.

Το περίεργο είναι ότι ενώ στο κείμενο των βασικών σημείων αναφέρεται ότι προϋπόθεση για τη σύναψη του ομαδικού συμφωνητικού θα πρέπει να είναι η ύπαρξη μιας «πραγματικής προσωπικής σχέσης εγγύτητας», πουθενά δεν ορίζεται η ακριβής φύση αυτής της σχέσης, παρά μόνο ότι δεν θα ελέγχεται από το κράτος! Όπως πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις, τη σκόπιμη θολούρα των χαρακτηριστικών του «καινοτόμου» θεσμού έρχονται να την καλύψουν ωραιοποιημένα παραδείγματα από το Υπουργείο Δικαιοσύνης (π.χ. δύο ηλικιωμένες γυναίκες που ζουν χωρίς σύντροφο ή συγγενείς και αλληλοϋποστηρίζονται) ή από τους υποστηρικτές του σχεδίου νόμου που βρίσκονται σε πληθώρα στον κυβερνητικό συνασπισμό Φιλελεύθερων-Πρασίνων-Σοσιαλδημοκρατών, ο οποίος και το προωθεί προς ψήφιση, (π.χ. στενές φιλίες ζωής μεταξύ ατόμων ή μεταξύ ανήμπορων ατόμων και των φροντιστών τους). Και φυσικά τα πράγματα δεν είναι έτσι όταν εισάγεις ένα θεσμό χωρίς προϋποθέσεις, πέρα από τη «στενή σχέση», και χωρίς δυνατότητα ελέγχου. Ήδη, ο επίτροπος για ζητήματα των Queer της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης, και στέλεχος των Πρασίνων, Sven Lehmann, πανηγυρίζει και θεωρεί ως πραγματική «πρόοδο» για τα queer άτομα το σχέδιο νόμου, καθώς τα βοηθάει να προστατεύσουν νομικά την «επιλεγμένη οικογένειά» τους, αφού «για τις λεσβίες, τους γκέι ή τα τρανς άτομα, είναι συχνά η επιλεγμένη οικογένεια που έχει πάρει τη θέση της οικογένειας καταγωγής λόγω απόρριψης μετά την αποκάλυψη (του προσανατολισμού τους)». Επομένως δεν θα είναι μόνο οι «γριούλες» που προστατεύονται και νομιμοποιούνται, αλλά και εραστές, φίλοι των εραστών, τα υιοθετημένα παιδιά τους που όλοι μαζί θα δίνουν νομική μορφή στην «επιλεγμένη οικογένειά» τους, ζώντας σε μια κοινότητα ευθύνης. Επιπλέον, σύμφωνα με κάποιους πολέμιους του νομοσχεδίου, είναι ακόμα πιο παραδοσιακές «ανάγκες» που έρχεται εμμέσως να καλύψει το νομοσχέδιο. Ως γνωστόν, στη Γερμανία ανθεί η καλυμμένη πολυγαμία στους κόλπους των Μουσουλμάνων μεταναστών (ιδιαίτερα των Αφγανών), με το 40% αυτών των περιπτώσεων να αφορά γάμους με ανήλικες, κατά την UNICEF. Με την επίκληση της «στενής σχέσης» γιατί να μην νομιμοποιείται και αυτή η «πολιτισμική ιδιαιτερότητα»; Φαίνεται ότι για το γερμανικό κράτος, που ακολουθεί κατά γράμμα τις αρχές του Χαμπερμασιανού «συνταγματικού πατριωτισμού», τίποτα δεν μπορεί να μη λυθεί «ορθολογικά», ακόμα και οι πιο ανορθόλογες δοξασίες, οι πιο υβριδικές ερωτικές-φιλικές-οικονομικές (-εκμεταλλευτικές;) σχέσεις της μεταμοντέρνας κοινωνικής σούπας, αρκεί να τους δώσεις ένα όνομα, να επινοήσεις ένα θεσμό και να τις νομιμοποιήσεις.

