26 Aralık 2025 Cuma

BİR KELİME = ZİLLET


Image


Zillet : (isim, Arapça) Hor görülme.

"Yıllardan beri dişinden tırnağından artırdığı, çoluk çocuğunun nafakasından kestiği parayı günün birinde, ben de bu zilletten kurtulurum umuduyla bir köşeye koymuştu." - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

* * * * *

Deyim, Birleşik Fiil olarak kullanımı :

Zillete düşmek : Hor görülmek, aşağılanmak.

"Zillete düşmemek için tehlikeyi kabul etmek daha iyi olmaz mı?" - Etem İzzet Benice

* * * * *

Kelime Kökeni :

Arapça ḏll kökünden gelen ḏilla(t) ذلّة “düşkünlük, aşağılanma, zül” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Arapça ḏalla ذَلَّ “düşkün idi, aşağılandı” fiilinin fiˁla(t) vezninde masdarıdır.

Benzer sözcükler : mezellet

Tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler :

[Nasırüddin Rabguzi, Kısasü'l-Enbiya terc., 1310]
Dāvūd yalavaç kırk yıl yığladı ẕilleti üçün

mezellet “aynı anlamda” [Nasırüddin Rabguzi, Kısasü'l-Enbiya terc., 1310]
götürür re'y ü kuvveti meẕellet







{ಠ,ಠ}
 |)__) 
-”-”-




not: - blog bir süre yorumlara kapalıdır.
       - görsel, internetten alıntıdır.





23 Aralık 2025 Salı

BİR KELİME = KURDELE


Image


Kurdele : (İtalyanca) 1. (isim) Geniş ipekli şerit.

"Anam ikiz bebe beklemediği için tek bir kırmızı kurdele hazır etmişti beşiğin başına." - Ayşe Kulin

2. (isim) Belli bir biçim verilmiş saça veya giysinin yakasına takılan ince kumaş.

* * * * *

Birleşik Fiil, Kalıp Söz olarak kullanımı :

Kurdele kesmek : 1. Tesis veya kuruluşun açılış töreninde gerilen şeridi iyi dileklerle kesmek.

2. Herhangi bir amaçla bağlanmış olan şeridi kesip ayırmak.
"Nişan töreninde kırmızı kurdele kestik."

Kurdele takmak : İlköğretimde belli bir konudaki başarıyı belirtmek üzere öğrenci giysisinin yakasına renkli, özel bir şerit takmak.

* * * * *

Birleşik Kelime olarak kullanımı :

Kurdele balığı : (isim, hayvan bilimi) Kurdele balığıgillerden, uzun, yassı vücutlu, pulları çok küçük, kuyruk yüzgeci ipliğe benzeyen, kemikli bir Akdeniz balığı; şerit balığı, flandra balığı (Cepola rubescens).

* * * * *

Kelime Kökeni :

İtalyanca cordella “şeritçik” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük İtalyanca corda “ip, şerit” sözcüğünün küçültme halidir.

Ek açıklama : Yunanca κορδέλα (aynı anlamda) İtalyancadan alıntıdır.


Tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler :

[Ahmed Vefik Paşa, Lehce-i Osmani, 1876]
kordela/kurdele قوردله: İt. şerit biçiminde ipek atlas ve canfes tirizi.







{ಠ,ಠ}
 |)__) 
-”-”-





not: - blog bir süre yorumlara kapalıdır.
     - görsel, fr.freepik.com' dan alıntıdır.





21 Aralık 2025 Pazar

ÜSTÜNKÖRÜ - 13


Image


Bir süredir hareketlerini inceleyerek baktığı arkadaşına doğru ;

- Sen olmak çok zor olmalı dedi.

Cümleyi birden algılayamayan kişi şaşkınlıkla,

- Nasıl, anlayamadım diyerek gülümsedi.

- Alışverişinde zorluklar yaşadın biraz önce. Verdiğin kararlar bir kaç kez değişti.

- E ne var bunda, seçici olduğumu biliyorsun.

- Çok iyi biliyorum ama ilk defa bu kadar yakından izleme fırsatım oldu.

- Bu kadar detaycı olmam seni çok mu şaşırttı?

- Detaycı?! müstehzi gülümsedi. Hediyelerin paket kâğıtlarının kaç kez katlanması gerektiği, kurdelenin nasıl bağlanacağı, torbalara nasıl yerleştirileceği, seçtiğin çiçeklerin yaprak sayıları, kartvizitlerin paketlere nasıl iliştirileceği detay mı sence? İşini yapanlara müdahale değil mi?

- Hayır, hayır her şey istediğim gibi olmalı.

- Tabi haklısın, sen olmak çok zor olmalı! 




{ಠ,ಠ}
 |)__) 
-”-”-





not:- blog bir süre yorumlara kapalıdır.
      - gif, reddit.com' dan alıntıdır.