Ερχόμενος, λοιπόν, να επιβεβαιώσει εμμέσως τους σκεπτικιστές και τους πολέμιους του σχεδίου νόμου, ο εισηγητής του, Υπουργός Δικαιοσύνης και στέλεχος των Φιλελευθέρων, Marco Buschmann, παραδέχτηκε ότι πολλές από τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου θα μπορούσαν να γίνουν (και γίνονται) εύκολα με την υπάρχουσα νομοθεσία διαμέσου ιδιωτικών συμφωνητικών και πληρεξουσίων, απλώς τώρα θα γίνονται ακόμα πιο εύκολα αφού «μπορείς να κάνεις τα πάντα με μια κίνηση στο συμβολαιογράφο» και επιπλέον, και εδώ είναι το «ζουμί», «η κοινότητα ευθύνης έχει συμβολική προστιθέμενη αξία. Όποιος μπαίνει σε αυτήν δίνει σε μια κοινωνική σχέση δομή και θετικό όνομα.»

Αφού, λοιπόν, η πυρηνική οικογένεια στη Δύση διαλύεται υπό το βάρος των αλλαγών στις οικονομικές σχέσεις και τις κυρίαρχες σημασίες του ατομισμού και της καταναλωτικής απόλαυσης της ώριμης νεωτερικότητας, τα μοναχικά άτομα καλούνται να ανασυνθέσουν διευρυμένες «επιλεγμένες οικογένειες», ως κοινότητες γούστου πλέον. Ο κόσμος μας γίνεται θαυμαστός, αλλά καθόλου νέος.

Πηγή: Άρδην

Οι αποκαλυπτικές διεθνείς πιρουέτες του ΚΚΕ

Όχι χωρίς κάποια έκπληξη, διαβάσαμε στο «Ριζοσπάστη» (φύλλο της 16-17 Σεπτέμβρη 2023) κείμενο για τη διάλυση της πολυδιαφημισμένης από το ΚΚΕ Ευρωπαϊκής Κομμουνιστικής Πρωτοβουλίας (ΕΚΠ), στην οποία, αν και συμμετείχαν 31 Κομμουνιστικά Κόμματα από την Ευρώπη, το ειδικό πολιτικό της βάρος στα ευρωπαϊκά πράγματα ήταν μάλλον ασήμαντο. Η έκπληξη δεν βρισκόταν τόσο στο ότι το ΚΚΕ διέλυσε την Πρωτοβουλία, στην οποία το ίδιο είχε επενδύσει το διεθνές του άνοιγμα ώστε να μην μοιάζει ως μια άξια επιστημονικής παρατήρησης ελληνική ιδιοτροπία, όσο στους λόγους που την αιτιολόγησε. Διαβάζουμε, λοιπόν, μεταξύ άλλων, ότι:

Συνεχίστε την ανάγνωση του

Ο κάβος του γάμου/τεκνοθεσίας ομόφυλων ζευγαριών

Όσο και να φαίνεται περίεργο, η πρώτη αληθινή δοκιμασία για την κυβέρνηση Μητσοτάκη θα είναι το νομοσχέδιο για το γάμο και την τεκνοθεσία των ομόφυλων ζευγαριών. Όχι γιατί θα έχει να αντιμετωπίσει τη μείζονα αντιπολίτευση, σε όποιες μορφές και αν αυτή λαμβάνει (ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, Ομάδα των «11»). Εκείνη θα ψηφίζει μαζί της με ενθουσιασμό ή θα την καταγγέλλει για την αργοπορία και τις υπαναχωρήσεις της από το προοδευτικό πεπρωμένο. Ούτε επειδή οι διάφορες κοινοβουλευτικές εκφράσεις της Άκρας και φονταμενταλιστικής Δεξιάς θα της επιτεθούν με μανία. Αυτό είναι αναμενόμενο. Το σοβαρό πρόβλημα για την κυβέρνηση είναι ότι θα έρθει αντιμέτωπη, για πρώτη φορά με τόση ένταση, με ένα μεγάλο κομμάτι της εκλογικής και κοινωνικής της βάσης. Και η αντίθεση αυτή ενδέχεται να αποτυπωθεί σε δονήσεις που θα ταράξουν την ίδια την κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ.

Ο Πρωθυπουργός βρίσκεται μπροστά σε ένα σοβαρό δίλημμα. Από τη μία, οι δεσμεύσεις του ίδιου και της ηγέτιδας ελίτ γύρω του προς το υπερφιλελεύθερο, δικαιωματιστικό τμήμα -ελληνικό και ξένο- των κοινωνικών ελίτ να προωθήσει τη «συμπερίληψη» στα ζητήματα της οικογένειας﮲ ή για να το πούμε με παλαιούς όρους, η δέσμευσή του απέναντι στους φιλελεύθερους εκπροσώπους της τάξης του και των ανώτερων μεσοαστικών στρωμάτων. Από την άλλη, η έντονη αντίδραση των λαϊκών στρωμάτων σε μια σχετικοποίηση του θεσμού του γάμου και κυρίως της απόκτησης παιδιών δια αυτού. Μια αντίδραση που έρχεται μετά από την πρώτη σοβαρή ρήξη μέρους αυτών των στρωμάτων με την κυβερνητική πολιτική την περίοδο της πανδημίας και των εμβολιασμών, και μέσα σε μια τωρινή συγκυρία ακραίας ακρίβειας, ανασφάλειας και υποβάθμισης των θεσμών αναφοράς του απλού πολίτη που είναι η δημόσια παιδεία και η δημόσια υγεία.

Με άλλα λόγια, ο Πρωθυπουργός ετοιμάζεται να εισέλθει σε μια μείζονα μάχη σύγχρονου «πολιτισμικού πολέμου», κατά την οποία, γνωρίζουμε πια καλά από τις ΗΠΑ και αλλού στο Δυτικό κόσμο, μπορεί να συμπυκνωθούν και να αντιπαρατεθούν, με λανθάνοντα τρόπο, σοβαρές κοινωνικές, ταξικές και ιδεολογικές/πολιτισμικές αντιθέσεις. Η κοινοβουλευτική υπερψήφιση του νομοσχεδίου θα είναι το ελάχιστο πρόβλημα που θα έχει να αντιμετωπίσει η κυβερνώσα παράταξη μπροστά στις διεργασίες που θα πυροδοτηθούν στο κοινωνικό σώμα, φανερά και υπόγεια.

Απέναντι σε αυτήν την κατάσταση, ο Πρωθυπουργός και οι συν αυτώ έχουν να επιλέξουν μια γκάμα τακτικών. Η πρώτη είναι να κατατεθεί το νομοσχέδιο για το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, αλλά χωρίς πρόνοια για τεκνοθεσία. Είναι φανερό από τις δημοσκοπήσεις ότι μια τέτοια επιλογή θα βοηθήσει την κυβέρνηση να περάσει αβρόχοις ποσί τον κάβο, με βραχυπρόθεσμες μόνο εκλογικές συνέπειες και μάλλον χωρίς ιδιαίτερες αναταράξεις στην κοινοβουλευτική της ομάδα. Η δεύτερη είναι να κατατεθεί το νομοσχέδιο για γάμο και τεκνοθεσία, αλλά με παραχώρηση δικαιώματος ψήφου κατά συνείδηση για τα μέλη της κοινοβουλευτικής ομάδας της ΝΔ. Η κυβέρνηση θα υποστεί σοβαρότερες εκλογικές συνέπειες και ταυτόχρονα ή μη απαίτηση κομματικής πειθαρχίας μπορεί να εκτοξεύσει τον αριθμό βουλευτών της ΝΔ που θα καταψηφίσουν το νομοσχέδιο, με ό,τι σημαίνει αυτό για το κύρος του πρωθυπουργού και την εσωκομματική του δημοφιλία, που είναι ούτως ή άλλως αμφισβητήσιμη. Τέλος, υπάρχει και η «σκληρή» εκδοχή να κατατεθεί το νομοσχέδιο για γάμο και τεκνοθεσία με απαίτηση κομματικής πειθαρχίας, γεγονός που θα έχει επιπλέον απροσδιόριστες συνέπειες για τη συνοχή της κοινοβουλευτικής ομάδας της ΝΔ.

Όποια και αν είναι η τελική επιλογή, όμως, είναι βέβαιο ότι η προώθηση αυτού του νομοσχεδίου τη δεδομένη στιγμή θα λειτουργήσει για το κυβερνόν κόμμα ως επιπλέον ελκυστής προς τα κεντροαριστερά του, ενώ θα διευρύνει το χάσμα προς τα δεξιά του, το οποίο ήδη καταλαμβάνει το διόλου ευκαταφρόνητο 12% του εκλογικού σώματος. Ο βαθμός μετατόπισης και χάσματος θα εξαρτηθούν από το είδος της επιλογής. Είναι εξίσου βέβαιο ότι τα διαλυτικά φαινόμενα στον τέως χώρο του ΣΥΡΙΖΑ και η καθήλωση του ΠΑΣΟΚ σε μη απειλητικά για τη ΝΔ ποσοστά, βάζουν σε πειρασμό την ηγετική ελίτ της ΝΔ να επιχειρήσουν να καλύψουν ακόμα περισσότερο χώρο που ανήκει στο κέντρο και την κεντροαριστερά. Αυτό θα είναι μακροπρόθεσμα και το μοιραίο λάθος για την κυβερνώσα παράταξη. Και αυτό διότι ό,τι η ΝΔ έχει να πάρει από αυτό το χώρο σε επίπεδο ψηφοφόρων, το πήρε στις πρόσφατες εκλογές. Απομένουν, ίσως, κάποια επώνυμα πρόσωπα του τέως Σημιτικού και ΕΑΡιτικού εκσυγχρονισμού, αλλά σίγουρα όχι μάζες ψηφοφόρων. Η ύπαρξη τριών κοινοβουλευτικών σχηματισμών (ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, Ομάδα των «11») που διαγκωνίζονται για τη νομή του χώρου, προσφέρει επιλογές για όλα τα γούστα των ψηφοφόρων που παραδοσιακά ανήκουν σε αυτή την πολιτική γεωγραφία. Εξάλλου, στους «πολιτισμικούς πολέμους», όταν ξεσπάνε στις φιλελεύθερες δημοκρατίες, γνωρίζουμε και το συνήθη νικητή -τα λεγόμενα λαϊκιστικά κόμματα, της νέας Δεξιάς συνήθως- και το συνήθη χαμένο -τα παραδοσιακά κόμματα διακυβέρνησης της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς.

Αν θα έπρεπε να κάνουμε εικασίες, θα λέγαμε ότι ο Μητσοτάκης δεν θα επιλέξει τελικά το «σκληρό» σενάριο (γάμος-τεκνοθεσία-κομματική πειθαρχία) και ότι θα προχωρήσει χωρίς άλλη καθυστέρηση με την κατάθεση του νομοσχεδίου, ώστε να έχει τρία χρόνια μπροστά του να απαλύνει τις συνέπειες της επιλογής του. Η ξαφνική αντίδραση Βορίδη, Σαμαρά, αλλά και Κατσανιώτη κ.ά., δείχνει ότι προετοιμάζεται μια εκδοχή του «ορθόδοξου» κεντροδεξιού που αντιτίθεται στον «αιρετικό» κεντροδεξιό, μέσα στο ίδιο κόμμα όμως. Με αυτή τη μεθόδευση, και με προίκα την αντίδραση κάποιων στελεχών στο νομοσχέδιο, θα επιχειρηθεί να συμμαζευτεί η κατάσταση στη λαϊκή βάση της ΝΔ την ερχόμενη τριετία, προτείνοντας στους σημερινούς ψηφοφόρους της μια ποικιλία απόψεων στο εσωτερικό της, τώρα που η αξιωματική αντιπολίτευση -και εν γένει η αντιπολίτευση- βολοδέρνει μακριά από την κυβερνησιμότητα. «Κυβέρνηση» και «αντιπολίτευση» θα ενσωματωθούν στο μοναδικό κόμμα που διατηρεί δυναμική και ορίζοντα κυβερνητικής εξουσίας. Και για όσο καιρό θα τα διατηρεί. Και πιθανώς αυτή η τακτική δεν θα αφορά μόνο το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, αλλά και λοιπά σοβαρά ζητήματα (π.χ. ελληνοτουρκικές σχέσεις).

19/12/2023

Πηγή: Huffington Post

Ο (όχι και τόσο) απρόσμενος συμπαραστάτης των σφαγέων της Χαμάς

Δεν μπορεί να γίνει εύκολα κατανοητή η αποτυχία του συνόλου των θεσμών ασφαλείας (στρατός, μυστικές υπηρεσίες, αστυνομία κλπ.) του Ισραήλ στην πρόσφατη αιματηρή καταδρομική επίθεση της Χαμάς με τους εκατοντάδες σφαγιασθέντες Εβραίους και αλλοδαπούς πολίτες, αν δεν τη δούμε μέσα στο φόντο της μεγάλης πολιτικής και κοινωνικής αναταραχής που δίχασε το Ισραήλ από τον Ιανουάριο του 2023. Ούτε θα σχηματίσουμε πλήρη εικόνα, αν δεν βάλουμε στο κάδρο ίσως το πιο επικίνδυνο σήμερα πρόσωπο (και μηχανισμό γύρω από αυτό) για την ασφάλεια και την ενότητα του Ισραήλ, τον ίδιο τον πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Επικεφαλής μιας κυβέρνησης συνασπισμού ακροδεξιών και ρατσιστών, θρησκόληπτων, «ψεκασμένων», και λαϊκιστών τυχοδιωκτών, τίναξε κυριολεκτικά στον αέρα, συνειδητά, την ενότητα της χώρας με την προσπάθεια του για τη δικαστική μεταρρύθμιση που ανακοίνωσε στις αρχές του 2023 ο αγαπημένος του Υπουργός Δικαιοσύνης, Yariv Levin. Η (αντι)μεταρρύθμιση αυτή στοχεύει να στερήσει από το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας τη δυνατότητα να κρίνει ως αντισυνταγματικά νόμους και διατάξεις που ψηφίζει η κυβέρνηση, παραχωρεί στην κυβέρνηση(!) την πλειοψηφία των μελών της επιτροπής που τοποθετεί τους δικαστές, επιτρέπει στη Βουλή να ανατρέπει αποφάσεις των δικαστηρίων(!), ενώ δίνει διευρυμένες αρμοδιότητες στα ραβινικά δικαστήρια να ρυθμίζουν ιδιωτικές και οικογενειακές υποθέσεις(!), κοινώς στοχεύει ξεκάθαρα στο να θολώσει η διάκριση των εξουσιών στα πλαίσια ενός σύγχρονου κράτους, να αρθούν τα περίφημα checks and balances, οι μηχανισμοί που προστατεύουν το δημοκρατικό πολίτευμα από την κατακυριάρχηση της πολιτικής βούλησης επί των υπόλοιπων θεσμών της σύγχρονης κοινωνίας, και να εισαχθούν (προνεωτερικοί) μηχανισμοί θρησκευτικής δικαιοσύνης. Όχι τυχαία, αποκλήθηκε προσπάθεια «αλλαγής καθεστώτος». Βέβαια, πέρα από τις φανερές αιτίες που επικαλείται η κυβέρνηση («να περάσει ξανά η εξουσία στους εκλεγμένους αντιπροσώπους του λαού και όχι σε μια φούχτα διορισμένων ελίτ δικαστικών»[1]), υπάρχει και η όχι λιγότερο φανερή προσπάθεια να προχωρήσουν ανεμπόδιστοι από τον έλεγχο της δικαιοσύνης οι παράνομοι εποικισμοί σε βάρος των Παλαιστινίων και να τους απαγορευτεί η δυνατότητα να αγοράζουν διαμερίσματα και γη στις περιοχές που ακόμα ζουν (π.χ. Γαλιλαία -ο Yariv Levin, με οίηση οπαδού του απαρτχάιντ, κατηγόρησε το Ανώτατο Δικαστήριο ότι επιτρέπει στους Άραβες να αγοράζουν γη σε οικισμούς Εβραίων και ισχυρίστηκε ότι η μεταρρύθμιση θα δώσει τέλος σε αυτήν την «απαράδεκτη» κατάσταση). Παράλληλα, ακόμα και πιο ταπεινά, προσωπικά, κίνητρα φαίνεται να υπάρχουν στο παρασκήνιο, καθώς ο Νετανιάχου είναι υπόδικος για μεγάλη υπόθεση διαφθοράς, ενώ και ο ίδιος ο Υπουργός Δικαιοσύνης έχει κατηγορηθεί ότι συχνά τρωγοπίνει, μαζί με άλλους υπουργούς, σε πάρτυ που οργανώνει διαβόητος αρχι-εγκληματίας και πρώην κατάδικος.

Το Ισραήλ χωρίστηκε στα δύο. Πρωτοφανείς για τη νεώτερη ιστορία του κράτους εκδηλώσεις διαμαρτυρίας και γενικές απεργίες παρέλυσαν τη χώρα, ενώ μεγάλος ήταν και ο φανατισμός των υποστηρικτών της «μεταρρύθμισης». Οι διαδηλώσεις συνεχείς, όπως και οι αντι-διαδηλώσεις, αποκλεισμοί δρόμων και αεροδρομίων, παύση εργασιών πανεπιστημίων και συγκρούσεις με την αστυνομία παρέλυσαν τη χώρα. Τα πράγματα, όμως, στην κυριολεξία ξέφυγαν όταν ο Υπουργός Άμυνας της κυβέρνησης Νετανιάχου, Yoav Gallant, πρώην στρατιωτικός διοικητής και «γεράκι» του Ισραήλ, κάλεσε στις 26 Μαρτίου δημόσια τον πρωθυπουργό να σταματήσει κάθε προσπάθεια ψήφισης της μεταρρύθμισης, θεωρώντας την μια «ξεκάθαρη, άμεση και απτή απειλή για την ασφάλεια του Ισραήλ». Ο Νετανιάχου απάντησε με την άμεση αποπομπή του Υπουργού Άμυνας. Η κίνηση αυτή ήταν η θρυαλλίδα που πυροδότησε μια άνευ προηγουμένου κοινωνική έκρηξη και διαμαρτυρία που έμεινε γνωστή ως «νύχτα του Gallant». Πέρα από την αντιπολίτευση και τους εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές και απεργούς, απόστρατοι στρατηγοί πήραν ανοιχτά το μέρος του Υπουργού Άμυνας και έκαναν έκκληση για «πολιτική ανυπακοή»(!), έφεδροι αρνήθηκαν να παρουσιαστούν για εκπαίδευση, διπλωμάτες παραιτήθηκαν, διαδηλώσεις οργανώθηκαν από την εβραϊκή διασπορά και η κατάσταση έφτασε στο σημείο εκείνο που ανάγκασε τον Πρόεδρο του Ισραήλ, Ισαάκ Χέρτζογκ, να απαιτήσει από τον Νετανιάχου την άμεση διακοπή της διαδικασίας ψήφισης του νόμου από τη Βουλή, όπως και τελικά έγινε, ενώ ο Νετανιάχου δύο εβδομάδες μετά επανέφερε στη θέση του τον Gallant. Φυσικά, δύο μήνες μετά η αναταραχή ξεκίνησε πάλι, καθώς ο Νετανιάχου προσπάθησε μέσα στο καλοκαίρι να φέρει προς ψήφιση κάποια τμήματα της αρχικής μεταρρύθμισης.

Η αποπομπή του Υπουργού Άμυνας ήταν μια στιγμή μόνο στη δηλητηριώδη πολιτική συμπεριφορά του Νετανιάχου και των συμμάχων του. Δεν ήταν μόνο η μισαλλόδοξη πολιτική του απέναντι στους Παλαιστίνιους, η έξαρση των εποικισμών που ακυρώνουν εν τοις πράγμασι τη γεωγραφική δυνατότητα ύπαρξης δύο ξεχωριστών κρατών στο εγγύς μέλλον, αλλά και πλείστες άλλες περιπτώσεις στις οποίες άλλα υποσχόταν στην ηγεσία των ΗΠΑ και άλλα έκανε (ιδιαίτερα προσπαθώντας να σαμποτάρει με δόλιο τρόπο το στρατηγικό σχέδιο των ΗΠΑ για ειρήνευση στη Μέση Ανατολή που στηρίζεται στη σύναψη των περίφημων «Συμφωνιών του Αβραάμ» του Ισραήλ με γειτονικά αραβικά κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας), ή ξεγελούσε τον Πρόεδρο Χέρτζογκ με υποσχέσεις για κρίσιμα ζητήματα εθνικής ενότητας τις οποίες ποτέ δεν τηρούσε. Ή, όταν αρνείτο ακόμα και να συναντήσει την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων για να τον ενημερώσουν για ζητήματα εθνικής ασφάλειας ή όταν κατηγορούσε ευθέως την Γενική Υπηρεσία Ασφαλείας (τη διαβόητη Σιν Μπετ) ότι τον παρακολουθεί (!). Αυτά, και άλλα πολλά, δείχνουν ότι η ανεπάρκεια του κρατικού μηχανισμού ασφαλείας στην πρόσφατη επίθεση της Χαμάς επί Ισραηλινού εδάφους δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, αλλά, εκτός των άλλων, και το αποτέλεσμα μιας σωβινιστικής (απέναντι στους Παλαιστίνιους της Δυτικής Όχθης και τους Άραβες πολίτες του Ισραήλ), λαϊκιστικής και απαξιωτικής για τους κρατικούς θεσμούς, μηδενιστικής για την κρατική αποτελεσματικότητα πολιτικής ενός ακροδεξιού τυχοδιώκτη και των συμμάχων του, στην απελπισμένη τους προσπάθεια να γαντζωθούν στην εξουσία.

Επιβεβαιώνεται για άλλη μια φορά ο κανόνας που δείχνει ότι όταν σε μια σύγχρονη, δυτικού τύπου κοινωνία, στην οποία εξ ορισμού το πολιτικό σύστημα καλείται να λειτουργεί στη βάση της συναίνεσης, της ευρείας αποδοχής από την κοινή γνώμη (νομιμοποίηση) και της στοιχειώδους ανεξαρτησίας των θεσμών διοίκησης από τον τρέχοντα πολιτικό ανταγωνισμό, την εξουσία αναλαμβάνει η «λαϊκή (ακρο)δεξιά», τότε το σύνηθες αποτέλεσμα θα είναι διοικητική παράλυση, απαξίωση των θεσμών, εθνικός διχασμός και στο τέλος μια εθνική καταστροφή. Για τους ακροδεξιούς τυχοδιώκτες πάντα ο εχθρός είναι «εσωτερικός» (όπως και για τους ακροαριστερούς αντιπάλους τους, εξάλλου) και ο πατριωτισμός είναι ο φερετζές για να επιτύχουν τα εμφυλιοπολεμικά τους σχέδια, ώστε να μείνουν, το περισσότερο δυνατό, στην εξουσία (ας θυμηθούμε στα καθ’ ημάς την κατάντια των «υπερπατριωτών» στρατιωτικών της Χούντας με τη στοχοποίηση του Μακάριου, τη διάλυση του στρατεύματος και την καταστροφή εν τέλει της Κύπρου…). Αν παρακολουθήσει κανείς την πολιτική ζωή του Ισραήλ, τα τελευταία λίγα χρόνια, θα διαπιστώσει ότι για τον Νετανιάχου και τους οπαδούς του, οι «εχθροί» ήταν, κατά περίσταση, το Γενικό Επιτελείο Στρατού, η Σιν Μπετ, οι διαδηλωτές, οι δικαστές, οι ομοφυλόφιλοι, οι εκκοσμικευμένοι Εβραίοι που δεν ακολουθούν τη λατρεία του Σαββάτου κ.ο.κ. Η πρόβλεψη του Υπουργού Gallant και του στρατιωτικού επιτελείου το Μάρτη του 2023 ότι έχει εξασθενίσει η αποτρεπτική ικανότητα του Ισραήλ και έχει διαρραγεί η εθνική ενότητα, και ότι η χώρα βαδίζει σε μια μεγάλη καταστροφή στον τομέα της ασφάλειας, και παρά τις συνεχόμενες σχετικές προειδοποιήσεις της Αιγύπτου και των ΗΠΑ, επιβεβαιώθηκε με τραγικό τρόπο 6 μήνες μετά, πάνω στα εκατοντάδες πτώματα αθώων νέων ανθρώπων και παιδιών. Είναι ενδεικτικό, ότι ακόμα και σήμερα, ο ίδιος ο Νετανιάχου δεν έχει ζητήσει ούτε μια συγγνώμη για την αβελτηρία της αλαζονικής διακυβέρνησής του.

Τώρα πια, με το εβραϊκό έθνος σε σοκ και δικαίως εξοργισμένο με τους τζιχαντιστές σφαγείς της Χαμάς, με το 90% της κοινής γνώμης να θεωρεί υπεύθυνη την κυβερνητική ανεπάρκεια για την καταστροφή και τη δημοτικότητα του Νετανιάχου να βρίσκεται στο ναδίρ, το μπλοκ εξουσίας που τον στηρίζει, δεν έχει άλλη δυνατότητα να σώσει το πολιτικό του τομάρι από την αιματηρή φυγή προς τα εμπρός, χωρίς όμως ορατό σχέδιο για το μετά της πολεμικής εισβολής στη Γάζα, η οποία αναμένεται να «ανταποδώσει» εις το πολλαπλάσιο τη σφαγή που προηγήθηκε στα γειτονικά κιμπούτς του Ισραήλ.

Φαίνεται, τελικά, ότι οι Χαμάς χρειάζονται τους Νετανιάχου για να προωθήσουν τον ισλαμοφασισμό τους και οι Νετανιάχου χρειάζονται τις Χαμάς ως ύστατη ελπίδα πολιτικής επιβίωσής τους, και … γαῖα πυρί μιχθήτω.

Θεόδωρος Ντρίνιας

Πάτρα, Οκτώβρης 2023

[1] Αν σας θυμίζει η λαϊκιστική αιτιολόγηση ολίγον από Πολάκη, δεν έχετε άδικο.

Προηγμένες τεχνολογίες και επιπτώσεις στην απασχόληση

Ο Νταρόν Ατσέμογλου (Daron Acemoglu) είναι Αμερικάνος καθηγητής Οικονομικών στο ΜΙΤ. Στο ελληνικό κοινό είναι πιο γνωστός για το βιβλίο που έγραψε με τον Τζέιμς Ρόμπινσον (James A. Robinson), «Γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη» (εκδ. Λιβάνης, 2013).

Ο Ατσέμογλου, όμως, και η ερευνητική του ομάδα, ασχολούνται συστηματικά τα τελευταία χρόνια με τη μελέτη της εισαγωγής των προηγμένων τεχνολογιών στην παραγωγή και τις επιπτώσεις της στην ανθρώπινη εργασία. Στον όρο προηγμένες τεχνολογίες περιλαμβάνονται η εξελιγμένη ρομποτική, η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ), οι συσκευές ειδικού σκοπού, το εξειδικευμένο λογισμικό, το υπολογιστικό νέφος (cloud computing) κλπ.

Σε πρόσφατες δημοσιεύσεις του ιδίου και της ομάδας του θα συναντήσουμε μερικά πολύ ενδιαφέροντα ευρήματα από τη μελέτη της εισαγωγής αυτών των τεχνολογιών στην αμερικανική βιομηχανία τα τελευταία λίγα χρόνια. Ως πιο σημαντικά θα παραθέσουμε τα παρακάτω:

Το ποσοστό των εταιρειών που υιοθετεί τις εξελιγμένες νέες τεχνολογίες παραμένει χαμηλό για την ΤΝ και τη ρομποτική (3,2% και 2% των επιχειρήσεων, αντίστοιχα), ενώ αυξάνεται στο 19,6% για μηχανές και εργαλεία ειδικού σκοπού και 40,2% για το εξειδικευμένο λογισμικό, αντίστοιχα.
Η εισαγωγή των συγκεκριμένων τεχνολογιών αφορά κατά κύριο λόγο στις μεγάλες επιχειρήσεις.
Οι επιχειρήσεις στις οποίες εισάγονται οι εξελιγμένες τεχνολογίες ήταν εξαρχής μεγάλες και με υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από εκείνες που δεν εισάγουν, ήδη πριν να ενταθούν οι ρυθμοί εισαγωγής των τεχνολογιών.
Ένα μεγάλο ποσοστό της ανθρώπινης εργασίας εκτίθεται στις πιθανές συνέπειες της εισαγωγής. Ενδεικτικά, το 12-64% των Αμερικάνων εργατών (ανάλογα με τη θέση εργασίας) και το 22-72% των Αμερικάνων βιομηχανικών εργατών.
Ένα μεγάλο ποσοστό των επιχειρήσεων που υιοθετούν τις εξελιγμένες τεχνολογίες -30% για το εξειδικευμένο λογισμικό και 65% για την ρομποτική- αναφέρουν ότι το κάνουν για λόγους αυτοματοποίησης, δηλαδή μείωσης του κόστους παραγωγής δια της μείωσης του αριθμού των εργαζομένων. Αυτό σημαίνει ότι η ανθρώπινη εργασία απειλείται ευθέως, καθώς σε αυτές τις επιχειρήσεις απασχολείται το 30,4% των εργατών και το 52% των βιομηχανικών εργατών στις ΗΠΑ.
Οι επιχειρήσεις που εισάγουν τις τεχνολογίες δηλώνουν ότι αυξάνεται η ζήτησή τους για προσωπικό με νέες δεξιότητες αλλά όχι απαραίτητα η συνολική ζήτηση για εργαζόμενους. Έτσι, η δυναμική της απασχόλησης δεν διαφοροποιείται ανάμεσα σε όσες εισάγουν και σε εκείνες που δεν εισάγουν εξελιγμένες τεχνολογίες, σε σχέση με το διάστημα πριν την είσοδο αυτών.

Πηγές:

Acemoglu, Daron & Anderson, Gary & Beede, David & Buffington, Catherine & Childress, Eric & Dinlersoz, Emin & Foster, Lucia & Goldschlag, Nathan & Haltiwanger, John & Kroff, Zachary & Restrepo, Pascual & Zolas, Nikolas. (2023). Advanced Technology Adoption: Selection or Causal Effects?. AEA Papers and Proceedings. 113. 210-214. 10.1257/pandp.20231037.

Acemoglu, D., Anderson, G. W., Beede, D. N., Buffington, C., Childress, E., Dinlersoz, E., Foster, L., Goldschlag, N., Haltiwanger, J., Kroff, Z., Restrepo, P., & Zolas, N. (2022). Automation and the workforce: A firm-level view from the 2019 Annual Business Survey (No. w30659). National Bureau of Economic Research.